Kultura organizacyjna a negatywne zachowania personelu pielęgniarskiego - na przykładzie szpitali klinicznych

• Autorzy: Joanna, A. Jończyk , Danuta Kunecka , Iwona Mazur

Warianty tytułu

Organizational Culture vs. Negative Behavior of Nurses - on the Example of Clinical Hospitals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badań było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy występuje zależność pomiędzy określonym modelem kultury organizacyjnej, dominującym w szpitalach klinicznych, a negatywnymi zachowaniami personelu pielęgniarskiego. Badanie przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego z użyciem autorskiego kwestionariusza ankiety oraz standaryzowanego narzędzia badawczego The Negative Acts Questionnaire (NAQ), adaptowanego do polskich warunków, w grupie pielęgniarek zatrudnionych w szpitalach klinicznych. Analizie statystycznej poddano 178 prawidłowo wypełnionych kwestionariuszy. Uzyskane wyniki badań wskazują, że w szpitalach klinicznych dominuje kultura organizacyjna charakteryzująca się wysokim stopniem sformalizowania, zorientowana głównie na zadania, ze znacznym wpływem kontroli formalnej. Powszechne jest występowanie negatywnych zachowań w miejscu pracy personelu pielęgniarskiego, w 41,6% pozwalających na wiktymizację w postaci mobbingu. Nie stwierdzono zależności pomiędzy dominującym w szpitalach klinicznych modelem kultury organizacyjnej a występowaniem negatywnych zachowań w miejscu pracy personelu pielęgniarskiego.(abstrakt oryginalny)

EN

The objective of the study was to provide a reply to the question whether there is any relationship between a particular model of organization culture dominant in university hospitals, and negative behaviours in the professional group of nursing staff. The study was conducted in a group of nursing staff employed in university hospitals, by the method of a diagnostic survey, using a questionnaire designed by the author, and a standardized research instrument The Negative Acts Questionnaire (NAQ), adapted to Polish conditions. 178 correctly completed questionnaires were subjected to statistical analysis. The results of the study obtained indicate that in university hospitals there dominate an organizational culture characterized by a high degree of formalization, mainly task-oriented, with a considerable effect of formal control. Negative behaviours commonly occur in the workplace of a nursing staff, in 41.6% allowing the victimization of mobbing. No relationships were found between the model of organizational culture dominant in university hospitals, and the occurrence of negative behaviours at the workplaces of nursing staff.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura organizacyjna; Szpitalnictwo; Ochrona zdrowia; Personel medyczny; Praca; Mobbing

EN

Organisational culture; Hospital service; Health care protection; Medical staff; Labour; Mobbing

• Czasopismo: Nauki o Zarządzaniu / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3 (32)
• Strony: 85--92

