Determinanty i implikacje poszerzania strefy euro. Kwestia polska

• Autorzy: Grzegorz W. Kołodko , Marta Postuła

Warianty tytułu

Determinants and implications of euro enlargement: the polish question

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Abstrahując od Wielkiej Brytanii, która opuszcza Unię Europejską, wyłącznie Dania ma możliwość pozostawania poza obszarem wspólnej waluty europejskiej. Wszystkie pozostałe państwa członkowskie, które dotychczas nie wprowadziły do obiegu euro, mają takie traktatowe prawo i obowiązek. Warunkiem przystąpienia do strefy euro jest spełnienie wszystkich pięciu nominalnych kryteriów konwergencji z Maastricht oraz zgodność ustawodawstwa krajowego z acquis communautaire, czyli porządkiem prawnym obowiązującym w Unii Europejskiej. Szczególne trudności sprawia pretendentom kryterium fiskalne dotyczące maksymalnie dopuszczalnego deficytu budżetowego. Gdy nie jest ono przestrzegane, Komisja Europejska wdraża procedurę nadmiernego deficytu (EDP). Aktualnie procedura ta ma miejsce w przypadku Francji, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. W roku 2015 EDP została zdjęta z Polski, ale nie ma pewności, czy pod koniec dekady nie będzie ponownie nałożona, ze względu na ryzyko ponownego przekroczenia deficytu sektora finansów publicznych w wysokości 3 proc. PKB. W latach 20. XXI wieku można oczekiwać przystąpienia do europejskiej unii walutowej wszystkich krajów, które wciąż jeszcze posługują się swoimi narodowymi walutami, łącznie z Danią, oraz poszerzania UE o nowe państwa członkowskie, które będą poszerzały także strefę euro. Choć nie ma w tej kwestii stuprocentowej pewności, to trzeba przyjąć, że euro przetrwa obecne trudności i wyjdzie z nich wzmocnione. W artykule Autorzy postawili pytanie, czy Polska w najbliższych latach powinna przystąpić do strefy euro, zdając sobie z jednej strony sprawę z jej niedoskonałości, z drugiej zaś widząc pozytywne względy ekonomiczne takiej decyzji. Do weryfikacji empirycznej przedstawionego problemu badawczego wykorzystano metodykę mieszaną - zarówno badań jakościowych, jak i wyniki badań ilościowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Aside from the United Kingdom, which is withdrawing from the European Union, only Denmark has the option of staying outside the single European currency area. All other member states which have not adopted the euro as their currency have the right and obligation to do so under the Treaty of Accession. The condition to join the eurozone is to meet all five nominal Maastricht convergence criteria and to ensure compliance of national law with acquis communautaire, or the EU legal order. What poses special difficulties to candidate countries is the fiscal criterion related to the maximum allowed budget deficit. If it is not met, the European Commission launches the Excessive Deficit Procedure, EDP. Currently, this procedure is in place for France, Spain and the United Kingdom. In 2015, the EDP for Poland was lifted, but there is no certainty it will not be imposed again at the end of the decade due to the risk of exceeding once more the financial sector deficit threshold, which stands at 3 percent of GDP. It is to be expected that in the 2020 s the European Monetary Union will be joined by all the countries that are still using their national currencies, including Denmark, and that the EU will be extended to include new member states, leading to a further enlargement of the euro area. Although the issue is not absolutely certain, it needs to be assumed that the euro will weather the present difficulties and come out stronger, though the economically unjustified euroscepticism of some countries, especially Poland, is not helping. In the article, the authors ask the question whether Poland should join the euro zone in the coming years-in a situation where the euro area is imperfect, while seeing the positive economic reasons for such a decision. A mixed method combining the results of qualitative and quantitative research is applied to empirically verify the research question. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Integracja monetarna; Konwergencja systemów finansowych; Dług publiczny; Deficyt budżetowy; Państwa członkowskie

EN

Monetary integration; Convergence of financial systems; Public debt; Budget deficit; Member states

