Nowe uwarunkowania polityczne i ekonomiczne przystąpienia przez Polskę do strefy euro

• Autorzy: Witold Małecki

Warianty tytułu

New political and economic circumstances surrounding polish accession to the eurozone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest pokazanie, jak w ostatniej dekadzie zmieniły się uwarunkowania polityczne i ekonomiczne przystąpienia przez Polskę do strefy euro, i jakie z tych zmian należałoby wyciągnąć wnioski. Dla zrealizowania tego celu najpierw pokazano, jak niekorzystnie dla Polski zmieniła się w ostatnich latach sytuacja geopolityczna, i jakie z tego wynikają zagrożenia. Następnie omówiona została ewolucja poglądów ekonomistów na bilans korzyści i kosztów z przystąpienia do strefy euro i na celowość takiej akcesji, po czym poglądy te poddane zostały krytycznej ocenie. Sformułowano trzy wnioski. Po pierwsze, w zmienionej sytuacji politycznej polską racją stanu powinna być jak najlepsza kondycja Unii Europejskiej i znaczące w niej miejsce Polski. Tymczasem jest bardzo prawdopodobne, iż celu tego nie da się zrealizować bez przystąpienia przez Polskę do strefy euro. Po drugie, wbrew rozpowszechnionym w ostatnich latach poglądom, taka akcesja nie musi wiązać się z bardzo znacznym ryzykiem kryzysu gospodarczego i długotrwałej stagnacji. Nowe badania pokazują, że poważne problemy części krajów strefy euro wynikały w większym stopniu z błędów popełnionych w polityce tych krajów niż z instytucjonalnych defektów samej strefy euro. Analiza tych błędów i podjęcie w konsekwencji odpowiednich działań pozwoli w bardzo dużym stopniu ograniczyć ryzyko ekonomiczne związane z akcesją. Po trzecie, omawiana w artykule problematyka ma tak fundamentalne znaczenie dla przyszłości Polski, iż należy ją podnosić, nawet jeśli obecni decydenci polityczni w Polsce nie chcą nawet o niej słyszeć.Celem artykułu jest pokazanie, jak w ostatniej dekadzie zmieniły się uwarunkowania polityczne i ekonomiczne przystąpienia przez Polskę do strefy euro, i jakie z tych zmian należałoby wyciągnąć wnioski. Dla zrealizowania tego celu najpierw pokazano, jak niekorzystnie dla Polski zmieniła się w ostatnich latach sytuacja geopolityczna, i jakie z tego wynikają zagrożenia. Następnie omówiona została ewolucja poglądów ekonomistów na bilans korzyści i kosztów z przystąpienia do strefy euro i na celowość takiej akcesji, po czym poglądy te poddane zostały krytycznej ocenie. Sformułowano trzy wnioski. Po pierwsze, w zmienionej sytuacji politycznej polską racją stanu powinna być jak najlepsza kondycja Unii Europejskiej i znaczące w niej miejsce Polski. Tymczasem jest bardzo prawdopodobne, iż celu tego nie da się zrealizować bez przystąpienia przez Polskę do strefy euro. Po drugie, wbrew rozpowszechnionym w ostatnich latach poglądom, taka akcesja nie musi wiązać się z bardzo znacznym ryzykiem kryzysu gospodarczego i długotrwałej stagnacji. Nowe badania pokazują, że poważne problemy części krajów strefy euro wynikały w większym stopniu z błędów popełnionych w polityce tych krajów niż z instytucjonalnych defektów samej strefy euro. Analiza tych błędów i podjęcie w konsekwencji odpowiednich działań pozwoli w bardzo dużym stopniu ograniczyć ryzyko ekonomiczne związane z akcesją. Po trzecie, omawiana w artykule problematyka ma tak fundamentalne znaczenie dla przyszłości Polski, iż należy ją podnosić, nawet jeśli obecni decydenci polityczni w Polsce nie chcą nawet o niej słyszeć. (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of this article is to demonstrate how political and economic circumstances surrounding Poland's prospective accession to the eurozone have changed over the last decade and what conclusions can be drawn from these changes. With this objective in mind, it is first important to understand how Poland's geopolitical situation has changed unfavourably in recent years and what threats arise from this. Next, the evolution of economists' views on the cost-benefit balance of eurozone accession and the purpose of adopting the euro are critically evaluated. Three conclusions have been formulated. First, in the new political situation, it should be in Poland's vital national interest to ensure that the European Union is in the best possible condition and to establish a favourable position within the EU. It appears to be highly unlikely that this objective will be accomplished without Poland joining the eurozone. Second, contrary to a widespread view, eurozone accession does not necessarily entail a high risk of economic crisis or long-term stagnation. New studies demonstrate that the serious problems that some eurozone countries have experienced were, to a larger extent, a consequence of political mistakes made by these countries rather than institutional defects of the eurozone. Analysis of these mistakes and remedial action taken will make it possible to seriously limit the economic risk related to eurozone accession. Third, the issue discussed in this article is of fundamental significance to the future of Poland and it should be addressed by decision makers, even if Poland's current authorities are highly sceptical of eurozone entry. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Strefa euro; Polityka pieniężna; Polityka walutowa

