Następstwa dezagraryzacji w sferze produkcyjnej i ekologicznej na przykładzie wybranych powiatów województwa podkarpackiego

• Autorzy: Wiesław Musiał , Kamila Musiał

Warianty tytułu

Consequences of Deagrarianisation Process in Production and Ecological Sphere in Selected Districts of Podkarpackie Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w 2016 roku, w zakresie stanu zaawansowania wybranych aspektów procesu dezagraryzacji na terenie 7 powiatów województwa podkarpackiego. Ukazano wybrane problemy dezagraryzacji w zakresie zmian w zagospodarowaniu rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Dla powiatu kolbuszowskiego, gdzie zmiany te były szczególnie zaawansowane, nakreślono zagrożenia w zakresie zmniejszania się bioróżnorodności na gruntach ornych i użytkach zielonych, będące następstwem zaprzestania ich rolniczego użytkowania. Z badań wynika, że Podkarpacie jest regionem o charakterze dezagraryzacyjnym, w którym ok. 63% gospodarstw nie prowadzi produkcji zwierzęcej, około 34% odłoguje część ziemi, a szacunkowy średni udział odłogów i ugorów wynosi około 21%. Występuje tu także duży udział gospodarstw stagnujących (34%) oraz schyłkowych-upadających (41%). Porzucanie produkcji roślinnej stwarza także duże zagrożenie dla różnorodności gatunków roślin związanych z agrocenozami, w szczególności chwastów segetalnych oraz niektórych gatunków rodzimych, występujących na łąkach. W wyniku porzucania ziemi występuje wyraźny spadek liczby tych stanowisk, co wykazano na przykładzie Płaskowyżu Kolbuszowskiego, przez co gatunki takie stają się rzadkie, a w efekcie zagrożone wyginięciem.(abstrakt oryginalny)

EN

In this paper there have been presented the results of research, conducted in 2016, in order to diagnose and evaluate the condition of agriculture in the aspect of advancement of deagrarianisation process in 7 districts, located in Podkarpackie Voivodeship. There were showed some selected problems of deagrarianisation process in the agricultural production area. Moreover, for Kolbuszów District, where those changes have been particularly advanced, there have been outlined threats in terms of reduction of the biodiversity on arable land and grasslands, resulting from the discontinuation of agricultural use. Studies have shown that in the Podkarpacie region deagrarianisation process is advanced, as about 63% of farms do not maintain livestock, about 34% declare that part of the farmland is abandoned, and estimated average share of setaside is about 21%. There is also a large share of households in recession (34%) and declining (41%). The abandonment of plant production also poses a major threat to the diversity of plant species on the Kolbuszów Plateau, associated with agrocenoses, in particular segetals weeds and some indigenous species from meadows. It can be seen that, as a result of the abandonment of the land, they show a marked decrease in the number of localities, which makes them rare and consequently threatened with extinction.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Produkcja rolna; Gospodarstwa rolne

EN

Agriculture; Agricultural production; Arable farm

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2017
• Tom: 19
• Numer: z. 5
• Strony: 149--157