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2
• Strony: 5--28

Twórcy

autor

Grzegorz W. Kołodko

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie; Centrum Badawcze Transformacji, Integracji i Globalizacji TIGER

autor

Marta Postuła

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Brown B. [2012], Euro crash: the exit route from monetary failure in Europe, Palgrave-Macmillan, Houndmills, Basingstoke, Hampshire.
• Dallago B. [2016], One currency, two Europes: towards a dual Eurozone, World Scientific Publishing, Singapore.
• Dembinski P. H. [2011], Finanse po zawale. Od euforii finansowej do gospodarczego ładu, Studio Emka, Warszawa.
• European Union [2017], Reflection paper on the deepening and the economic and monetary union, European Commission, Brussels, May 31.
• Galbraith J. K. [2016], Welcome to the poisoned chalice: the destruction of Greece and the future of Europe, Yale University Press, New Haven-London.
• Hall P. A. [2014], Varieties of capitalism and the euro crisis, "Journal of West European Politics", vol. 37, issue 6: 1223-1243.
• IMF [2014], IMF annual report, International Monetary Fund, Washington, file:///C:/Users/gwk/Downloads/_a1pdf.pdf (10.02.2018).
• Jajuga K. [2015], Kierunki rozwoju modeli rynku finansowego, w: Nowakowski J. (red.), W kierunku nowego ładu świata finansów, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa: 165-183.
• Kawalec S., Pytlarczyk E. [2016], Paradoks euro. Jak wyjść z pułapki wspólnej waluty, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
• Kołodko G. W. [2000], From shock to therapy: political economy of postsocialist transformation, Oxford University Press, Oxford-New York.
• Kołodko G. W. [2016], How to destroy a country. The economics and the politics of the Greek crisis, "Rivista di Politica Economica", no. 2 (IV-VI): 37-61.
• Kołodko G. W. [2017], Economics and politics of the currency convergence: the case of Poland, "Communist and Post-Communist Studies", vol. 50, no. 3: 183-194.
• Kołodko G. W. [2018], Socialism or capitalism? Tertium datum, referat na Workshop of 18th January, 2018: "Comparative economics and economic systems - the impact of Janos Kornai thoughts, Corvinus University, Budapest.
• Kołodko G. W., Koźmiński A. K. [2017], Nowy pragmatyzm kontra nowy nacjonalizm, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Konstytucja [1997], Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU 1997, nr 78, poz. 483).
• Małecki W. [2006], Warunki pomyślnego przejścia testu stabilności kursu walutowego w mechanizmie ERM-2, w: Jakóbik W. (red.), Gospodarka polska w procesie światowych przemian, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego, Warszawa: 141-159.
• Małecki W. [2018], Nowe uwarunkowania polityczne i ekonomiczne przystąpienia przez Polskę do strefy euro, "Gospodarka Narodowa", nr 2 (w druku).
• Marneffe W., Van Aarle B., Van Der Wielen W., Vereeck L. [2011], The impact of fiscal rules on public finances in the euro area, "CESifo DICE Report", vol. 9, issue 3: 18-26.
• McKinnon R. [2002], Mundell, the Euro and optimal currency areas, w: Thomas E. Courchene (red.), Money, markets, and mobility: celebrating the ideas of Robert E. Mundell Nobel Laureate in economic sciences, McGill-Queen's University Press, Montreal-Kingston- London-Ithaca: 41-58.
• Moździerz A. [2015], Strengthening the post-crisis fiscal rules - the case of Spain, Slovakia and Sweden, "Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy", no. 10, issue 2: 31-52.
• Mroczkowski R. [2014], Numeryczne reguły wydatkowe jako instrumenty wzmacniające stabilność fiskalną, w: Miemiec W., Sawicka K. (red.), Instytucje prawnofinansowe w warunkach kryzysu gospodarczego, Wolters Kluwer, Warszawa: 319-330.
