Kwestia kobieca w polskich bibliografiach od XIX wieku do roku 1939

• Autorzy: Elżbieta Nowosielska

Warianty tytułu

The Woman Question in Polish Bibliographies from the 19th Century to 1939

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule omówiono sposób, w jaki poruszano kwestię kobiecą w bibliografiach polskich przed 1939 r. (głównie na przykładzie prac Ludwika Finkla i Karola Estreichera), a także artykuły i bibliografie tematyczne poświęcone kobietom i ich dorobkowi piśmienniczemu (bibliografia Zofii Zalewskiej, publikacje Polskiego Stowarzyszenia Kobiet z Wyższem Wykształceniem). Porównanie tych prac ma na celu zasygnalizowanie, w jaki sposób najstarsze badania bibliograficzne kształtowały studia nad dziejami kobiet. W tym celu przeanalizowano układ i indeksy, starając się w miarę możliwości stwierdzić, jakiego rodzaju tematyka wzbudzała zainteresowanie. W przypadku bibliografii poświęconych dorobkowi naukowemu kobiet nadrzędnym celem było udokumentowanie ich wkładu w danej dziedzinie. Starsze bibliografie ogólne miały głównie chronić przejawy kultury polskiej od zapomnienia, jednak zawarte w nich informacje dotyczące kobiet stanowią cenne uzupełnienie innych źródeł z epoki. (abstrakt oryginalny)

EN

The chapter seeks to investigate how the woman question was portrayed in Polish bibliographies prior to 1939 (chiefly drawing on Ludwik Finkl and Karol Estreicher's works), including articles and bibliographies dedicated specifically to women's literature (the bibliography of Zofia Zalewska, publications by the Polish Federation of University Women). In performing a comparative analysis of these works, the author sets out to demonstrate how the oldest bibliographical sources influenced the study of women's history. To this end, their composition and indexes are examined to ascertain what kind of topics aroused the most interest. Bibliographies documenting women's accomplishments in science seem to have been compiled, in the first place, in an effort to record their contribution to a given area. While older general bibliographies were primarily intended to save Polish culture from oblivion, their information content is a valuable compliment to other contemporary sources on women's achievements. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bibliografia; Kobieta; Płeć; Historia

EN

Bibliography; Woman; Gender; History

• Czasopismo: Chorzowskie Studia Polityczne
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 14 Gender w naukach społecznych - poszukiwania
• Strony: 113--128

