Orientacja przedsiębiorcza a rozwój zdolności dynamicznych - ujęcie literaturowe

• Autorzy: Jarosław Karpacz

Warianty tytułu

Entrepreneurial Orientation and the Development of the Dynamic Capabilities - The Scientific Literature Context

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Orientacja przedsiębiorcza (ang. entrepreneurial orientation - EO) jest jedną z najważniejszych i najbardziej ugruntowanych koncepcji na polu przedsiębiorczości [Anderson i in. 2015, ss. 1579-1596]. W środowisku, w którym przedsiębiorstwa muszą stale poszukiwać nowych szans, EO rozumiana jako stopień, w jakim organizacja jest przedsiębiorcza w odniesieniu do strategii i orkiestracji zasobów, jest także jedną z niewielu jej cech, które mogą stanowić o przewadze konkurencyjnej [Semrau, Ambos, Kraus 2016, ss. 928- 1932]. Przy czym Ireland, Hitt i Sirmon [2003, ss. 963-989] stwierdzili, że EO wspomaga tworzenie tymczasowych przewag konkurencyjnych, a co za tym idzie, może nie zapewniać ich ponawiania w długim okresie. Ustalenia te wskazują, że poleganie wyłącznie na przedsiębiorczym sposobie myślenia nie zapewnia pełnego wglądu w tworzenie źródeł przewagi konkurencyjnej organizacji [Wiklund, Shepherd 2005, ss. 71-91]. Jest to tym istotniejsze, że wraz z narastaniem tempa zmian w środowisku, częstokroć prowadzących do nieokreśloności [Berends i in. 2014, ss. 615-635], umacnia się przekonanie o coraz szybciej przemijającej przewadze konkurencyjnej [McGrath 2013]. Te ustalenia zachęcają do kontynuowania dociekań naukowych w celu rozpoznania następstw orientacji przedsiębiorczej, która w myśl argumentów wysuniętych przez Walesa, Gupta i Mousa [2013, ss. 357-383] jest powiązana z wynikami, ale także z innymi zjawiskami organizacyjnymi, w tym z rozwojem zdolności dynamicznych. Stąd też cel opracowania stanowi rozpoznanie, jak orientacja przedsiębiorcza przyczynia się do rozwoju zdolności dynamicznych. Realizacja przyjętego celu nastąpi w drodze przeglądu literatury przedstawiającej rezultaty prac badawczych nad charakterem powiązań między orientacją przedsiębiorczą a zdolnościami dynamicznymi organizacji i przewagą konkurencyjną. Obrany cel opracowania wymaga, aby zasadnicze rozważania zostały poprzedzone rozpoznaniem pojmowania dwóch głównych konstruktów, tj. "orientacji przedsiębiorczej" i "zdolności dynamicznych" w badaniach naukowych.(fragment tekstu)

EN

The aim of the study is to recognize if the entrepreneurial orientation contributes to the development of the dynamic capabilities. The considerations were formed into the two-parts structure. First, the conceptualization of the entrepreneurial orientation and the dynamic capabilities were presented, then the findings of the researchers on the implication of entrepreneurial orientation to the development of the dynamic capabilities were discussed. It was concluded that the relationship between the entrepreneurial orientation and the dynamic capabilities is the result of organizational learning. In addition, the controversies appeared on the issue whether entrepreneurial orientation and dynamic capabilities are an inherent component of the organization regardless its size and age. The applied method was the scientific literature study.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Orientacja przedsiębiorcza; Zdolności dynamiczne; Organizacje uczące się; Przewaga konkurencyjna

EN

Entrepreneurial orientation; Dynamic capabilities; Learning organisations; Competitive advantage

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2018
• Numer: t. 19, z. 3, cz. 1 Uwarunkowania rozwoju regionalnego i lokalnego
• Strony: 109--126

