"Miesięcznik dla buchalteryi" - pierwsze polskie czasopismo fachowe z zakresu księgowości

• Autorzy: Anna Olewnik

Warianty tytułu

"Miesięcznik dla buchalteryi" - the First Polish Professional Journal in the Field of Bookkeeping

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest prezentacja pierwszego polskiego czasopisma fachowego z zakresu księgowości wydawanego we Lwowie w XIX wieku, które stanowiło źródło wiedzy dla ówczesnych księgowych. Jako metodę badawczą zastosowano krytyczną analizę materiałów źródłowych i literatury przedmiotowej. W artykule scharakteryzowano układ, strukturę oraz treść czasopisma w podziale na tematykę księgową i umiejętności handlowe. Analiza tematyki poszczególnych publikacji pozwoliła na określenie problematycznych zagadnień z zakresu księgowości ówczesnego okresu oraz grupy odbiorców periodyku. Treść miesięcznika jest rozważana w powiązaniu ze zmianami sytuacji społeczno-gospodarczej regionu galicyjskiego na przełomie XIX i XX wieku. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to present the first Polish professional journal in the field of bookkeeping published in Lviv in the 19th century, which was the source of knowledge for the accountants of that time. As a research method, critical analysis of source materials and literature of the subject has been used. The article discusses the layout, structure and content of the journal, making a division into two sections: bookkeeping and trade skills. Analysis of chosen articles allows identification of accounting issues addressed in that period and the recipients of the journal. The content of the journal is discussed in the context of socio-economic changes in Galicia at the turn of the 19th century. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia rachunkowości; Księgowość; Czasopiśmiennictwo

EN

Accounting history; Bookkeeping; Periodicals

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2018
• Tom: 97
• Numer: nr 153
• Strony: 179--201

