Koncepcja dostępności jako podstawy subsydiowania teatrów publicznych w Polsce

• Autorzy: Katarzyna Smolny

Warianty tytułu

The Idea of Availability as Basis of Subsidising Public Theaters in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - Celem artykułu jest udowodnienie twierdzenia, iż dostępność usług kulturalnych w Polsce wynika przede wszystkim z podaży miejsc w teatrach i w związku z tym należy subwencjonowanie teatrów publicznych uzależnić od "produkcji" miejsc na widowni. Postawiono tezę pomocniczą, że dostępność miejsc na widowniach podczas spektakli teatralnych w Polsce jest niska i niejednolita i tym samym stanowi podstawową przyczynę niskiego udziału społeczeństwa w wydarzeniach teatralnych. Metodologia badania - Przedmiotem badań pomiaru dostępności instytucji kultury są publiczne teatry w Polsce. Dane pochodzą z portalu statystycznego Głównego Urzędu Statystycznego oraz z ankiet wysyłanych przez autorkę. Dane obejmują okres lat 2010-2015. Kluczowym rokiem analizowanym w badaniu jest rok 2015. Pod uwagę wzięto tylko teatry, dla których organizatorem jest miasto lub województwo samorządowe. Jako podstawowa jednostka pomiaru zostało przyjęte województwo. W pracy wykorzystano metodę graficzną, statystyczne metody opisu, jak również wnioskowania. Wynik - Wykorzystując korelację Pearsona udowodniono zależność udziału ludności w spektaklach teatralnych od ilości miejsc na widowniach teatralnych oraz wykazano brak zależności tej cechy od wydatków samorządowych na teatry. Wykazano także brak zależności wydatków samorządowych na teatry od liczby miejsc na widowni w stałych salach teatralnych. Przy takich wynikach oraz wynikach wysokiej frekwencji sprzedaży biletów na spektakle, podanych przez poszczególne teatry w ankietach, możemy zakładać, iż teza badawcza została zweryfikowana pozytywnie. By zwiększyć dostępność usług teatralnych, należałoby uzależnić wydatkowanie środków publicznych od ilości miejsc na widowni w stałych salach teatralnych. Oryginalność/wartość - Rozważania dotyczą próby znalezienia recepty na zwiększenie efektywności wydatkowania środków publicznych na usługi kulturalne w Polsce.(abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - The author endeavours to prove that availability of cultural service in Poland is an obvious result of the amount of offered seats in theaters and that is why subsidising public theaters needs to be dependent on "production" of seats on the auditorium. The author proposes an additional thesis saying that availability of free seats during performances in Poland is low and varying and that is the reason of low society participation in cultural events. Methodology - Public theaters in Poland are the subject of the research. All data used in the research comes from the Central Statistical Office as well as from the opinion polls distributed by the author. Data covers the period of time from 2010 to 2015, but the key year of the research is 2015. Only theaters which are sponsored by the city government or district government are included into research. The basic unit of measure is a district. The author used graphics, statistics as well as conclusion's methods to execute her research aim and verify the hypothesis. Findings - It was proved by using Pearson correlation that there is a relation between human participation in performances and the availability of seats in the theatre. More over it was proved that there is no dependence on how much the theaters were donated by the government, and it does not matter if the performance hall is permanent or not. Having such results of the research and knowing that there is a decent sale of theatre tickets we can assume that the author verify positively thesis of the research. To cause higher availability of theater tickets come into effect, the amount of free seats in permanent theatre's halls should depend on government's donations. Value - Reflections on research concern on another trial of finding a solution for how to increase effectiveness of public assets spent on cultural services in Poland. In reference to the author what should be provided is the availability of cultural events. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wydatki publiczne; Zadania samorządu terytorialnego; Finansowanie kultury; Teatr

EN

Public expenditures; Local government task; Financing of culture; Theater

• Czasopismo: Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 5 (89) cz. 1 Finanse publiczne i gospodarka
• Strony: 389--400

Twórcy

autor

Katarzyna Smolny

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Culture statistics (2016). Pobrano z: http://ec.europa.eu/eurostat/pl/web/products-statistical-books/-/KS-04-15-737, s. 130 (10.03.2017).
• Hansmann, H. (1986). Nonprofit Enterprise in the Performing Arts. W: P.J. DiMaggio (red), Nonprofit Enterprise in the Arts. Studies in Mission and Constraint (s. 22-23). Oxford: Oxford University Press.
• Heilbrun, J. (2003). A Handbook of Cultural Economics. Northampton: Edward Elgar.
• Fiazoli, R., Filippini, M. (1997). Cost structure and product Mix of Local Public Theaters. Journal of Cultural Economics, 21, 77-86.
• Ilczuk, D. (2002). Polityka kulturalna w społeczeństwie obywatelskim. Kraków: Narodowe Centrum Kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kachniarz, M. (2012) Efektywność usług publicznych - teoria i praktyka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Kosiński, D. (2015). Teatr publiczny - azyl pod napięciem. Pobrano z: http://250teatr.pl/idea,teatr_publiczny_azyl_ pod_napieciem.html (2.03.2017).
• Łukaszewicz, O. (2015). Teatr publiczny. Pobrano z: http://250teatr.pl/teksty,114,teatr_publiczny.html (10.03.2017).
• Młynarska-Sobaczewska, A. (2013). Prawo do kultury w katalogu praw człowieka. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 3 (15), 27-55.
• Modzelewska, M., Kukołowicz, T. (2015). Finansowanie kultury przez samorządy. Plany, wykonania i realizacja wydatków na kulturę. Pobrano z: http://nck.pl/raporty-2/315624-finansowanie-kultury-przez-samorzady-planywykonania- i-realizacja-wydatkow-na-kulture-raport (10.03.2017).
• O'Hagan, J., Neligan, A. (2005). State Subsidies and Repertoire Conventionality in the Non-profit English Theatre Sector: An Econometric Analysis. Journal of Cultural Economics, 29, 35-57.
• Pietrzak, U. (2011). Budżet zadaniowy i wydatki strukturalne w instytucjach kultury. Gdańsk: ODiDK.
• Smolny, K., Gałecka, M. (2017). Economic Efficiency of Cultural Institutions W: P. Jedlicka, P. Marešová Petra, I.Soukal (red,), Double-blind peer-reviewed proceedings of the international scientific conference Hradec Economic Days2017 (s. 226-237). Hradec Králové: University of Hradec Králové.
• Strzelecki, Z. i in. (2013). Raport problemowy: dostępność usług publicznych i ich efektywność ekonomiczna. Realizacja projektu "Usługi publiczne w powiecie płockim - zmiany dla teraźniejszości i przyszłości". Warszawa : Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• Thorsby, D. (1994). The Production and Consumption of the Arts: A View of Cultural Economics. Journal of Economic Literature, 1 (32), 1-29.
• Thorsby, D., Withers, G.A. (1979). The Economics of the Performing Arts. New York: St. Martin's.
• Trzeciak, H. (2011). Ekonomika teatru. Warszawa: Instytut Teatralny.

Identyfikatory

DOI

10.18276/frfu.2017.89/1-32