Twórcy

autor

Jarosław Karpacz

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Agarwal R., Helfat C. (2009), Strategic renewal of organizations, "Organization Science", Vol. 20, No. 2, ss. 281-293.
• Anderson B.S., Kreiser P.M., Kuratko D.F., Hornsby J.S., Eshima Y. (2015), Reconceptualizing entrepreneurial orientation, "Strategic Management Journal", Vol. 36, ss. 1579-1596.
• Aramand M., Valliere D. (2012), Dynamic capabilities in entrepreneurial firms: A case study approach, "Journal of International Entrepreneurship", Vol. 10, ss. 142-157.
• Arend R.J. (2014), Entrepreneurship and dynamic capabilities: how firm age and size affect the 'capability enhancement-SME performance' relationship, "Small Business Economics", Vol. 42, ss. 33-57.
• Arthurs J., Busenitz L. (2006), Dynamic capabilities and venture performance: The effects of venture capitalists, "Journal of Business Venturing", Vol. 21(2), ss. 195-215.
• Baker W.E., Sinkula J.M. (2009), The complementary effects of market orientation and entrepreneurial orientation on profitability in small businesses, "Journal of Small Business Management", Vol. 47, No. (4), ss. 443-464.
• Barney J. (1991), Firm resources and sustained competitive advantage, "Journal of Management" Vol. 17, ss. 99-120.
• Barreto I. (2010), Dynamic capabilities: A review of past research and an agenda for the future, "Journal of Management", Vol. 36(1), ss. 837-853.
• Barringer B.R., Bluedorn A.C. (1999), The relationship between corporate entrepreneurship and strategic management, "Strategic Management Journal", Vol. 20(5),ss. 421-444.
• Berends H., Jelinek M., Reyman I., Stultiens R. (2014), Product innovation processes in small firms, combining entrepreneurial effectuation and managerial causation, "Journal of Product Innovation Management", Vol. 31(3), ss. 616-635.
• Blyler M., Coff R. (2003), Dynamic capabilities, social capital, and rent appropriation: Ties that split pies, "Strategic Management Journal", Vol. 24, No 7, ss. 677-686.
• Bratnicki M., Gabryś B.J. (2011), Orientacja przedsiębiorcza a sukces organizacji, "Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego", nr 4/2, ss. 63-72.
• Bratnicki M., Zbierowski P. (2013), Orientacje strategiczne przedsiębiorstwa jako ważny kierunek przyszłych badań zarządzania strategicznego, "Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości", t. 22, ss. 141-158.
• Cepeda G.A., Vera D. (2007), Dynamic capabilities and operational capabilities: Knowledge management perspective, "Journal of Business Research", Vol. 60(5), ss. 426-437.
• Covin J.G., Slevin D.P. (1989), Strategic management of small firms in hostile and benign environments, "Strategic Management Journal", Vol. 10(11), ss. 75-87.
• De Clercq D., Thongpapanl N., Dimov D. (2009), When good conflict gets better and bad conflict becomes worse: The role of social capital in the conflict - innovation relationship, "Journal of the Academy of Marketing Science", Vol. 37, No. 3, ss. 283-297.
• Dess G.G., Ireland R.D., Zahra S.A., Floyd S.W., Janney J.J., Lane P.J. (2003), Emerging issues in corporate entrepreneurship, "Journal of Management", Vol. 29(3), ss. 351-378.
• Dyduch W. (2008), Pomiar przedsiębiorczości organizacyjnej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice.
• Easterby-Smith M., Lyles M.A., Peteraf M.A. (2009), Dynamic capabilities: current debates and future directions, "British Journal of Management", Vol. 20, ss. S1-S8.
• Easterby-Smith M., Prieto I.M. (2008), Dynamic capabilities and knowledge management: An integrative role for learning?, "British Journal of Management", Vol. 19, No 3, ss. 235-249.
• Eisenhardt K.M., Martin J.A. (2000), Dynamic capabilities: what are they?, "Strategic Management Journal" Vol. 21(10/11), ss. 1105-1121.
• Gatignon H., Xuereb J. (1997), Strategic orientation of the firm and new product performance, "Journal of Marketing Research", Vol. 34, No (1), ss. 77-90.
• Gupta V.K., Dutta D.K. (2014), Entrepreneurial orientation capability and firm performance under conditions of organizational learning, "Journal of Managerial Issues", Vol. XXVI, No 2, ss. 157-173.