Twórcy

autor

Wiesław Musiał

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

autor

Kamila Musiał

• Instytut Zootechniki, Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Cymanow Piotr. 2010. Społeczne i ekonomiczne konsekwencje migracji zewnętrznych mieszkańców obszarów wiejskich (Social and economic consequences of rural dwellers' external migrations). Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego XXV (1): 33-40.
• Dembek Wiesław. 2012. Problemy ochrony polskiej przyrody w kontekście Wspólnej Polityki Rolnej (Problems of nature protection in Poland in the context of Common Agricultural Policy). Woda Środowisko Obszary Wiejskie 12 (4/40): 109-121.
• Dulska-Jeż. Agata, Kamila Musiał. 2014. Roślinność niekoszonych łąk Płaskowyżu Kolbuszowskiego (Meadows vegetation in the Kolbuszowa Plateau after the abandonment of management). Episteme Czasopismo Naukowo-Kulturalne 22 (2): 227-233.
• GUS. 2013. Rolnictwo na obszarach specyficznych. Powszechny Spis Rolny 2010 (Agriculture in specific areas. General Agricultural Census 2010). Warszawa: GUS.
• Kazimierczakowa Róża, Kazimierz Zarzycki, Zbigniew Mirek. 2014. Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe (Polish Red Book of Plants. Ferns and flowering plants). Kraków: Instytut Ochrony Roślin PAN.
• Kołodziej Zbigniew, Piotr Bilański, Marek Pająk. 2015. Nowe stanowiska nasięźrzału pospolitego Ophioglossum vulgatum na Płaskowyżu Kolbuszowskim (New localities of adder's-tongue Ophioglossum vulgatum on the Kolbuszowa Plateau). Chrońmy Przyrodę Ojczystą 71 (6): 467-469.
• Kondracki Jerzy. 2009. Geografia regionalna Polski (Regional geography of Poland). Warszawa: PWN.
• Matuszkiewicz Władysław. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN.
• Mirek Zbigniew, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland, a checklist. Kraków: Instytut Botaniki PAN.
• Mirek Zbigniew, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg. 2006. Red list of plants and fungi in Poland. Kraków: Instytut Botaniki PAN.
• Musiał Kamila, Beata Grygierzec. 2017. Mozaikowatość siedlisk i różnorodność florystyczna na terenie rolniczej gminy Sędziszów (Mosaic habitats and floristic diversity in the area of agricultural Sędziszów Commune) . Fragmenta Agronomica 34 (2): 55-66.
• Musiał Wiesław. 2007. Dezagraryzacja polskiej wsi - problemy ekonomiczne, ekologiczne i społeczne (Desagrarization of polish rural areas - economic, ecological and social problems). Wieś i Rolnictwo 3 (136): 29-44.
• Musiał Wiesław. 2008. Ekonomiczne i społeczne problemy rozwoju obszarów wiejskich Karpat Polskich (Economic and social problems of rural areas development of the Polish Carpatians). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.
• Musiał Wiesław, Kamila Musiał. 2016. Wybrane problemy przebudowy strukturalnej rolnictwa - przykład Małopolski (Selected problems of structural reconstruction of agriculture - as an example of Malopolska region). Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. Roczniki Naukowe XVIII (6): 136-143.
• Nasalski Zbigniew. 2005. Dezagraryzacja obszarów wiejskich i jej skutki społeczno-ekonomiczne na Warmii i Mazurach (Disagrarian process of country area and social and economic results of this process on warmia and Mazury Province). Roczniki Naukowe SERiA VII (7): 216-220.
• Oklejewicz Krzysztof, Magdalena Nykiel, Anna Kucharzak, Anna Gudyka, Agata Pałęcka. 2010. Uzupełnienia do flory Płaskowyżu Kolbuszowskiego (SE Polska). Część II (Supplement to the flora of the Kolbuszowa Plateau (SE Poland). Part II). Fragmenta Floristica et Geobotanica. Polonica 17 (2): 285-303.
• Pajewski Tomasz. 2017. Struktura użytków rolnych jako rolniczy element bioróżnorodności (Structure of agricultural land as an agricultural component of biodiversity). Roczniki Naukowe SERiA XIX (2): 182-186.
• Płonka Aleksandra, Łukasz Paluch. 2016. Relation between prices of food products and agriculture products as an element of assess the economic trends in polish agriculture. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Społecznej w Ostrołęce 22: 30-40.
• Rogut Krzysztof, Czesława Trąba, Paweł Wolański. 2015. Łąkowe zbiorowiska ziołoroślowe Płaskowyżu Kolbuszowskiego na tle niektórych czynników ekologicznych (Macroforb meadow communities of the Kolbuszowa Plateau against certain environmental factors). Annales UMCS. Sectio E. Agricultura LXX (4): 69-85.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Regulation of the Minister of Environment of October 9, 2014 on the protection of plant species). Dz.U RP. 2014, poz. 1409.
• Siemiński Paweł. 2015. Sytuacja ekonomiczna a kierunki rozwoju małych gospodarstw rolnych (The economic situation and development trends of small farms). Roczniki Naukowe SERiA XVII (6): 247-252.
• Sroka Wojciech. 2016. Aktywność ekonomiczna i powiązanie z rynkiem gospodarstw rolnych zlokalizowanych w miastach oraz ich obszarach funkcjonalnych (Economic activity and connection with market of farms located in cities and their functional areas). Roczniki Naukowe SERiA XVIII (5): 231-237.
• Ślusarz Grzegorz. 2016. Strategiczne priorytety rozwoju obszarów wiejskich a zrównoważone wykorzystanie ich potencjału (Strategic priorities for development of rural areas and sustainable exploitation of their potential). Roczniki Naukowe SERiA XVIII (6): 221-227.
• Wnuk Zygmunt, Mariusz Piasek. 1998. Zagrożone wyginięciem gatunki flory segetalnej woj. rzeszowskiego (Endangered species of segetal the flora of the Rzeszów voivodeship). Acta Universitatis Lodziensis, Folia Botanica 13: 257-264.
• Wojewodzic Tomasz. 2017. Procesy dywestycji i dezagraryzacji w rolnictwie o rozdrobnionej strukturze agrarnej. Zeszyty Naukowe UR w Krakowie. Rozprawy 412 (535): 1-285.
• Wolanin Mateusz, Magdalena Nykiel, Krzysztof Oklejewicz, Angelika Żyła, Paweł Marciniuk, Jolanta Marciniuk, Bohumił Trávníček. 2014. Uzupełnienia do flory Płaskowyżu Kolbuszowskiego (SE Polska). Część III (Supplement to the flora of the Kolbuszowa Plateau (SE Poland). Part III). Fragmenta Floristica et Geobotanica. Polonica 21 (1): 113-121.
• Zając Adam. 1979. Pochodzenie archeofitów występujących w Polsce (The origin of the archaeophytes occuring in Poland). Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Zając Maria, Adam Zając. 1992. A tentative list of segetal and ruderal apophytes in Poland. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Botaniczne 24: 7-23.
• Zarzycki Kazimierz, Helena Trzcińska-Tacik, Wojciech Różański, Zbigniew Szeląg, Jerzy Wołek, Urszula Korzeniak. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski (Ecological numerical indicators of vascular plants in Poland). Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Kraków.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0010.6225