Twórcy

autor

Elżbieta Nowosielska

• Instytut Historii im. T. Manteuffla PAN w Warszawie

Bibliografia

• Banot A.E., 2007, Kobiety w historii - historia kobiet. Dyskurs feministyczny w Polsce, w: E. Mandal (red.), W kręgu gender, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, zakres stron tekstu Banot.
• Bogucka M., 1993, Kwestia kobieca okiem historyka, Teksty Drugie, nr 4/6: 180-185.
• Bogucka M., 1998, Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w społeczeństwie polskim XVI-XVIII wieku na tle porównawczym, Warszawa: Wydawnictwo Trio.
• Borkowska G., 1996, Literatura i "geniusz kobiecy": wiek XIX, wiek XX, w: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Kobieta i kultura. Kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim, t. 4, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 29-44.
• Charewiczowa Ł., 1933, Stanowisko kobiet polskich w popularyzatorskiej i naukowej pracy historycznej, Lwów: Drukarnia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
• Chmielowski P., 1885, Autorki polskie wieku XIX. Studyum literacko-obyczajowe, Warszawa: Spółka Nakładowa Warszawska.
• Chmura-Rutkowska I., Głowacka-Sobiech E., Skórzyńska I., 2013, "Niegodne historii". O nieobecności kobiet w dziejach w kontekście analiz wybranych podręczników do nauki historii w Polsce, Sensus Historiae, z. 4: 47-70.
• Domańska E., 2006, Historie niekonwencjonalne, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Estreicher K. [L.R. pseud.], 1860-1862, Polki literatki, Niewiasta, nr 7-8 (1860); nr 1-4 (1861); nr 2-3, 6, 12 (1862).
• Estreicher K., 1870, 1881, Bibliografia polska XIX stulecia. Cz. 1: Stolecie 19, t. 1, 6, Kraków: Akademia Umiejętności.
• Estreicher K., 1959, Bibliografia polska XIX stulecia, t. 1, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Finkiel L., 1891-1906, Bibliografia historyi polskiej, cz. 1-3, Lwów: Drukarnia Ludowa.
• Finkiel L., 1937, Bibliografia historii polskiej, wyd. 2, K. Maleczyński (przejrzał i uzup.), Lwów: Polskie Towarzystwo Historyczne.
• Franke J., 1999, Polska prasa kobieca w latach 1820-1918, Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Gawin M., 2015, Spór o równouprawnienie kobiet (1864-1919), Warszawa: Instytut Historii PAN, Polskie Towarzystwo Historyczne, Wydawnictwo Neriton.
• Hoszowska M., 2005, Siła tradycji, presja życia. Kobiety w dawnych podręcznikach dziejów Polski (1795-1918), Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Hulewicz J., 1938, Zaleska Zofia, Czasopisma Kobiece w Polsce. (Materiały do historii czasopism). Rok 1818-1937, Warszawa 1938 [recenzja], Przegląd Biblioteczny, z. 4: 276-277.
• Jakubowska B., 1987, Kobiety w historiografii polskiej do 1939 r. (komunikat), w: Środowiska historyczne II Rzeczypospolitej, cz. II, Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych, 334-347.
• Konopka H., 1996, Rola i miejsce kobiet w historiografii i popularyzacji historii w Polsce do roku 1939, Białostockie Teki Historyczne, t. 2, s. 81-99.
• Kosmowska I., Milkuszyc D., Szycówna A., 1912, Kobieta polska jako autorka pedagogiczna. Bibliografia książek z dziedziny teorii wychowania, podręczników i literatury dla młodzieży, poprzedzona wstępem historycznym, Warszawa: Wydawnictwo Sekcji pedagogiczno-oświatowej projektowanej Wystawy prac kobiety polskiej.
• Kurkowa E. (red.), 1929, Bibliografia piśmiennictwa kobiet polskich 1918-1928, Lwów: Polskie Stowarzyszenie Kobiet z Wyższem Wykształceniem, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych.
• Kusiak A., 1995, O kobiecej historiografii, Kwartalnik Pedagogiczny, nr 1/2: 119-144.
• Loriowa M. (red.), 1934, Materiały do bibliografii piśmiennictwa kobiet polskich (do roku 1929). Nauki matematyczno-przyrodnicze i nauki stosowane, Lwów: Oddział Lwowski Polskiego Stowarzyszenia Kobiet z Wyższym Wykształceniem.
• Machczyńska A., 1894, Rzut oka na literaturę pedagogiczną i ludową niewieściego pióra w Polsce. Rzecz opracowana jako referat na Powszechną wystawę krajową dla sekcji XIX "Praca i działalność kobieca", Lwów: Dyrekcja Powszechnej Wystawy Krajowej.
• Mitura-Karwowska A. (oprac.), 2007-2008, Bibliografia zawartości czasopisma "Kwartalnik Historyczny" za lata 1887-2004", "Kwartalnik Historyczny", t. 114, nr 1, 2.
• Nowak A., 2007, Złote lata bibliografii polskiej. Ludwik Finkiel i jego dzieło, Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Perlbach M., 1898, Indeks do Kwartalnika Historycznego (1887-1896), Lwów: Towarzystwo Historyczne.
• Polskie Stowarzyszenie Kobiet z Wyższem Wykształceniem w latach 1926-1936, 1936, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie Kobiet z Wyższem Wykształceniem.
• Rogalski L., 1871, Leona Rogalskiego historia literatury polskiej, Warszawa: Michał Glücksberg.
• Rutkowski M., Maleczyński K. (oprac.), 1925, Indeks do Kwartalnika Historycznego (1887-1922), Lwów: Polskie Towarzystwo Historyczne.
• Sawoniak H., 1971, Sprawność informacyjna bibliografii polskich w XIX w. (Do 1918 r.), Przegląd Biblioteczny, z. 1/4: 155-174.
• Słownik historyków polskich, 1994, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Stańczak-Wiślicz K., 2005, Przez historię życia codziennego do historii kobiet. O współczesnej polskiej historiografii kobiecej, Kultura i Społeczeństwo, nr 2: 135-150.
• Szelągowska G., 1996, Kobieta - medium i kreatorka kultury, w: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Kobieta i kultura. Kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim, t. 4, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 13-26.
• Ubertowska A., 2015, Kobiety i historia. Od niewidzialności do sprawczości, w: K. Bałżewska, D. Korczyńska-Partyka, A. Wódkowska (red.), Kobiety i historia. Od niewidzialności do sprawczości, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 7-24.
• Walewska C., 1922, Kobieta polska w nauce, Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Zawodowego Kształcenia Kobiet.
• Walewska C., 1930, W walce o równe prawa. Nasze bojownice, Warszawa: Redakcja "Kobiety Współczesnej".
• Wierzbicka M., Jakubowska B., 1996, Autorki i dzieła - kobiety w polskiej nauce historycznej w dwudziestoleciu międzywojennym, w: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Kobieta i kultura. Kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim, t. 4, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 75-88.
• Wojtkowski A., 1938, Leonarda Chodźki plan bibliografii historii polskiej, Sprawozdanie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, t. 11: 1937, nr 1: 9-10.
• Wójcik-Łagan H., 2013, Kobiety w polskiej myśli dydaktyczno-historycznej w latach 1918-1939, w: W. Caban, M.B. Markowski, J. Muszyńska, M. Przeniosło (red.), Polska w XIX i XX wieku - społeczeństwo i gospodarka, Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 363-373.
• Zaleska Z., 1938, Czasopisma kobiece w Polsce. (Materiały do historii czasopism). Rok 1818-1937, Warszawa: Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie.
• Żarnowska A., 2001, Studia nad dziejami kobiet w dzisiejszej historiografii polskiej, Kwartalnik Historyczny, z. 3: 99-116.