Zarządzanie portfelem modeli biznesu złożonych przedsiębiorstw - uwarunkowania dynamicznych transformacji

• Autorzy: Bogdan Nogalski , Marek Jabłoński , Agnieszka A. Szpitter , Adam Jabłoński

Warianty tytułu

Portfolio Management of Business Models of Complex Companies - Conditions of Dynamic Transformations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W przestrzeni biznesu kluczową rolę odgrywają złożone przedsiębiorstwa. Oprócz takich cech, jak liczba oddziałów, skala i zakres działalności gospodarczej, struktura pionowa, ważną właściwością tego typu przedsiębiorstw jest to, że bardzo często w ramach jednej firmy funkcjonuje kilka modeli biznesu. Ponieważ w wielu sytuacjach w złożonych firmach nie wyodrębnia się jednoznacznie owych modeli biznesu, stąd granice miedzy nimi się zacierają, a menadżerowie przedmiotowych przedsiębiorstw nie rozróżniają jednoznacznie poszczególnych modeli biznesu w ramach podejmowanych procesów decyzyjnych. W aspekcie przedstawionego problemu wydaje się zasadne, aby zwrócić uwagę na lukę poznawczą i badawczą, która opiera się na założeniu, że złożone przedsiębiorstwa powinny efektywnie zarządzać portfelem modeli biznesu. W takim ujęciu wyłania się pewien rodzaj przedsiębiorstw, które działają w środowisku wielu modeli biznesu (ang. Multi-Business Model Environment). Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz obserwacji współczesnego środowiska biznesowego przez autorów niniejszego artykułu należy wskazać, że problem ten nie był dotychczas szeroko eksplorowany w ramach nauki o zarządzaniu. Nie ma na ten temat wielu publikacji i badań naukowych. Autorzy niniejszego artykułu chcą tę lukę zapełnić i wyjaśnić problem identyfikacji, kształtowania i zarządzania portfelem modeli biznesu złożonych przedsiębiorstw. Artykuł ma charakter teoriotwórczy, a jego celem jest przedstawienie wyników badań literaturowych oraz prac konceptualnych na temat złożonych przedsiębiorstw charakteryzujących się tym, iż operują na rynku za pomocą kilku modeli biznesu, tworząc portfel modeli biznesu. W artykule wskazano założenia teoretyczne i aplikacyjne projektowania portfela modeli biznesu w środowisku sieciowym. Zamysłem autorów jest wykazanie, iż sukces funkcjonowania złożonych przedsiębiorstw jest uzależniony od efektywnego zarządzania portfelem modeli biznesu.(abstrakt oryginalny)

EN

Complex enterprises play a key role in the business space. In addition to such features as the number of branches, the scale and scope of business, the vertical structure is very important property of this type of enterprises is that very often several business models operate within one company. Because in many situations in these types of companies, these business models are not clearly defined, hence the boundaries between them disappear and the managers of the enterprises in question do not clearly distinguish individual business models within their decision-making processes. In the aspect of the presented problem, it seems reasonable to draw attention to the cognitive and research gap, which is based on the assumption that complex enterprises should effectively manage the portfolio of business models. In this perspective, a certain type of enterprises emerge that operate in the environment of many business models (the Multi- -Business Model Environment). Based on a review of the literature on the subject and observation of the contemporary business environment by the authors of this article, it should be pointed out that this problem has not been widely explored as part of the management science. There are not many publications and scientific research on this topic. The authors of this article want to fill this gap and explain the problem of identifying, shaping and managing the portfolio of business models of complex enterprises. The aim of the article is to present the results of research, analysis and conceptual work on complex enterprises characterized by the fact that they operate on the market with the help of several business models. The intention of the authors is to show that the success of the functioning of complex enterprises depends on the effective portfolio management of business models.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Modele biznesowe; Przedsiębiorstwo

EN

Business models; Enterprises

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Zarządzanie
• Rocznik: 2018
• Tom: 14
• Numer: nr 351
• Strony: 58--73

