Ekonomiczny wymiar wartości czasu jako przedmiot badań w ekonomice transportu

• Autorzy: Agnieszka Ważna

Warianty tytułu

The Value of Time as an Object of Research in Transport Economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie wartości jest bardzo pojemne, a z perspektywy nauk ekonomicznych wartość definiuje się najczęściej jako materialną, czyli mającą swój odpowiednik w pieniądzu. Wyznaczanie wartości ekonomicznej nazywane jest wyceną, która nie jest procesem łatwym, jeżeli dotyczy czynnika czasu niemającego odpowiedników w postaci wartości rynkowych. Ekonomiczna wartość czasu jest analizowana przez ekonomistów już od lat 60. ubiegłego wieku i obecnie wciąż pozostaje przedmiotem badań, również w ramach ekonomiki transportu. Znaczenie czynnika czasu w transporcie jest szczególne, ponieważ sprawne funkcjonowanie systemów transportowych pozwala na efektywniejsze wykorzystywanie zasobów w całej gospodarce. Wiedza na temat ekonomicznej wartości czasu poświęcanego na transport, czyli o kosztach, jakie ponosi się z tytułu nadmiernych strat czasu podczas przemieszczania, może mieć istotny wpływ na decyzje konsumentów i producentów na rynkach transportowych, organizatorów transportu i zarządców infrastruktury oraz decydentów z zakresu polityki transportowej. Celem artykułu jest przybliżenie teoretycznych rozważań na temat ekonomicznej wartości czasu i wyjaśnienie szczególnego znaczenia tego zagadnienia w ekonomice transportu. Jak wynika z przeglądu i analizy badań nad wartością czasu w transporcie, ich wyniki są obecnie wykorzystywane przede wszystkim do oceny opłacalności inwestycji infrastrukturalnych w transporcie. (abstrakt oryginalny)

EN

The concept of value is very capacious. From the perspective of economic sciences it is usually defined as having its counterpart in money. Estimating an economic value is called valuation, which is not an easy process if it concerns a thing which does not have a counterpart in the form of market value. The economic value of time has been analysed by economists since the 1960s and still is the subject of research, also within the transport economics. The time factor in transport is a special issue, as the efficient operation of transport systems allows for more efficient use of resources throughout the economy. The knowledge about the economic value of time spent on transport, that is, of the costs of over-loss of time during transportation process, can have a significant impact on the decisions of consumers, manufacturers on the transport markets, transport organizers, infrastructure managers and transport policy makers. The purpose of this article is to approximate theoretical considerations on the economic value of time and to explain the particular importance of this issue in transport economics. According to the review and analysis of the studies on the value of time in transport, the results of this kind of research are currently used primarily to assess the profitability of transport infrastructure investments. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wartość ekonomiczna; Ekonomika transportu; Wycena; Czas pracy

EN

Economic value; Transport economics; Valuation; Working time

• Czasopismo: Zarządzanie i Finanse
• Rocznik: 2017
• Numer: R. 15, nr 2, cz. 2
• Strony: 339--349

Twórcy

autor

Agnieszka Ważna

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Burnewicz J. (2009), Koszty w ekonomice transportu, w: M. Bąk (red.), Koszty i opłaty w transporcie, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Czaja S. (2011), Czas w ekonomii, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Henssonow S.F., Surhone L.M., Tennoe M.T. (2010), Value of time, Betascript Publishing.
• Jara-Diaz S. (2008), Transport economic theory, Emerald Group Publishing Limited, Universidad de Chile, Santiago.
• Jung B.H. (1989), Ekonomia czasu wolnego, zarys problematyki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Koźlak A. (2008), Ekonomika transportu, teoria i praktyka gospodarcza, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Kramer R. (2011), Wartość jako kategoria ekonomiczna - definicja i klasyfikacja, "Inwestycje i nieruchomości, wyzwania i możliwości. Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego" nr 4/7.
• Pawłowska B. (2000), Zewnętrzne koszty transportu, problem ekonomicznej wyceny, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Penc J. (1997), Leksykon Biznesu, Placet, Warszawa.
• Provision of market research for value of travel time savings and reliability, Non-Technical Summary Report, Department for Transport, 2015, UK.
• Słownik Języka Polskiego PWN, Portal wiedzy PWN, http://sjp.pwn.pl/szukaj/warto%C5%9B%C4%87.html, dostęp: 10.07.2017.
• Szymańska A.I. (2011), Badania preferencji konsumentów z wykorzystaniem kompozycyjnej metody badań MDPREF, "Marketing i Rynek", nr 10, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, http://www.ap.krakow.pl/geo/cyber/szymanska__badania_preferencji.pdf, dostęp: 10.07.2017.
• Tarski I. (1976), Czynnik czasu w procesie transportowym, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• The Value of Travel Time Savings: Departmental Guidance for Conducting Economic Evaluations, Revision 2 (2014 Update), U.S. Department of Transportation, Waszyngton, https://www.transportation.gov/sites/dot.gov/files/docs/USDOT%20VOT%20Guidance%202014.pdf, dostęp: 10.07.2017.
• Transportation Cost and Benefit Analysis II - Travel Time Costs (2012), Victoria Transport Policy Institute, Canada, http://www.vtpi.org/tca/tca0502.pdf, dostęp: 01.11.2017.
• Ważna A. (2012), Rozwiązania usprawniające organizację i zarządzanie ruchem pasażerskim, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego "Ekonomika Transportu i Logistyka", nr 43.
• Wielki Słownik W. Doroszewskiego - czas, Portal wiedzy PWN, http://sjp.pwn.pl/doroszewski/czas;5418719.html, dostęp: 10.07.2017.
• Wilimowska Z., Prezentacja podstawowych koncepcji wartości oraz sposobów klasyfikacji metod wyceny przedsiębiorstw, http://www.pwsz.nysa.pl/zwilimowska/wycena3.pdf, dostęp: 10.07.2017.