Przemiany własnościowe ziemi rolnej w Polsce

• Autorzy: Andrzej Jędruchniewicz , Jacek Maśniak

Warianty tytułu

Changes in Agricultural Land Ownership in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest przedstawienie i ocena procesu przekształceń własnościowych ziemi rolnej w Polsce z uwzględnieniem roli, jaką odegrała polityka kształtowania polskiego modelu rolnictwa opartego na gospodarstwach rodzinnych. Zadaniem obecnie prowadzonej polityki kształtowania ustroju rolnego jest ochrona i rozwój gospodarstw rodzinnych. Od 2003 roku występują ułatwienia w dostępie do ziemi dla tych gospodarstw. W latach 1992-2016 Agencja Nieruchomości Rolnych sprzedała łącznie ponad 2,6 mln ha gruntów rolnych. Osoby fizyczne zakupiły 80,8% sprywatyzowanych gruntów rolnych, a 19,2% tego typu gruntów nabyły osoby prawne. W 2016 roku w gospodarstwach prywatnych znajdowało się 91,4% użytków rolnych ogółem, a własność publiczna stanowiła 8,6%. Struktura własnościowa ziemi rolnej w Polsce jest zróżnicowana przestrzennie. Udział prywatnej własności jest największy w województwach mazowieckim i świętokrzyskim, a najmniejszy w województwie zachodniopomorskim. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article was to present the process of agricultural land privatization in Poland, taking into account the role that this policy has played in terms of shaping the Polish agricultural model, based on family households. The purpose of the current agrarian system shaping policy is the protection and development of family households. Since 2003 there have been facilitated access to land for family households. Between 1992 and 2016, the total of over 2.6 million ha of agricultural land were sold. Natural persons acquired the total of 81% of privatized agricultural land, with the 19% being acquired by legal entities. In 2016 private farms accounted for 91.4% of total agricultural land, while public ownership accounted for 8.6%. The ownership structure of agricultural land in Poland is spatially diversifi ed. The share of private ownership is the largest in the Mazowieckie and Świętokrzyskie Voivodships, and the smallest in the Zachodniopomorskie Voivodship. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Prywatyzacja; Prywatyzacja rolnictwa; Przekształcenia własnościowe

EN

Agriculture; Privatisation; Privatization of agriculture; Ownership transformations

