Pax Russica i Pax Sinica jako konkurencyjne i komplementarne wizje ładu imperialnego w Eurazji

• Autorzy: Ewa Czarkowska

Warianty tytułu

Pax Russica and Pax Sinica as Competitive and Complementary Visions of Imperial Order in Eurasia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł koncentruje się na procesie kształtowania nowego ładu eurazjatyckiego oraz współczesnych projektach imperialnych Rosji i Chin w regionie. W tekście postawiono kilka istotnych pytań odnoszących się do fundamentów percepcji eurazjatyckich strategii obu państw, a także poziomu komplementarności i konkurencyjności owych projektów porządkujących przestrzeń eurazjatycką w ujęciu sinocentrycznym bądź rusocentrycznym. W tezie głównej artykułu zawarto myśl, że stosunki rosyjsko-chińskie na danym etapie i w przewidywalnej przyszłości będą ciążyły w kierunku harmonizacji i względnej komplementarności, co widać również w próbie synchronizacji Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej z chińską ideą reaktywacji Jedwabnego Szlaku, łączącego Europę z Azją. Charakterystyczna dla wielkich potęg sprzeczność interesów i rywalizacja nie będzie eksponowana ani przez Moskwę, ani przez Pekin. Obiektywną przyczyną takiego stanu rzeczy jest głębokie zrozumienie obu państw, że strategiczna rywalizacja na danym etapie rozwoju ich relacji bilateralnych nie jest korzystna dla żadnego z nich. Spoiwem partnerstwa strategicznego Rosji i Chin jest zbieżna percepcja sytuacji międzynarodowej oraz chęć ograniczenia, a być może w dłuższej perspektywie wyrugowania dominacji USA w Eurazji. Władze chińskie i rosyjskie zdają sobie sprawę z przewagi, jaką daje im w imperialnych zmaganiach komplementarność potencjałów oraz koordynowanie wspólnych, ale także indywidualnych działań na arenie międzynarodowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The article focuses on the process of developing a new Eurasian order and Russia and China's contemporary imperial projects in the region. The author asks a few important questions concerning the foundations of both states' perception of Eurasian strategies as well as the level of complementarity and competitiveness of those projects organising the Eurasian space in the Sino-centric or Russo-centric perspective. The main thesis contains an opinion that Russian-Chinese relations at a given stage and in the foreseeable future will tend to harmonisation and relative complementarity, which is also observed in an attempt to synchronise the Eurasian Economic Union with the Chinese idea of reviving the Silk Road joining Europe with Asia. Neither Moscow nor Beijing will expose the conflict of interests and rivalry so characteristic of superpowers. The situation results from the fact that both states have a very good understanding that strategic rivalry at a given stage of development of their bilateral relations is not advantageous for any of them. This similar perception of the international situation and the will to limit, and perhaps in further future eliminate, the USA's dominance in Eurasia make an adhesive of Russia and China's strategic partnership. Chinese and Russian authorities are aware of the advantage they have in imperial efforts thanks to complementarity of potentials and coordination of joint as well as individual activities on the international arena.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka międzynarodowa; Opcje azjatyckie; Partnerstwo strategiczne; Komplementarność w gospodarce; Ład społeczno-gospodarczy; Geopolityka

EN

International politics; Asian options; Strategic partnership; Complementarity in the economy; Social-economic order; Geopolitics