Twórcy

autor

Anna Olewnik

• Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Beigel R. (1900), O ekonomicznem znaczeniu czeku dla handlu i obrotu pieniężnego, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 3, Nr 4.
• Bień W. (1964), 55 lat polskiego czasopiśmiennictwa z zakresu rachunkowości, "Rachunkowość", 5 (173), s. 129-134.
• Bień W. (2007a), Historia organizacji księgowych w Polsce, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa, s. 9-21.
• Bień W. (2007b), Stulecie warszawskich organizacji księgowych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa, s. 5-9.
• Buchalterya merkantylistyczna (handlowo-przemysłowa) (1899), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 2, Nr 3, Nr 4 i 5.
• Buchalterya środkiem dobrobytu wiejskiego (1899), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 8.
• Buchalterya u adwokatów (1899), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 2, Nr 3, Nr 4 i 5, Nr 6, Nr 8.
• Chajes W. (1899), Zastosowanie "dziewiątki" przy próbie mnożenia, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 2.
• Danielewicz B. (1899), Rachunek wspólny (conto a meta), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 7.
• Danielewicz B. (1899), W przedmiocie sprawdzania działań arytmetycznych na liczbach całkowitych, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 3.
• Drapala T. (1899), Instytucya zawodowych kontrolerów ksiąg rachunkowych, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 1, Nr 2.
• Drapala T. (1899), Wyższe szkoły handlowe w Szwajcaryi, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 4 i 5.
• Feldman W. (1900), Stan ekonomiczny Galicyi: cyfry i fakta, Lwów: nakładem Stanisława Urody (Lwów: druk A. Goldmana).
• Kammermayer H. (1900), Zamknięcie ksiąg wedle zasad podwójnej buchalteryi, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 3, Nr 4.
• Korespondencya handlowa (1899), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 1, Nr 2, Nr 3, Nr 4 i 5.
• Korosteński Z. (1899), Żywotność nauk handlowych, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 1.
• Łukasza Pacioli Traktat o buchalteryi z roku 1494. Przełożony z języka włoskiego (1900), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 3, Nr 4.
• M. S. (1899), Buchalterya, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 1.
• Miąso J. (1965), Szkolnictwo handlowe w Królestwie Polskim (1855-1914), "Rozprawy z Dziejów Oświaty", 8, s. 133-168.
• Noniewicz Cz. (2008), Historia gospodarcza ziem polskich pod zaborami, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 47-72.
• Osiewalska A. (2005-2006), Polskie piśmiennictwo ekonomiczne sto lat temu, "Folia Oeconomica Cracoviensia", 46-47, s. 147-166.
• Ottel K. (1899), Ćwiczenia w czytaniu pozycyi książkowych, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 9 i 10.
• Pizuński I.W. (1899, 1900), Rozwój rachunkowości państwowej w Austrii, od 1854 r. do najnowszych czasów, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 4 i 5, Nr 6, Nr 7, Nr 8, Nr 9 i 10, Nr 12, Nr 3, Nr 4.
• Rausch H. (1899), Zasady buchalteryi podwójnej, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 6, Nr 7, Nr 8, Nr 9 i 10, Nr 11, Nr 12.
• Rawski W. (2006), Polski rynek prasowy cz. I - czasopisma fachowe, Izba Wydawców Prasy, Warszawa, s. 7-11.
• Riwnaĉ J. (1899), Handel wywozowy i nasze szkolnictwo wyższe, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 3.
• Rose E. (1918), Królestwo Polskie a Galicya. - Droga zbliżenia gospodarczego, [w:] T. Adamczewski i in., W przededniu nowych zadań: zbiór studjów o polskich zagadnieniach gospodarczych, "Ostoja", Poznań, s. 67-100.
• Schiller R. (1899), Buchalterya w interesie fabrycznym, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 7, Nr 8, Nr 9 i 10, Nr 11, Nr 12.
• Sojak S., Kowalska M. (2014), Pierwsze polskie podręczniki z rachunkowości kupieckiej z XIX w., [w:] S. Sojak (red.), Abacus - od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 139-160.
• Sojak S., Krause S. (2014), "Miesięcznik dla Buchalteryi" i jego kontynuacje. 115 lat czasopiśmiennictwa polskiego z zakresu rachunkowości, [w:] S. Sojak (red.), Abacus - od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 227-249.
• Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1899, Nakładem c.k. Namiestnictwa, Lwów, s. 448.
• Szychta A. (2014), Polskie podręczniki z zakresu rachunkowości fabrycznej wydane w XIX wieku, [w:] S. Sojak (red.), Abacus - od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 161-179.
• Ściborski A. (1899), O rachunkowości w ogóle, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 1.
• Wieniawa-Chmielewski K. (1899), Nasz program, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 1.
• Winnicka E. (2014), Rachunkowość na łamach pierwszego polskiego fachowego czasopisma księgowego, [w:] S. Sojak (red.), Abacus - od źródeł rachunkowości po współczesność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 211-226.
• Wrbanĉiċ F. (1899), Czy zaciągać do zbiornika?, "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 9 i 10.
• Wyrazy obce używane często w korespondencyi i handlu (1899/ 1900), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 1, Nr 2, Nr 3, Nr 4 i 5, Nr 6, Nr 3.
• Wysłocka E. (2009), Polacy a rozwój teorii rachunkowości na przełomie XIX i XX wieku, [w:] R. Biadacz (red.), Wybrane problemy teorii i praktyki rachunkowości, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa, s. 47-52.
• Założenie wyższej szkoły handlowej we Lwowie (1899), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 9 i 10.
• Zeszłoroczne bilanse handlowe (1899), "Miesięcznik dla buchalteryi", Nr 4 i 5.
• centrum.nukat.edu.pl (dostęp 04.07.2017).
• https://www.firmy-ksiegowe.pl (dostęp 04.07.2017).
• https://sjp.pwn.pl/ (dostęp 08.06.2017).
• http://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/391353 (dostęp: 15.09.2017).

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.0382