Twórcy

autor

Bogdan Nogalski

• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

autor

Marek Jabłoński

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu. Wydział Zamiejscowy w Chorzowie

autor

Agnieszka A. Szpitter

• Uniwersytet Gdański

autor

Adam Jabłoński

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu. Wydział Zamiejscowy w Chorzowie

Bibliografia

• Ashamalla A., Beydoun G., Low G. (2017), Model Driven Approach for Real-time Requirement Analysis of Multi-agent Systems, "Computer Languages, Systems & Structures", No. 50, s. 127-139, http://dx.doi.org/10.1016/j.cl.2017.05.006.
• Baden-Fuller C., Morgan M.S. (2010), Business Models as Models, "Long Range Planning", Vol. 43, s. 156-171.
• Benson-Rea M., Brodie R.J., Sima H. (2013), The Plurality of Co-existing Business Models: Investigating the Complexity of Value Drivers, "Industrial Marketing Management", Vol. 42, s. 717-729, http://dx.doi.org/10.1016/j.indmarman.2013.05.011.
• Gołuchowski J., Smolarek M., red. (2014), Semantyczne modelowanie organizacji, Difin, Warszawa.
• Jabłoński A. (2014), Wieloparadygmatyczność w zarządzaniu, a trwałość modelu biznesu przedsiębiorstwa, "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów", nr 139 (5), s. 51-71.
• Jabłoński A., Jabłoński M. (2013), Projektowanie sieciowych modeli biznesu, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa", nr 12(767), s. 34-38.
• Nogalski B. (2009), Paradoks strategii jako propozycja operacjonalizacji paradygmatu rozwoju przedsiębiorstwa w warunkach niepewności i zmian [w:] Rokita J., red. Zarządzanie w warunkach nieprzewidywalności zmian, GWSH, Katowice.
• Nogalski B. (2017), Wyzwania i wnioski na przyszłość dla rozwoju nauk o zarządzaniu w Polsce, "Przegląd Organizacji", nr 10, s. 4-13.
• Osterwalder A. (2004), The Business Model Ontology: A Proposition in a Design Science Approach, PhD Thesis, University of Lausanne, Lausanne.
• Osterwalder A., Pigneur Y. (2010), Business Model Generation, John Wiley & Sons, New Jersey.
• Piekarczyk A., Zimniewicz K. (2010), Myślenie sieciowe w teorii i praktyce, PWE, Warszawa.
• Pszczołowski T. (1978), Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Rokita J., Dziubińska A. (2016), Systemy złożone w zarządzaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Sabatier V., Mangematin V., Rousselle T. (2010), From Recipe to Dinner: Business Model Portfolios in the European Biopharmaceutical Industry, "Long Range Planning", Vol. 43, s. 431-447, doi:10.1016/j.lrp.2010.02.001.
• Snihur Y., Tarzijan J. (2017), Managing Complexity in a Multi-Business-Model Organization, "Long Range Planning", Vol. 51(1), s. 50-63, http://dx.doi.org/10.1016/j.lrp. 2017.06.010.
• Spychalski P., Arendt R. (2016), Rozproszony system wieloagentowy wspomagający projektowanie wybranych układów sterowania, XXVI Seminarium, "Zastosowanie komputerów w nauce i technice", Oddział Gdański PTETiS, "Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej", nr 51, s. 181-184.
• Urlich H., Probst G.J.B. (1990), Anleitung zum ganzheitlichen Denken und Handeln. Ein Brevier fur Fuhrungskrafte, Verlag Paul Haupt, Bern-Stuttgart, za: A. Piekarczyk, K. Zimniewicz (2010), Myślenie sieciowe w teorii i praktyce, PWE, Warszawa.
• Wautelet Y., Kolp M. (2016), Business and Model-driven Development of BDI Multiagent Systems, "Neurocomputing", Vol. 182, s. 304-321.
• Weiss G. (2002), Multiagent Systems: A Modern Approach to Distributed Artificial Intelligence, The MIT Press.
• Wooldridge M. (1999), An Introduction to Multiagent Systems Second Edition, John Wiley & Sons.
• Woźniak-Sobczak B. (2015), Symbioza paradygmatów zarządzania przedsiębiorstwem w otoczeniu sieciowym, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 222, s. 53-69.