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1 (60)
• Strony: 290--316

Twórcy

autor

Ewa Czarkowska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Andrusiewicz A., Dzieje wielkiej smuty, Katowice 1999.
• Berkofsky A., "The Chinese Dream" and Chinese Foreign and Security Policies - Rosy Rhetoric versus Harsh Realities, "Asia-Pacific Review" 2016, vol. 23, nr 2.
• Bieleń S., Polityka w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2010.
• Brands H., Making The Unipolar Moment. U.S. Foreign Policy and The Rise of The Post-Cold War Order, Ithaca: Cornell University Press 2016.
• Brittingham M.A., The "Role" of Nationalism in Chinese Foreign Policy: A Reactive Model of Nationalism and Conflict, "Journal of Chinese Political Science" 2007, vol. 12, nr 2.
• Brzeziński Z., Bezład - polityka światowa u progu XXI wieku, Warszawa 1993.
• Brzeziński Z., Wybór. Dominacja czy przywództwo, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004.
• Bryc A., Cele polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
• Bull H., The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, New York 1977.
• Carrere D'Encausse H., Eurazjatyckie imperium. Historia Imperium Rosyjskiego od 1552 do dzisiaj, Kęty 2014.
• Czarkowska E., Central'naja Azja - os' sotrudniczestwa i sapierniczestwa w rossijsko-kitajskich otnoszenijach, "Geopoliticzeskij Żurnal" 2014, nr 4.
• Czarkowska E., Rosja i Chiny w Azji Środkowej: między współpracą a współzawodnictwem, "Stosunki Międzynarodowe" 2012, nr 1-2.
• Dian M., One Belt One Road and China's Alternative Blueprint for Economic Governance in Asia, "Geopolitica" 2017, nr 1.
• Fiszer J.M., Olszewski P. (red.), System euroatlantycki w wielobiegunowym ładzie międzynarodowym, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2013.
• Fiszer J.M., System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota, cele i zadania oraz rola w budowie nowego ładu globalnego, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2013.
• Friedman G., Następna dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2011.
• Friedberg A., A Contest for Supremacy. China, America, and The Struggle for Mastery in Asia, New York 2011.
• Gabuev A., Crouching Bear, Hidden Dragon: One Belt One Road" and Chinese-Russian Jostling for Power in Central Asia, "Journal of Contemporary China Studies" 2016, vol. 5, nr 2.
• Gałganek A., Pojęcie imperium i imperializmu w nauce o stosunkach międzynarodowych, "Przegląd Strategiczny" 2013, nr 1.
• Gołembski F., Geokulturowy model w badaniach stosunków międzynarodowych, "Stosunki Międzynarodowe" 2009, nr 3-4, t. 40.
• Gore Ch., Rise and Fall of Washington Consensus as a Paradigm for Developing Countries, "World Development" 2000, nr 5.
• Haliżak E., Zmiana układu sił USA-Chiny a transformacja porządku międzynarodowego, "Żurawia Papers" 2005, zeszyt 7.
• Ikenberry G.J., Mastanduno M., Wohlworth W.C. (red.), International Relations Theory and the Consequences of Unipolarity, Cambridge 2011.
• Indeo F., The Eurasian Economic Union and The Silk Road Economic Belt: The Impact of The Sino-Russian Geopolitical Strategie in The Eurasian Region, "Working Paper" 2015, nr 5, Hanyang University, Seul.
• Kallio J., China New Foreign Policy. Xi Jinping's Universal Rule by Virtue, "Policy Brief" 2016, nr 189, Finnish Institute of International Affairs, Helsinki.
• Kim Y., Blank S., Rethinking Russi-Chinese relations in Asia: Beyond Russia's Chinese Dilemma, "China: An International Journal" 2013, vol. 11, nr 3.
• Kirkham K., The Formation of The Eurasian Economic Union: How Successfulls The Russian Regional Hegemony?, "Journal of Eurasian Studies" 2016, nr 7.
• Kissinger H., O Chinach, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014.
• Klein M., Russia: A Euro-Pacific Power? Goals, Strategies and Perspectives of Moscow's East Asia Policy, Berlin 2014.
• Krauthammer Ch., The Unipolar Moment, "Foreign Affairs", 1990/1991, nr 1.
• Lee R., Lukin A., Russia's Far East: New Dynamics in Asia Pacific and Beyond, Lynne Rienner Publishers, Boulder 2015.
• Luttwak E., From Geopolitics to Geo-Economics: Logic of Conflict, Grammer of Commerce, "The National Interest" 1990, nr 20.
• Mackinder H.J., Geografical Pivot of History, "The Geographical Journal" 1904, vol. 23, nr 4.
• Makarow I.A. (red.), Poworot na wostok. Razwitje Sibiri i Dal'newo Wostoka w uslowia chusilenija azjatskowo wektora wnieszniej politiki Rossii, Meżdunarodnyje Otnoszenija, Moskwa 2016.
• Mearsheimer J., The Tragedy of Great Power Politics, New York 2001.
• Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 2010.
• Nye J.S. jr., Soft Power: The Means to Success in World Politics, Public Affairs 2004.
• Rieber A.J., The Struggle for the Eurasia Borderlands. From the Rise of Early Modern Empires to the End of the First World War, Cambridge University Press, Cambridge 2014.
• Sadłowski M., Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym. Prawno-instytucjonalne aspekty funkcjonowania, Toruń 2017.
• Spykman N., America's Strategy in World Politics, The United States and the Balance of Power, New York 1942.
• Sorensen C.T.N., The Significance of Xi Jinping's "Chinese Dream" for Chinese Foreign Policy: From "Tao Guang Yang Hiu" to "Fen Fa You Wei", "Journal of China and International Relations" 2015, vol. 3, nr 1.
• Trenin D., The End of Eurasia: Russia on the Border Between Geopolitics and Globalization, Moscow 2001.
• Trenin D., Pragmatic Power: Russia's Assertive Foreign Policy, "Jane's Intelligence Review" 2008, nr 1.
• Trofimenko H., Russian National Interests and The Current Crisis in Russia, Ashgate, Aldershot 1999.
• Tsygankov A.P., Mastering Space in Eurasia: Russia's Geopolitical Thinking after the Soviet Break-up, Communist and Post-Communist Studies, 2003, nr 36.
• Tsygankov A.P., Pathways after Empire: National Identity and Foreign Economic Policy in the Post-Soviet World, Rowman and Littlefield Publishers, Lanham 2002.
• Tsygankov A.P., Russia's International Assertiveness: What Does It Mean for the West?, "Problems of Post-Communism" 2008, vol. 55, nr 2.
• Wison J.L., The Eurasian Economic Union and China's Silk Road: Implications for the Russian-Chinese Relationship, "European Politics and Society" 2016, vol. 17, nr 1.
• Wiśniewska I., Integracja euroazjatycka. Rosyjska próba ekonomicznego scalenia obszaru poradzieckiego, "Prace OSW" 2013, nr 44.
• Współczesne Chiny w kontekście stosunków międzynarodowych, J. Wardęga (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
• Xi Jinping, "New Asian Security Concept for New Progress in Security Cooperation". Remarks at the Fourth Summit of the Conference on Interaction and Confidence Building Measures in Asia. 2014/05/21, http://www.fmprc. gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/t1159951.shtml
• Xuetong Y., The Rise of China and Its Power Status, "The Chinese Journal of International Politics" 2006, nr 1.
• Zang F., Confucian Foreign Policy Traditions in Chinese History, "The Chinese Journal of International Politics" 2015, vol. 8, nr 2.
• Zhao S., Rethinking The Chinese World Order: The Imperial Cycle and The Rise of China, "Journal of Contemporary China" 2015, vol. 24, nr 96.

Identyfikatory

DOI

10.26399/meip.1(60).2018.11/e.czarkowska