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 121
• Strony: 25--39

Twórcy

autor

Andrzej Jędruchniewicz

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Jacek Maśniak

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Agencja Nieruchomości Rolnych, ANR, 2011: Raport z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych w 2010 roku, Warszawa.
• Agencja Nieruchomości Rolnych, ANR, 2017: Raport z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych w 2016 roku, Warszawa.
• Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, AWRSP, 2003: Raport z działalności Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2002 roku, Warszawa.
• ALCHIAN A.A., 1989: Property Rights, [w:] J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman (red.), The Invisible Hand. The New Palgrave, Palgrave Macmillan, London, 232-238, DOI 10.1007/978-1-349-20313-0_31
• BALCEROWICZ L., 1997: Socjalizm, kapitalizm, transformacja. Szkice z przełomu epok, PWN, Warszawa.
• BAŁTOWSKI M., 2001: Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw państwowych w Polsce, PWN, Warszawa.
• CZECHOWSKI P., KORZYCKA-IWANOW M., PRUTIS S., STELMACHOWSKI A., 2002: Polskie prawo rolne na tle ustawodawstwa Unii Europejskiej, LexisNexis, Warszawa.
• DZUN W., 2005: Państwowe gospodarstwa rolne w procesie przemian systemowych w Polsce, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.
• DZUN W., 2015: Wpływ utworzenia i rozdysponowania zasobu własności rolnej SP na strukturę gospodarstw rolnych, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 3 (343), 48-72.
• DZUN W., 2016: Wpływ rozdysponowania zasobu własności rolnej skarbu państwa na strukturę gospodarstw rolnych w latach 1996-2010, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2 (347), 26-51.
• Główny Urząd Statystyczny, GUS, 1991: Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, GUS, 1997a: Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, GUS, 1997b: Użytkowanie gruntów i powierzchnia zasiewów w 2016 r., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, GUS, 2003: Użytkowanie ziemi rolnej w Polsce w 2002 r., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, GUS, 2011: Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2010 r., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
• HAYEK F.A. von, 1948: Individualism and Economic Order, University of Chicago Press, Chicago, DOI 10.7208/chicago/9780226321219.001.0001.
• HUERTA de SOTO J., 2010: Socialism, Economic Calculation and Entrepreneurship, Edward Elgar Publishing, Cheltenham UK, Northampton USA, DOI 10.4337/9781849805001
• HUME D., 2005: Traktat o naturze ludzkiej, Fundacja Aletheia, Warszawa.
• JAWOROWSKI J., 1999: Przekształcenia własnościowe w rolnictwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• KLUSEK T., 2015: The Preferential Conditions for Land Acquisition as a Motivating Factor for Enlarging and Creating Farms in Poland, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 4, 15 (30), 101-110.
• KLUSEK T., 2016: Inwestorzy zagraniczni na polskim rynku nieruchomości, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 16 (31), 167-180.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, poz. 483.
• MARKS-BIELSKA R., 2010: Rynek ziemi rolniczej w Polsce - uwarunkowania i tendencje rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• MAŚNIAK J., 2011: Znaczenie polityki rolnej państwa w rozwoju rynku ziemi rolniczej w Polsce, Roczniki Nauk Rolniczych Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu G 3 (98), 108-117.
• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, MSWiA, 2013-2017: Sprawozdania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji ustawy z dnia 24 marca 1929 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, Warszawa.
• PEJOVICH S., 1971: Toward a General Theory of Property Rights, Zeitschrift für Nationalökonomie 1-2 (31), 141-155, DOI 10.1007/BF01287227
• PODGÓRSKI B., ŚWIĘTOCHOWSKI L., 2013: Stan rozdysponowania nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, Wieś i Rolnictwo 2 (159), 183-197.
• RUNOWSKI H. (red.), 2002: Przekształcenia własnościowe w rolnictwie - 10 lat doświadczeń, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• RUNOWSKI H. (red.), 2013: Przekształcenia własnościowe w rolnictwie - 20 lat doświadczeń i perspektywy, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• SADOWSKI A., 2013: Węgierska droga od własności prywatnej do własności prywatnej, [w:] H. Runowski (red.), Przekształcenia własnościowe w rolnictwie - 20 lat doświadczeń i perspektywy, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 51-59.
• Ustawa z dnia 19 października 1991 roku o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, Dz.U. 2016, poz. 1491 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 roku o kształtowaniu ustroju rolnego, Dz.U. 2016, poz. 2052 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 roku o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz zmianie niektórych ustaw, Dz.U. 2016, poz. 585 z późn. zm.
• WILKIN J., 2004: Ewolucja ekonomii politycznej i jej miejsce we współczesnej myśli ekonomicznej, [w:] J. Wilkin (red.), Czym jest ekonomia polityczna dzisiaj?, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 7-32.
• WOJTYSZYN R., 2007: Szkoła prawa natury - od Hugona Grocjusza do Johna Locke'a, Wrocławskie Studia Erazmiańskie, Zeszyt Naukowy Studentów, Doktorantów i Pracowników Naukowych Uniwersytetu Wrocławskiego 1, 49-63.
• ZALESKO M., 2013: Prawa własności fi larem rozwoju gospodarczego, Ekonomia. Economics 4 (25), 92-102.
• ZIĘTARA W., 2013: Przesłanki i uwarunkowania przekształceń własnościowych w rolnictwie, [w:] H. Runowski (red.), Przekształcenia własnościowe w rolnictwie - 20 lat doświadczeń i perspektywy, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 39-50.

Identyfikatory

DOI

10.22630/EIOGZ.2018.121.2