Szczęście i produktywność w myśli społeczno-politycznej Ayn Rand

• Autorzy: Sławomir Drelich

Warianty tytułu

Happiness and Productivity in Ayn Rand's Social and Political Thought

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ayn Rand to popularna w Stanach Zjednoczonych filozofka i myślicielka polityczna. Badacze myśli politycznej zaliczają ją powszechnie do nurtu radykalnego liberalizmu czy też libertarianizmu, choć sama Rand przez całe życie unikała wszelkich dystynkcji. Rand stworzyła własną szkołę filozoficzną, którą nazwała Obiektywizmem. Szkoła ta opierała swoją filozofię na czterech wartościach: prawdzie, szczęściu, rozumie i sprawiedliwości. Wartości te stały się również podstawą koncepcji społeczno-politycznych Rand. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie tego, w jaki sposób Rand rozumie wartość szczęścia oraz cnotę produktywności. Wskazane zostaną filozoficzne źródła tej koncepcji, a także praktyczne jej implementacje. Szczęście i produktywność to idee, które w znacznym stopniu wpłynęły na indywidualizm antropologiczny, polityczny minarchizm i gospodarczy leseferyzm Rand i jej zwolenników.(abstrakt oryginalny)

EN

Ayn Rand is a popular philosopher and political thinker in the United States. Political thought researchers commonly rank her concepts in the doctrines of radical liberalism or libertarianism, though Rand herself avoided all distinctions throughout her life. Rand created her own philosophical school, which she called Objectivism. The school based its philosophy on four values: truth, happiness, reason and justice. These values also became the basis of Rand's social and political concepts. The purpose of this article is to show how Rand understood the value of happiness and the virtue of productivity. The philosophical origins of this concept as well as its practical implementation are indicated. Happiness and productivity are ideas that have largely influenced Rand's and her followers' anthropological individualism, political minarchism and economic laissez-faire.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Filozofia; Poglądy filozoficzne; Historia myśli politycznej; Liberalizm; Obiektywizm; Libertarianizm

EN

Philosophy; Philosophical thought; History of political thought; Liberalism; Objectivism; Libertarianism

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1 (60)
• Strony: 177--201

Twórcy

autor

Sławomir Drelich

• Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Arystoteles, Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Baker J., Money Is the Product of Virtue: Tensions in Rand's Invocation of Market Success, "The Journal of Libertarian Studies" 2007, Vol. 21, No. 4.
• Barry B., Stephens Carroll U., Objections to an Objectivist Approach to Integrity, "The Academy of Management Review" 1988, Vol. 23, No. 1.
• Bartyzel J., W gąszczu liberalizmów. Próba periodyzacji i klasyfikacji, Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2012.
• Berlin I., Cztery eseje o wolności, przeł. D. Grinberg, D. Lachowska, J. Łoziński, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2000.
• Boaz D., Libertarianizm, przeł. D. Juruś, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2005.
• Davis W.A., Reason, Emotion, and the Importance of Philosophy, "The Journal of Ayn Rand Studies" 2002, Vol. 4, No. 1.
• Guzek M., Doktryny ustrojowe: od liberalizmu do libertarianizmu, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa 2015.
• Huemer M., Is Benevolent Egoism Coherent, "The Journal of Ayn Rand Studies" 2002, Vol. 3, No. 2.
• Jackson C.E., Our Unethical Constitution, "The Journal of Ayn Rand Studies" 2005, Vol. 6, No. 2.
• Kowalczyk S., Liberalizm i jego filozofia, Wydawnictwo Unia, Katowice 1995.
• Legutko R., Spory o kapitalizm, Wydawnictwo Znak, Kraków 1994.
• Legutko R., Traktat o wolności, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007.
• Locke J., Dwa traktaty o rządzie, przeł. Z. Rau, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• Rand A., Fot the New Intellectual. The Philosophy of Ayn Rand, A Signet Book, New York 1968.
• Rand A., Hymn, przeł. S. Bijak, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1995.
• Rand A., Cnota egoizmu. Nowa koncepcja egoizmu, przeł. J. Łoziński i in., Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2000.
• Rand A., Powrót człowieka pierwotnego. Rewolucja antyprzemysłowa, przeł. Z.M. Czarnecki, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2003.
• Rand A., Źródło, przeł. I. Michałowska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2007.
• Rand A., Atlas zbuntowany, przeł. I. Michałowska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2008.
• Rand A., Kapitalizm. Nieznany ideał, przeł. J. Łoziński, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2013.
• Rau Z., Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
• Rothbard M.N., Egalitaryzm jako bunt przeciw ludzkiej naturze, przeł. K. Węgrzecki, Fijorr Publishing Company, Warszawa 2009.
• Sepczyńska D., Libertarianizm. Mało znane dzieje pojęcia zakończone próbą definicji, Instytut Filozofii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn 2013.
• Tatarkiewicz W., O szczęściu, PWN, Warszawa 1962.
• Teluk T., Libertarianizm. Teoria państwa, Biblioteka Wolności, Warszawa 2006.
• Walsh D., A Revival of the Ancient Tradition in Ethics: Aristotle versus Rand, "The Journal of Ayn Rand Studies" 2002, Vol. 4, No. 1.
• White R., Ayn Rand versus Adam Smith, "The Journal of Ayn Rand Studies" 2005, Vol. 7, No. 1.
• Žižek S., The Actuality of Ayn Rand, "The Ayn Rand Studies" 2002, Vol. 3, No. 2.

Identyfikatory

DOI

10.26399/meip.1(60).2018.07/s.drelich