Mechanizmy decyzyjne w przedsiębiorstwach wcześnie umiędzynarodowionych

• Autorzy: Elżbieta Duliniec

Warianty tytułu

Decision-making mechanisms in early internationalising firms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Teoretyczno-przeglądowym celem artykułu jest wszechstronna charakterystyka dwóch mechanizmów decyzyjnych w przedsiębiorstwach, tj. efektuacji (wynikowości) i przyczynowości (kauzatywności). W związku z tym, że nie były one do tej pory szerzej prezentowane w polskim piśmiennictwie, przedstawiono szczegółową analizę różnych ich aspektów, w tym zwłaszcza w kontekście wczesnej internacjonalizacji przedsiębiorstw. W artykule uwzględniono obszerną, najnowszą literaturę przedmiotu. Przedstawiono także szereg poglądów krytycznych wobec koncepcji efektuacji i przyczynowości. Drugim - aplikacyjnym - celem artykułu jest prezentacja obecnego stanu badań nad tymi mechanizmami decyzyjnymi. Przedstawiono przykłady instrumentów badawczych, stosowanych zarówno w badaniach jakościowych, jak i ilościowych. W artykule zastosowano metodę krytycznego przeglądu literatury światowej dotyczącej przedmiotu analizy, zarówno o charakterze teoretycznym, jak i praktycznym, w tym pozycji opisujących szereg instrumentów i wyników badań w tym zakresie. Efektem przeprowadzonych prac było: uporządkowanie terminologii, identyfikacja głównych elementów koncepcji efektuacji i przyczynowości, podsumowanie związków tych koncepcji z wczesnym (i późniejszym) umiędzynarodowieniem przedsiębiorstw. Ponadto jednym w wyników było wskazanie możliwych kierunków dalszych badań w tym zakresie, także odnośnie do polskich przedsiębiorstw działających na rynkach zagranicznych, zwłaszcza przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych. Wnioski wynikające z artykułu pozwalają stwierdzić istnienie nadal znacznego potencjału badawczego w omawianym zakresie, zarówno jeśli chodzi o same podstawy teoretyczne tych koncepcji, jak i ich powiązania z internacjonalizacją przedsiębiorstw. (abstrakt oryginalny)

EN

One of the aims of this article is to present a theoretical review and characteristics of two decision-making mechanisms in companies: effectuation and causation. As these mechanisms have not yet had an in-depth presentation in Polish research reports, a comprehensive analysis of their various aspects can be found in this article, in particular with regard to the early internationalisation of firms. The article is based on the newest literature on the topic. Critical views on the concepts of effectuation and causation have been discussed as well. Another aim was more practical: to present the current state of research on effectuation and causation, qualitative and quantitative projects, along with examples of several research instruments. The method used in the article is a critical review of the international literature on the topic, including both theoretical and more practical studies. As a result, the Polish terminology in the area has been clearly defined and all the main elements of effectuation and causation logics have been identified. Moreover, relationships between the two mechanisms and early (as well as late) internationalisation of companies have been discussed. One of the results has been to suggest topics of possible further studies, especially with regard to Polish early internationalising firms. In conclusion, it has been confirmed that there is still broad potential for research on the theoretical aspects of the concepts and their role in the internationalisation of companies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Proces decyzyjny w przedsiębiorstwie; Przedsiębiorstwo międzynarodowe; Sprawczość; Mechanizmy decyzyjne; Efektuacja

EN

Decision-making process in the enterprise; International enterprise; Causation; Decision-making mechanisms; Effectuation