• Helfat C.E., Martin J.A. (2015), Dynamic managerial capabilities: Review and assessment of managerial impact on strategic change, "Journal of Management" Vol. 41(5), ss. 1281-1312.
• Helfat C.E., Peteraf M.A. (2003), The dynamic resource-based view: capability lifecycles, "Strategic Management Journal", Vol. 24, ss. 997-1010.
• Henderson R.M., Clark K.B. (1990), Architectural innovation: The reconfiguration of existing product technologies and the failure of established firms, "Administrative Science Quarterly", Vol. 35, ss. 9-30.
• Ireland R.D., Hitt M.A., Sirmon D.G. (2003), A model of strategic entrepreneurship: The construct and its dimensions, "Journal of Management", Vol. 29, no 6, ss. 963-989.
• Jantunen A., Puumalainen K., Saarenketo S., KylÃheiko K. (2005), Entrepreneurial orientation, dynamic capabilities and international performance, "Journal of International Entrepreneurship", Vol. 3, ss. 223-243.
• Jantunen A., Ellonen H.-K., Johansson A. (2012), Beyond appearances - do dynamic capabilities of innovative firms actually differ?, :European Management Journal", Vol. 30, ss. 141-155.
• Jiao H., Alon I., Koo Ch.K., Cui Y. (2013), When should organizational change be implemented? The moderating effect of environmental dynamism between dynamic capabilities and new venture performance, "Journal of Engineering and Technology Management", Vol. 30, ss. 188-205.
• Karpacz J. (2016), Implikacje konceptualizacji dla modelowania konstruktu i wskaźników orientacji przedsiębiorczej: ustalenia literaturowe, "Management Forum", Vol. 4, nr 4, ss. 9-15.
• Kogut B., Zander U. (1992), Knowledge of the firm, combinative capabilities and the replication of technology, "Organization Science", Vol. 3, ss. 383-397.
• Krzakiewicz K., Cyfert Sz. (2014), The strategic dimension of the dynamic capabilities of enterprises, "Management", Vol.18(2), ss. 7-18.
• Lawson B., Samson D. (2001), Developing innovation capability in organizations: A dynamic capabilities approach, "International Journal of Innovation Management", Vol. 5(3), ss. 377-400.
• Liu H., Ding X.-h., Guo H., Luo J-h. (2014), How does slack affect product innovation in high-tech Chinese firms: The contingent value of entrepreneurial orientation, "Asia Pacific Journal of Management", Vol. 31(1), ss. 47-68.
• Lumpkin G.T., Dess G.G. (1996), Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance, "Academy of Management Review", Vol. 21(1), ss. 135-172.
• Makkonen H., Pohjola M., Olkkonen R., Koponen A. (2014), Dynamic capabilities and firm performance in a financial crisis, "Journal Business Research", Vol. 67, ss. 2707-2719.
• McGrath R.G. (2013), The end of competitive advantage: How to keep your strategy moving as fast as your business, Harvard Business School Press.
• Miller D. (1983), The correlates of entrepreneurship in three types of firms, "Management Science", Vol. 29(7), ss. 770-791.
• Morris M.H., Kuratko D.F., Covin J.G. (2011), Corporate entrepreneurship & innovation, Cengage/ South-Western, Mason, OH.
• Murray J.Y., Gao G.Y., Kotabe M. (2011), Market orientation and performance of export ventures: The process through marketing capabilities and competitive advantages, "Journal of the Academy of Marketing Science", Vol. 39, No. 2, ss. 252-269.
• Newbert S.L., Gopalakrishnan S., Kirchoff B.A. (2008), Looking beyond resources: Exploring the importance of entrepreneurship to firm-level competitive advantage in technologically intensive industries, "Technovation", Vol. 28, ss. 6-19.
• Pavlou P.A., El Sawy O.A. (2011), Understanding the elusive black box of dynamic capabilities, "Decision Sciences", Vol. 42(1), ss. 239-273.
• Popper M., Lipshitz R. (1998), Organizational learning mechanisms: a cultural and structural approach to organizational learning, "Journal of Applied Behavioral Science", Vol. 34, ss. 161-178.
• Priem R., Butler J. (2001), Is the resource-based "view" a useful perspective for strategic management research?, "Academy of Management Review", Vol. 26(1), ss. 22-40.
• Rauch A., Wiklund J., Lumpkin G.T., Frese M. (2009), Entrepreneurial orientation and business performance: an assessment of past research and suggestions for the future, "Entrepreneurship Theory & Practice", Vol. 33, ss. 761-787.