Twórcy

autor

Joanna, A. Jończyk

• Politechnika Białostocka

autor

Danuta Kunecka

• Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

autor

Iwona Mazur

• Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Bibliografia

• Aniszewska G., 2007, Kultura organizacyjna - istota zjawiska, [w:] Aniszewska A. (red.), Kultura organizacyjna w zarządzaniu, PWE, Warszawa.
• Attributes of a high-performance culture, 2007, H&HN: Hospitals & Health Networks, April, 81(4), s. 61-64, http://connection.ebscohost.com/c/articles/24872199/attributes-high-performing-culture (dostęp: 26.08.2014).
• Buchelt B., 2011, Perspektywa rozwoju funkcji personalnej w jednostkach sektora usług medycznych w Polsce, [w:] J. Stępniewski, P. Karniej, M. Kęsy (red.), Innowacje organizacyjne w szpitalach, ABC Woletrs Kluwer Business, Warszawa.
• Carmeli A., 2005, The relationship between organizational culture and withdrawal intentions and behavior, International Journal of Manpower, 26(2), s. 177-195.
• Cohen A., Kol Y., 2004, Professionalism and organizational citizenship behavior: An empirical examination among Israeli nurses, Journal of Managerial Psychology 19(4), 386-405.
• Frączkiewicz-Wronka A., 2009, Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce ochrony zdrowia, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Gadomska-Lila K., 2013, Dopasowanie organizacyjne. Aspekt strategii, kultury organizacyjnej i zarządzania zasobami ludzkimi, Difin, Warszawa.
• Handy C., 1981, Understanding Organizations, Penquin Books, Harmendsworth, p. 176-211.
• Harrison R., 1972, Understanding your organization's character, Harvard Business Review, vol. 4, s. 119-128.
• Jończyk J., 2009, Koncepcja kultury organizacyjnej, [w:] Matwiejczuk W. (red.), Koncepcje i metody zarządzania, Politechnika Białostocka, Białystok, s. 152-153.
• Jończyk J., 2011, Kształtowanie proinnowacyjnej kultury organizacyjnej w szpitalu publicznym [Building an Organizational Culture that Stimulates Innovation in Public Hospitals], Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2(79).
• Jończyk J., 2011, Model of pro-innovative organizational culture - a theoretical study, Journal of Intercultural Management, 3(2), 93.
• Jończyk J., 2012, Modelowanie kultury innowacji w zakładach opieki zdrowotnej, [w:] Sułkowski Ł., Seliga R. (red.), Kulturowe determinanty zarządzania szpitalami w Polsce, Difin, Warszawa.
• Jończyk J., Mazur I., 2016, Rola zespołów we wdrażaniu zmian w zarządzaniu psychiatryczną opieką zdrowotną, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, t. 17, z. 7-cz. 1, s. 439-451.
• Konodyba-Szymański P., Irzyniec T., 2007, Kultura organizacji a psychiczne obciążenie pracowników na przykładzie wybranych placówek służby zdrowia [Organizational culture and the psychological burden of employees in selected health care facilities], Zdrowie Publiczne, 117(2), 232-236.
• Kunecka D., 2008, Skala zjawiska mobbingu wśród pielęgniarek/pielęgniarzy zatrudnionych w szczecińskich szpitalach [A range of mobbing among female and male nurses employed in the Szczecin hospitals], Medycyna Pracy, 59(3), s. 223-228.
• Kunecka D., 2008, Skala zjawiska mobbingu wśród pielęgniarek/ pielęgniarzy zatrudnionych w szczecińskich szpitalach [A range of mobbing among female and male nurses employed in the Szczecin hospitals], Medycyna Pracy 59(3), 223-228.
• Kunecka D., 2010, Polityka antymobbingowa jako instrument zarządzania [ Anti-Mobbing Policy as a Management Instrument], Współczesne Zarządzanie, 1, 114, s. 108-115.
• Kunecka D., 2013, Dylematy etyczne w zarządzaniu zasobami ludzkimi na przykładzie sektora zdrowia [Ethical dilemmasin Human Resource Management: the example of the Heath service], Współczesne Zarządzanie, 2, s. 100-107.
• Leymann H., 1990, Mobbing and psychological terror at workplaces, Violence and Victims, 5, s. 119-126.
• Monin N., 2004, Management Theory. A Critical and Reflective Reading, Routledge, London-New York .
• Nogalski B., Szpitter A., 2012, Kultura organizacyjna w zarządzaniu organizacją wielokulturową, [ w:] Mikuła B. (red.), Historia i perspektywy nauk o zarządzaniu, Fundacja UE, Kraków.
• Pietruszka-Ortyl A., 2005, Kultura organizacji, [w:] Potocki A. (red.), Zachowania organizacyjne. Wybrane zagadnienia, Difin, Warszawa, s. 185-188.
• Schein E.H., 2004, Organizational Culture and Leadership, John Wiley & Sons, San Francisco.
• Scott T., Mannion R., Davies T.O., 2003, Marshall M., Implementing culture change in health care: theory and practice, International Journal for Quality in Health Care, 15(2), s. 111-118
• Sikorski Cz., 2012, Kultura organizacyjna w procesie zarządzania zmianą, [w:] Sułkowski Ł., Seliga R. (red.), Kulturowe determinanty zarządzania szpitalami w Polsce, Difin, Warszawa.
• Sułkowski Ł., 2011, Krytyczna wizja kultury organizacyjnej, Problemy Zarządzania, vol. 9, 4(34), s. 7-25.
• Sułkowski Ł., 2012, Kulturowe bariery zmian w polskich szpitalach - rezultaty badań, [w:] Sułkowski Ł., Seliga R. (red.), Kulturowe determinanty zarządzania szpitalami w Polsce, Difin, Warszawa; s. 105-111.
• Sułkowski Ł., 2012, Kulturowe ograniczenia przedsiębiorczości - badania jakościowe polskich szpitali [Barriers to entrepreneurship in the management of hospitals in Poland], Journal of Health Policy, Insurance and Management - Polityka Zdrowotna XI, s. 79-86.
• Sułkowski Ł., 2013, Zmiana kulturowa w polskich szpitalach - wyniki badań [Cultural change in polish hospitals - research analysis], Przedsiębiorczość i Zarządzanie, cz. I, t . XIV(10).
• Sułkowski Ł., 2013, Zmiana kulturowa w polskich szpitalach - wyniki badań [Cultural change in Polish hospitals - research analysis], Przedsiębiorczość i Zarządzanie, cz. I t. XIV(10), s. 83-96.
• Takuska-Mróz W., 2002, Problemy etyki zawodowej, [w:] Bugiel J. (red.), Zarządzanie. Aspekty psychologiczne i socjologiczne, AGH, Kraków.
• Warszewska-Makuch M., 2007, Polska adaptacja kwestionariusza NAQ do pomiaru mobbingu [Polish adaptation of the Negative Acts Questionnaire for measuring mobbing at work], Bezpieczeństwo Pracy, 12, s. 16-19.
• Zbiegiem-Maciąg L., 2008, Kultura organizacji. Identyfikacja kultur znanych firm, PWN, Warszawa.
• Ździebło K., Kozłowska E., 2010, Mobbing w środowisku pracy pielęgniarek [Mobbing in nurses' Works], Problemy Pielęgniarstwa 18(2), s. 212-219.

Identyfikatory

DOI

10.15611/noz.2017.3.11