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2
• Strony: 99--128

Twórcy

autor

Elżbieta Duliniec

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Andersson S. [2011], International entrepreneurship, born globals and the theory of effectuation, "Journal of Small Business and Entreprise Development", vol. 18, no. 3: 627-643.
• Arend R. J., Sarooghi H., Burkemper A. [2015], Effectuation as ineffectual? Applying the 3E theory-assessment framework to a proposed new theory of entrepreneurship, "Academy of Management Review", vol. 40, no. 4: 630-651.
• Bell J., McNaughton R., Young S., Crick D. [2003], Towards an integrative model of small firm internationalization, "Journal of International Entrepreneurship", vol. 1, no. 4: 339-362.
• Berends H., Jelinek M., Reymen I., Stultiens R. [2014], Product innovation processes in small firms: combining entrepreneurial effectuation and managerial causation, "Journal of Product Innovation Management", vol. 31, no. 3: 615-635.
• Brettel M., Mauer R., Engelen A., Kuepper D. [2012], Corporate effectuation: entrepreneurial action and its impact on R&D project performance, "Journal of Business Venturing", vol. 27, no. 2: 167-184.
• Chandler G. N., DeTienne D. R., McKelvie A., Mumford T. V. [2011], Causation and effectuation processes: A validation study, "Journal of Business Venturing", vol. 26, no. 3: 375-390.
• Chetty S., Ojala A., Leppaaho T. [2015], Effectuation and foreign market entry of entrepreneurial firms, "European Journal of Marketing", vol. 49, no. 9/10: 1436-1459.
• Ciszewska-Mlinaric M., Obloj K., Wasowska A. [2016], Effectuation and causation: two decisionmaking logics of INV at the early stage of growth and internationalization, "Journal of East European Management Studies", vol. 21, no. 3: 275-297.
• Crick. D., Crick J. [2014], The internationalization strategies of rapidly internationalizing high-tech UK SMEs. Planned and unplanned activities, "European Business Review", vol. 26, no. 5: 421-448.
• Dew N., Read S., Sarasvathy S. D., Wiltbank R. [2009], Effective versus predictive logic in entrepreneurial decision-making: differences between experts and novices, "Journal of Business Venturing", vol. 24, no. 4: 287-309.
• Duliniec E. [2011], Koncepcje przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych. Rozważania terminologiczne, "Gospodarka Narodowa", rok 80/21, nr 1-2 (233-234): 63-80.
• Duliniec E. [2017], Efektuacja, marketing przedsiębiorców i wczesna internacjonalizacja przedsiębiorstw, "Marketing i Rynek", rok 24, nr 9: 83-89.
• Evald M. R., Senderovitz M. [2013], Exploring internal corporate venturing in SMEs: Effectuation at work in a new context, "Journal of Enterprising Culture", vol. 21, no. 3: 275-299.
• Evers N., O'Gorman C. [2011], Improvised internationalization in the new ventures: the role of prior knowledge and networks, "Entrepreneurship and Regional Development", vol. 23, no. 7-8: 549-574.
• Fisher G. [2012], Effectuation, causation and bricolage: a behavioral comparison of emerging theories in entrepreneurship research, "Entrepreneurship: Theory and Practice", vol. 36, no. 5: 1019-1051.
• Gabrielsson P., Gabrielsson M. [2013], A dynamic model of growth phases and survival in international business-to-business new ventures: the moderating effect of decision-making logic, "Industrial Marketing Management", vol. 42, no. 8: 1357-1373.
• Gabrielsson M., Gabrielsson P,. Dimitratos P. [2014], International entrepreneurial culture and growth of international new ventures, Management International Review, vol. 54, no. 4: 445-471.
• Galkina T., Chetty S. [2015], Effectuation and networking of internationalizing SMEs, "Management International Review", vol. 55, no. 5: 647-676.
• Guo R., Cai L., Zhang W. [2015], Effectuation and causation in new internet venture growth, "Internet Research", vol. 26, no. 2: 460-483.
• Harms R., Schiele H. [2012], Antecedents and consequences of effectuation and causation in the international new venture creation, "Journal of International Entrepreneurship", vol. 10, no. 2: 95-116.
• Ionita D. [2012], Entrepreneurial marketing: a new approach for challenging times, "Management & Marketing Challenges for the Knowledge Society", vol. 7, no. 1: 131-150.
• Johanson J., Vahlne J-E. [1977], The internationalization process of the firm: a model of knowledge development and increasing foreign market commitment, "Journal of International Business Studies", vol. 8, no. 1: 23-32.
