Przesłanki racjonalności zachowań konsumentów na rynku produktów żywnościowych

• Autorzy: Renata Matysik-Pejas

Warianty tytułu

Rationality Premises of Consumers Behaviour on Food Products Market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę identyfikacji oraz oceny elementów zachowań konsumentów na rynku produktów żywnościowych, mogących świadczyć o ich racjonalności. Materiał źródłowy do analizy i wnioskowania stanowiły informacje pierwotne, uzyskane w badaniach ankietowych, przeprowadzonych na próbie 200 respondentów. Zachowania związane z nabywaniem i konsumowaniem żywności, a więc związane z zaspokajaniem podstawowych potrzeb, są zachowaniami powszechnymi, gdyż dotyczą każdego człowieka. Za przesłanki racjonalnych zachowań konsumentów na rynku można uznać m.in. analizę pojawiających się potrzeb żywnościowych. Uzyskane wyniki wskazują, że co trzecia badana osoba analizuje wszystkie pojawiające się potrzeby żywnościowe. Podobnie ustalanie hierarchii potrzeb jest działaniem celowym, a zatem świadomym. W tym przypadku hierarchia wszystkich potrzeb ustalana jest prawie przez co drugą ankietowaną osobę. Zróżnicowana struktura ról, jakie respondenci pełnią w procesie planowania i dokonywania zakupów produktów żywnościowych wskazuje, iż decyzje dotyczące tych zakupów są podejmowane wspólnie przez osoby tworzące gospodarstwo domowe. Za najważniejsze czynniki o charakterze społecznym, wpływające na decyzje o zakupie żywności, respondenci uznali własne przekonania i wcześniejsze doświadczenia. Wśród czynników marketingowych do istotnych należą dodatkowa ilość produktu w cenie ilości standardowej oraz promocyjne obniżki cen. Świadczy to o chęci uzyskana określonych korzyści przy mniejszych nakładach finansowych. Racjonalne zachowanie nabywców może przejawiać się także poprzez porównywanie (sprawdzanie) cen produktów w różnych punktach sprzedaży detalicznej. Większość badanych potwierdziła fakt, iż często dokonuje takich porównań. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this study was to identify and evaluate the rationality of consumer behaviour on the food products market. The problem which is the subject of the article was elaborated on the basis of primary information derived from survey research. The questionnaire was completed by 200 respondents. The results showed that all food needs are analysed by every third person, and every second person analyses only some of these needs. It demonstrates a conscious choice and purchase of food products by the respondents. Half of the respondents established a hierarchy of needs during taking decisions concerning the purchase of foodstuffs. The diversified structure of roles, which respondents perform in their households shows that decisions are considered and made jointly. Among the social determinants affecting the purchase of food products majority of respondents indicated their own beliefs and previous experience as most important factors. Among the marketing factors affecting the choice of food products, respondents most often mentioned the additional quantity of product for the same price and promotional price reductions. Results of this study will help identify the characteristics of rational of consumer behavior on the food products market. Food prices may vary depending on the place of sale (the store). Comparing prices shows that the respondents take reasonable purchasing decisions. The highest percentage of respondents confirmed fact that such comparison is made frequently. With a limited budget, they try to minimize the financial expenditures in order to achieve a certain level of consumption. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zachowania konsumenta; Żywność; Rynek żywności; Produkty żywnościowe

EN

Consumer behaviour; Food; Food market; Food products

• Czasopismo: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą
• Rocznik: 2011
• Tom: 51
• Strony: 180--190

Twórcy

autor

Renata Matysik-Pejas

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Bibliografia

• Bijota J., materiały do pracy dyplomowej pt. Racjonalność zachowań konsumentów na rynku produktów żywnościowych, wykonanej pod kierunkiem R. Matysik-Pejas, Katedra Agrobiznesu WR-E, Uniwersytet Rolniczy, Kraków 2009, s: 4.
• Bludnik I., Racocka J., Racjonalność decyzji konsumenta w keynesowskim modelu rynku stałych nabywców [w:] A.M. Okuna, Konkurencyjność podmiotów rynkowych, Wyd. Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008, s: 139, cyt. za: J. Senda, Podstawowe aspekty racjonalności zachowań konsumenckich, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", nr 2, 1998.
• Gutkowska K., Ozimek I., Wybrane aspekty zachowań konsumentów na rynku żywności. Kryteria zróżnicowania, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005: s. 24.
• Małysa-Kaleta A., Procesy integracji a konsumpcja i zachowania konsumentów w aspekcie racjonalności, Wydawnictwo AE w Katowicach, Katowice 2005: s. 22.
• Kieżel E., Racjonalność zachowań polskich konsumentów [w:] Konsument, gospodarstwo domowe, rynek, Wyd. AE w Katowicach, Katowice 2007 : s. 111.
• Kieżel E. (red.), Racjonalność konsumpcji i zachowań konsumentów, PWE, Warszawa 2004: s. 31.
• Kos Cz., Szwacka-Salmonowicz J., Marketing produktów żywnościowych, PWERiL, Warszawa 1997: s. 110.
• O'Shaughnessy J., Dlaczego ludzie kupują, PWE, Warszawa 1994: s. 108.
• Rudnicki L., Zachowanie konsumentów na rynku, PWE, Warszawa 2000: s. 33.
• Sagan A., Badania marketingowe. Podstawowe kierunki, Wyd. AE w Krakowie, Kraków 1998: s. 55-56.
• Smyczek S., Sowa I., Konsument na rynku. Zachowania, modele, aplikacje, Wyd. Difin, Warszawa 2005: s. 84.
• Światowy G., Zachowania konsumentów, PWE, Warszawa 2001: s. 141-145.