EN

Eurozone; Monetary policy; Exchange rate policy

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2
• Strony: 29--47

Twórcy

autor

Witold Małecki

• Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie

Bibliografia

• Belka M. [2015], Belka o wejściu do strefy euro: na razie nieatrakcyjne dla Polski, wywiad dla Polskiego Radia, 26 lutego, www.polskieradio.pl/42/273/Artykuł/1386417/ (12.03.2017).
• De Grauwe P., Yuemei J. [2013], Panic-driven austerity in the Eurozone and its implications, 21 luty, http://www.voxeu.org/article/panic-driven-austerity-eurozone-and-its-implications (10.01.2017).
• DzU [2003a], Dziennik Ustaw z dnia 11 czerwca - Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 9 czerwca 2003 r. o wyniku ogólnokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (DzU 2003, nr 103, poz. 953).
• DzU [2003b], Dziennik Ustaw z dnia 29 lipca - Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 21 lipca 2003 r. o skorygowanym wyniku ogólnokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (DzU 2003, nr 132, poz. 1223).
• ECB [2017], ECB statistics, www. euro-area-statistics.org (17.03.2017).
• Eurostat [2017], Flash estimate for the second quarter of 2017. GDP up by 0.6% in both the euro area and the EU28. +2.2% and + 2.3% respectively compared with the second quarter of 2016, Eurostat newsrelease euroindicators, no. 127, 16 sierpnia, http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8134589/2-16082017-AP-EN.pdf/dc908a55-fc6d-42d8-ac25-d20c44fc40aa (17.03.2017).
• Fabbriani F. [2017], Reforming Economic and Monetary Union; legislation and treaty change, Spotlight Europe, no. 1, Jacques Delors Institut, Berlin.
• Galbright J. K. [2016], Welcome to the poisoned chalice: the destruction of Greece and the future of Europe, Yale University Press, New Haven-London.
• Gotz-Kozierkiewicz D., Małecki W. [2003], Współzależność polityki pieniężnej i polityki kursu walutowego, Instytut Finansów, Warszawa.
• Integracja [2005], Integracja Polski ze strefą euro: uwarunkowania członkostwa i strategia zarządzania procesem, Ministerstwo Finansów, Warszawa, sierpień.
• Karnowski J. [2006], Polityka gospodarcza Hiszpanii, Portugalii i Grecji w drodze do Unii Gospodarczej i Walutowej. Analiza doświadczeń na tle teorii, Materiały i Studia NBP, z. 199.
• Kawalec S., Pytlarczyk E. [2016], Paradoks euro, Poltekst, Warszawa.
• Kołodko G. W. [2017a], Czy Polska zbawi Europę? Rzeczpospolita, 3 stycznia.
• Kołodko G. W. [2017b], Ekonomia i polityka konwersji złotego na euro, "Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie", nr 1: 16-23.
• Kołodko G. W. [2017c], Strategiczny błąd, "Rzeczpospolita", 10 maja.
• Konopczak K. [2013], Konwergencja gospodarek państw Europy Środkowo-Wschodniej względem strefy euro - test wspólnego trendu i wspólnego cyklu, "Bank i Kredyt", nr 44 (4): 353-374.