• Rigtering J.P.C., Kraus S., Eggers F., Jensen S.H. (2014), A comparative analysis of the entrepreneurial orientation/growth relationship in service firms and manufacturing firms, "The Service Industries Journal", Vol. 34(4), ss. 275-294.
• Rindova V., Barry D., Ketchen Jr D.J. (2009), Entrepreneuring as emancipation, "Academy of Management Review", Vol. 34, ss. 477-491.
• Sambrook S., Roberts C. (2005), Corporate entrepreneurship and organizational learning: A review of the literature and the development of a conceptual framework, "Strategic Change", Vol. 14(3), ss. 141-155.
• Semrau T., Ambos T., Kraus S. (2016), Entrepreneurial orientation and SME performance across societal cultures: An international study, "Journal of Business Research", Vol. 69, No. 5, ss. 1928-1932.
• Slater S., Narver J. (1995), Market orientation and the learning organization, "Journal of Marketing", Vol. 59, No. 3, ss. 63-74.
• Stam W., Elfring T. (2008), Entrepreneurial orientation and new venture performance: The moderating role of intra-and extraindustry social capital, "Academy of Management Journal", Vol. 51, ss. 97-111.
• Stevenson H.H., Jarillo J.C. (1990), A paradigm of entrepreneurship: entrepreneurial management, "Strategic Management Journal", Vol. 11(4), ss. 17-2.
• SubbaNarasimha P.N. (2001), Strategy in turbulent environments: The role of dynamic competence, "Managerial and Decision Economics", Vol. 22, ss. 201-212.
• Teece D.J., Pisano G. (1994), The dynamic capabilities of firms: An introduction, "Industry and Corporate Change", Vol. 3, ss. 537-555.
• Teece D.J. (2007), Explicating dynamic capabilities: the nature and microfoundations of (sustainable) enterprise performance, "Strategic Management Journal", Vol. 28, ss. 1319-1350.
• Teece D.J. (2012), Dynamic capabilities: Routines versus entrepreneurial action, "Journal of Management Studies", vol. 49, No 8, ss. 1395-1401.
• Teece D.J., Pisano G., Shuen A. (1997), Dynamic capabilities and strategic management, "Strategic Management Journal", Vol. 18(7), ss. 509-533.
• Wales W.J., Gupta V.K., Mousa F.T. (2013), Empirical research on entrepreneurial orientation: an assessment and suggestions for future research, "International Small Bussines Journal", Vol. 31, ss. 357-383.
• Wang C.L., Ahmed P.K. (2007), Dynamic capabilities: a review and research agenda, "International Journal of Management Reviews", Vol. 9, ss. 31-51.
• Wang C.L., Senaratne Ch., Rafiq M. (2015), Success Traps, Dynamic Capabilities and Firm Performance, "British Journal of Management", Vol. 26, ss. 26-44.
• Wiklund J., Shepherd D. (2005), Entrepreneurial orientation and small business performance: a configurational approach, "Journal of Business Venturing", Vol. 20, ss. 71-91.
• Wilden R., Gudergan S.P., Nielsen B.B., Lings I. (2013), Dynamic capabilities and performance: strategy, structure and environment, "Long Range Planning", Vol. 46, No 1-2, ss. 72-96.
• Winter S.G. (2003), Understanding dynamic capabilities, "Strategic Management Journal", Vol. 24(10), ss. 991-995.
• Wójcik-Karpacz A. (2014), Uzależnienie kontekstualne narzędziowej roli zdolności dynamicznych [w:] A. Stabryła, S. Wawak (red.), Problemy zarządzania organizacjami w społeczeństwie informacyjnym, mfiles, Krakow, ss. 271-286.
• Wójcik-Karpacz A. (2016), Dobór miar do pomiaru orientacji przedsiębiorczej: dylematy i propozycje rozwiązań, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 444, ss. 594-608.
• Zahra S.A. (1991), Predictors and financial outcomes of corporate entrepreneurship: An exploratory study, "Journal of Business Venturing", Vol. 6, No 4, ss. 259-285.
• Zahra S.A. (1993), Environment, corporate entrepreneurship, and financial performance: A taxonomic approach, "Journal of Business Venturing", Vol. 8, No. 4, ss. 319-340.
• Zahra S.A., Nielsen A.P., Bogner W. (1999), Corporate entrepreneurship, knowledge, and competence development, "Entrepreneurship: Theory & Practice", Vol. 23(3), ss. 169-190.
• Zbierowski P. (2012), Orientacja pozytywna organizacji wysokiej efektywności, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Zollo M., Winter S.G. (2002), Deliberate learning and the evolution of dynamic capabilities, "Organization Science", Vol. 13(3), ss. 339-351.