Zmiana postaw wobec ludzi biznesu - analiza uwarunkowań aksjologicznych

• Autorzy: Mirosława Czerniawska

Warianty tytułu

The Change of Attitudes Towards Business People. Analysis of Axiological Conditioning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opisanym w artykule badaniu dokonano diagnozy postaw wobec ludzi biznesu i ich roli w przeobrażeniach ekonomicznych w naszym kraju. Celem badań było ustalenie, czy kolejne pokolenia studentów (badanie przeprowadzono 3-krotnie w cyklu 5-letnim, tj. w roku 2003, 2008 i 2013) zmieniły stosunek do tych, którzy przyczynili się w okresie transformacji ustrojowej do rozwoju przedsiębiorczości. Dane zebrane zostały wśród studentów północno-wschodniego regionu Polski, w którym odnotowuje się relatywnie niższe wskaźniki rozwoju gospodarczego, niższe dochody i wydatki budżetowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca oraz wyższe wskaźniki bezrobocia. Dążono również do uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy zróżnicowanie postaw wobec ludzi biznesu ma głębszą aksjologiczną przyczynę. Pytanie jest zasadne z uwagi na fakt, że wartości konstytuują mentalność człowieka i umożliwiają jej opis w wymiarze "kolektywizm - indywidualizm". Mogą leżeć u podstaw odmiennych poglądów na kwestie ustrojowe (także ekonomiczne) oraz specyficznej oceny społeczeństwa i funkcjonujących w nim ludzi.(abstrakt oryginalny)

EN

The main aim of the research is a diagnosis of attitudes towards business people and to their role in economic transformation in Poland according to respondents' value system. Surveys were conducted in 2003 (a sample of 325 students), in 2008 (a sample of 379 students), and 2013 (a sample of 368 students). It has been assumed that the percentage of respondents with positive attitude has increased and that attitudes depend on value system. The theoretical ground is based upon Rokeach's concept, and The Value Survey of this author is used. The diagnosis is based on statements reflecting positive and negative evaluation of business people (Reykowski). The obtained results give grounds to confirm the hypothesis. In consecutive surveys positive evaluation of business people was formulated by 19,69%, 36,94% and 44,57% of respondents and the negative evaluation was formulated by 80,31%, 63,06% and 55,43% of respondents respectively. Moreover, the attitudes were connected with a particular pattern of a value system that indicates differentiation of individualism - collectivism dimension. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Postawy społeczne; Przedsiębiorczość; Indywidualizm; Kultura biznesu; Studenci; Badania ankietowe

EN

Social attitudes; Entrepreneurship; Individualism; Culture of business; Students; Questionnaire survey

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2018
• Numer: t. 19, z. 3, cz. 1 Uwarunkowania rozwoju regionalnego i lokalnego
• Strony: 143--157

Twórcy

autor

Mirosława Czerniawska

• Politechnika Białostocka

Bibliografia

• Aronson E., Aronson J. (2009), Człowiek - istota społeczna, Naukowe PWN, Warszawa.
• Boer D., Fischer R. (2013), How and When do Personal Values Guide Our Attitudes and Sociality? Explaining Cross-Cultural Variability in Attitude - Value Linkages, "Psychological Bulletin", t. 139, nr 5.
• Brzozowski P. (1989), Skala Wartości (SW). Polska adaptacja Value Survey M. Rokeacha, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Czerniawska M. (2010), Zmiany wartości i postaw młodzieży w okresie przeobrażeń ustrojowych - kolektywizm versus indywidualizm. Studium interdyscyplinarne, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
• Daab W.Z. (1993), Indywidualizm a poglądy społeczno-polityczne [w:] J. Reykowski (red.), Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
• Domański H. (2000), Negatywne aspekty indywidualizmu [w:] M. Malikowaki, Z. Seręga (red.), Konflikty społeczne w Polsce w okresie zmian systemowych, Wydawnictwo WSP, Rzeszow.
• Frese M., Rauch A. (2008), A Personality Approach to Entrepreneuship [w:] S. Cartwright, C.L. Cooper (red.), The Oxford Handbook of Personnel Psychology, Oxford UP & British Academy, Oxford.
• Glinka B. (2008), Kulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości w Polsce, PWE, Warszawa.
• Jarymowicz M. (1999), O godzeniu wody z ogniem: związki kolektywizmu z indywidualizmem [w:] B. Wojciszke, M. Jarymowicz (red.), Psychologia rozumienia zjawisk społecznych, Naukowe PWN, Warszawa.
• Koralewicz J., Ziołkowski M. (2003), Mentalność Polaków. Sposoby myślenia o polityce, gospodarce i życiu społecznym 1988-2000, Wydawnictwo Naukowe Scholar/Collegium Civitas Press, Warszawa.
• Maćko A., Tyszka T. (2002), Uwarunkowania przedsiębiorczości, "Transformacje", nr 1-4.
• Reber A.S., Reber E.S. (2005), Słownik psychologii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Reykowski J. (1990), Ukryte założenia normatywne jako osiowy składnik mentalności [w:] J. Reykowski, K. Skarżyńska, M. Ziołkowski (red.), Orientacje społeczne jako element mentalności, Nakom, Poznań.
• Reykowski J. (1992), Kolektywizm i indywidualizm jako kategorie opisu zmian społecznych i mentalności, "Przegląd Psychologiczny", t. 35, nr 2.
• Reykowski J. (red.) (1993), Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
• Reykowski J. (2000), Psychologia polityczna [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 3), GWP, Gdańsk
• Rokeach M. (1973), The nature of human values, Free Press, New York.
• Słomczyński K.M., Janicka K., Mach B.W., Zaborowski W. (1996), Struktura społeczna a osobowość. Psychologiczne funkcjonowanie jednostki w warunkach zmiany społecznej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Strzeszewski M. (2007), Opinie o bogactwie i ludziach bogatych, CBOS, [online], www.cbos.pl/ SPISKOM.POL/2007/K_101_07.PDF, dostęp: 17.03.2018.