• Mundell R. A. [1961], A theory of optimum currency areas, "American Economic Review", vol. 51, issue 4: 657-665.
• Mundell R. A. [2000], The international financial architecture. The Euro Zone and its enlargement in Eastern Europe, Distinguished Lectures Series, no. 1, Leon Kozminski Academy of Entrepreneurship and Management, Warsaw, http://www.tiger.edu.pl/publikacje/dist/mundell.pdf (5.01.2018).
• NBP [2015], Przygotowania Litwy do członkostwa w strefie euro i pierwsze doświadczenia związane z wprowadzaniem wspólnej waluty, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Obserwator Finansowy [2018], Morawiecki: Wejścia do strefy euro nie bierzemy dziś pod uwagę, Obserwator finansowy.pl, 4 stycznia (https://www.obserwatorfinansowy.pl/dispatches/morawiecki-wejscie-polski-do-strefy-euro-nie-jest-tematem-ktory-dzis-bierzemy-pod--uwage/ (5.03.2018).
• Piątkowski M. [2018], Europe's growth champion: insights from the economic rise of Poland, Oxford University Press, Oxford-New York.
• Pisani-Ferry J. [2011], The euro crisis and its aftermath, Oxford University Press, New York.
• Postuła M. [2007], W tyglu naszych finansów. Transformacja i reformy finansów publicznych w Polsce w dwudziestoleciu 1989-2008, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
• Postuła M. [2015], Instrumenty zarządzania finansami publicznymi, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Postuła M. [2017], Finanse publiczne w architekturze współczesnej gospodarki. Teoria a polska praktyka gospodarcza, Difin, Warszawa.
• Prasad E. S. [2014], The dollar trap: how the U. S. dollar tightened its grip on global finance, Princeton University Press, Princeton.
• RP [2017], Program konwergencji. Aktualizacja 2017, Rzeczpospolita Polska, Warszawa, kwiecień.
• RP [2018], Program konwergencji. Aktualizacja 2018, Rzeczpospolita Polska, Warszawa, kwiecień.
• Sandbu M. [2015], Europe's Orphan. The future of the euro and the politics of debt, Princeton University Press, Princeton.
• Schadler S. M. [2005], Euro adoption in central and Eastern Europe: opportunities and challenges, Seminar Volumes, April 18, International Monetary Fund, Washington, https://www.imf.org/en/Publications/Seminar-Volumes/Issues/2016/12/30/Euro-Adoption-in-Central-and-Eastern-Europe-Opportunities-and-Challenges-17497 (15.01.2018).
• Schaechter A., Kinda T., Budina N., Weber A. [2012], Fiscal rules in response to the crisis-toward the 'next-generation' rules. A new dataset, IMF Working Paper, WP/12/187, International Monetary Fund, Washington, file:///C:/Users/gwk/Downloads/_wp12187.pdf (20.02.2018).
• Schick A. [2010], Post-crisis fiscal rules: stabilising public finance while responding to economic aftershocks, "OECD Journal on Budgeting", vol. 2, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.228.2347&rep=rep1&type=pdf (20.02.2018).
• Sławiński A. [2008], Znaczenie czynników ryzyka towarzyszących wchodzeniu Polski do ERM2 i do strefy euro, "Ekonomista", nr 1: 33-49.
• Sławiński A. [2010], Lessons from the Euro Zone experiences for the CEE entrants, "Argumenta Oeconomica", nr 1 (24): 49-64.
• Stiglitz J. E. [2018], The euro: how a common currency threatens the future of Europe, W. W. Norton & Company, New York.
• Tanzi V. [2013], Dollar, euros and debt: how we got into the fiscal crisis and how we get out of it, Palgrave MacMillan, Basingstoke, United Kingdom.
• Ustawa [2018], Ustawa budżetowa na rok 2018. Uzasadnienie, Rada Ministrów, Warszawa, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/6100984/20170829_uzasadnienie+na+2018+r.pdf (15.01.2018).
• Wójcik C. [2008], Integracja ze strefą euro. Teoretyczne i praktyczne aspekty konwergencji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.33119/GN/100544