• Małecki W. [2009], Globalny kryzys finansowo gospodarczy a przystąpienie Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej, w: Małecki W. (red.), Globalny kryzys finansowy a polska gospodarka, Vizja Press and IT, Warszawa: 161-184.
• Małecki W. [2016], Finansjalizacja cykli koniunkturalnych i jej konsekwencje dla polityki stabilizacyjnej, "Gospodarka Narodowa", nr 4.
• Mercier T. [2016], Eurozone: time for reforms, Economic Research BNP Paribas, March.
• Nyczka T. [2017], Nowy sondaż CBOS. Polacy chcą Unii Europejskiej, ale nie euro, wyborcza. Pl, 24 maja.
• Podkaminder L. [2017], Kto zbawi Europę? "Rzeczpospolita", 5 stycznia.
• Pytanie [2017], Pytanie o euro. Co to jest EFSF i ESM? www.mf.gov.pl/documents/764034 efsf-esm.pdf (10.03.2017).
• Raport [2004], Raport na temat korzyści i kosztów przystąpienia do strefy euro, NBP, Warszawa, luty.
• Raport [2009], Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej, NBP, Warszawa, luty.
• Raport [2016], Raport o konwergencji, Europejski Bank Centralny, czerwiec.
• Rawdanowicz Ł. [2008], Equilibrium exchange rates: theoretical concepts and empirical estimations. An application to transition economies in Central and Eastern Europe, praca doktorska, Wydział Nauk Ekonomicznych. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Roubini N. [2011], Rozpad strefy euro grozi światowym kryzysem, www.forbes.pl/Wydarzenia.
• Rzeczpospolita [2017], "Rzeczpospolita", 29 maja.
• Sandbu M. [2015], Europe's orphan. The future of the euro and the politics of debt, Princeton University Press.
• Schadler S., Drummond P., Kuijs L., Murgasova Z., Van Elkan R. [2005], Adopting the euro in Central Europe. Challenges of the next step in european integration, IMF, Washington.
• Sinn H. W. [2014], The euro trap. On bursting bubbles, budgets and beliefs, Oxford University Press, New York.
• Sławiński A. [2012], Strefa euro: scenariusz alternatywny, "Folia Oecononomica, Acta Universitatis Lodziensis", nr 273.
• Sławiński A. [2016a], The limits of monetary policy effectiveness, "Finanse", nr 1 (9): 9-20.
• Sławiński A. [2016b], The role of the ECB's QE in alleviating the Eurozone debt crisis, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 428: 236-250.
• Sławiński A. [2017], Złote łańcuchy strefy euro, "Bezpieczny Bank", nr 2 (67): 159-165.
• Turner A. [2015], Between debt and the devil: money, credit and fixing global finance, Princeton University Press.
• Unia [2017], Unia bankowa, www.consilium.europa.eu/pl/policies/banking-union/ (5.03.2017).
• Wojtyna A. [2017a], Warto rozmawiać o euro, "Rzeczpospolita", 28 marca.
• Wojtyna A. [2017b], Walka o euro to walka o pozostanie w UE, "Rzeczpospolita", 6 października.
• Wójcik C. [2008], Integracja ze strefą euro. Teoretyczne i praktyczne aspekty konwergencji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.33119/GN/100545