• Johanson J., Vahlne J.-E. [2009], The Uppsala internationalization process model revisited: from liability of foreignness to liability of outsidership, "Journal of International Business Studies", vol. 40, no. 9: 1411-1431.
• Kalinic I., Sarasvathy S., Forza C. [2014], 'Expect the unexpected': implications of effectual logic on the international process, "International Business Review", vol. 23, no. 3: 635-647.
• Kistler S., Gillig H. [2015], Is 'effectuation' a cross-cultural concept? Decision principles of German entrepreneurs, referat na XXVI ISPIM Conference, Budapeszt.
• Kraijenbrink J. [2012], The nature of the entrepreneurial process: causation, effectuation and pragmatism, w: Groen A., Oakley R., van der Sijde P., Cook G. (red.), New technology-based firms in the new millennium, vol. IX, Emerald Group Publishing Ltd: 187-199.
• Kurczewska A. [2012], W jaki sposób myślą przedsiębiorcy? - czyli "Jeśli mogę kontrolować przyszłość, nie muszę jej przewidywać", "E-mentor", rok 10, nr 5 (47): 20-30.
• Matalamäki M. J. [2017], Effectuation, an emerging theory of entrepreneurship - towards a mature stage of the development, "Journal of Small Business and Enterprise Development", vol. 24, no. 4: 928-949.
• McDougall P. P., Oviatt B. M. [2000], International entrepreneurship: the intersection of two research paths, "Academy of Management Journal", vol. 43, no. 5: 902-906.
• Nowiński W., Rialp A. [2013], Drivers and strategies of international new ventures from a Central European transition economy, "Journal of East European Management Studies", vol. 18, no. 2: 191-231.
• Nummela N., Saarenketo S., Jokela P., Loane S. [2014], Strategic decision-making of a born global: A comparative study from three small open economies, "Management International Review", vol. 54, no. 4: 527-550.
• Ortega A. M., Garcia M. T., Valle Santos M. [2017], Effectuation-causation: what happens in new product development? "Management Decision", vol. 56, no. 8: 1717-1733.
• Pawęta E. [2016], The effectual approach in born global firms: current state of research, w: Wach K., Żur A. (red.), Advancing Research in Entrepreneurship in Global Context: Conference Proceedings of the 8th ENTRE Conference, Cracow University of Economics, Kraków: 813-822.
• Perry J. T., Chandler G. N., Markova G. [2012], Entrepreneurial effectuation: a review and suggestion for future research, "Entrepreneurship: Theory and Practice", vol. 36, no. 4: 837-861.
• Quareshi M. S., Mahdi F. [2014], Impact of effectuation based interventions on the intentions to start a business, "Business Review", vol. 9, no. 2: 143-157.
• Read S., Dew N., Sarasvathy S. D., Song M., Wiltbank R. [2009], Marketing under uncertainty: the logic of an effectual approach, "Journal of Marketing", vol. 73, no. 3: 1-18.
• Roach D. C., Ryman J. A., Makani J. [2016], Effectuation, innovation and performance in SMEs: an empirical study, "European Journal of Innovation Management", vol. 19, no. 2: 214-238.
• Sarasvathy S. D. [2001], Causation and effectuation: toward a theoretical shift from economic inevitability to entrepreneurial contingency, "Academy of Management Review", vol. 26, no. 2: 243-263.
• Sarasvathy S. D. [2003], Entrepreneurship as a science of the artificial, "Journal of Economic Psychology", vol. 24, no. 2: 203-220.
• Sarasvathy S. D., Dew N. [2005], Entrepreneurial logic for a technology of foolishness, "Scandinavian Journal of Management", vol. 21, no. 4: 385-406.
• Sarasvathy S. D., Kumar K., York J. G., Bhagavatula S. [2014], An effectual approach to international entrepreneurship: overlaps, challenges and provocative possibilities, "Entrepreneurship, Theory and Practice", vol. 38, no. 1: 71-93.
• Schweizer R., Vahlne J.-E., Johanson J. [2010], Internationalization as an entrepreneurial process, "Journal of International Entrepreneurship", vol. 8, no. 4: 343-370.
• Słownik wyrazów obcych [2001], Wydawnictwo Europa, Wrocław.
• Yang M., Gabrielsson P., Gabrielsson M. [2016], Entrepreneurial marketing and marketing strategy comprehensiveness in international new ventures: the role of decision-making logic and performance implications, referat na 42nd Annual EIBA Conference, Wiedeń.
• Ye Q. [2016], Effectual approaches and entrepreneurship outcome: from a perspective of behavioral biases, "Journal of Small Business and Entrepreneurship", vol. 28, no. 5: 401-411

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.33119/GN/100550