Miejsce miejskich obszarów funkcjonalnych w procesie rozwoju regionalnego

• Autorzy: Adam Nowak

Warianty tytułu

The Importance of Functional Urban Areas in the Process of Regional Development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka miejskich obszarów funkcjonalnych nie jest nowym przedmiotem badań naukowych ani na świecie, ani w Polsce. Od kilkudziesięciu lat prowadzone są badania nad obszarami wyróżniającymi się występowaniem relacji przestrzennych i społeczno-gospodarczych między miastem głównym (ośrodkiem rdzeniowym) a jednostkami położonymi w jego najbliższym otoczeniu (strefa peryferyjna). Artykuł zawiera uszczegółowienie terminów stosowanych w delimitacji tych terenów, a także systematyzację teorii rozwoju regionalnego, która stanowi podstawę do określenia roli miejskich obszarów funkcjonalnych, w tym ośrodka rdzeniowego i strefy peryferyjnej, w tych koncepcjach. Głównym celem pracy jest określenie zakładanego w koncepcjach teoretycznych znaczenia miejskich obszarów funkcjonalnych w procesie rozwoju regionalnego. (abstrakt oryginalny)

EN

The main aim of this paper is to determine the importance of functional urban areas in the process of regional development. The issue of functional urban areas is not a new subject of scientific research both in the world and in Poland. For decades, research is carried out by the presence of distinctive areas of spatial relationships and socio-economic relations between the city's main (center core), and the units situated in its immediate vicinity (peripheral zone). The article contains more detailed terms used in the delimitation of these areas, as well as systematization of the theory of regional development, which forms the basis for determining the role of functional urban areas, including the urban core and peripheral zone, in these concepts. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Rozwój regionalny

EN

City; Regional development

• Czasopismo: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 41
• Strony: 51--69

Twórcy

autor

Adam Nowak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Berry B.J.L. 1973. Growth centers in American urban system. Urban System. 1, Community development and regional growth in the sixties and seventies. Ballinger Publishing Company, Cambridge. Cities as systems within systems of cities, Papers and Proceedings of the Regional Science Association, 13: 147-163.
• Berry B.J.L., Gillard Q. 1977. The changing shape of metropolitan America 1960-1970. Commuting patterns, urban fields and decentralization process. Ballinger Publishing Company, Cambridge.
• Chądzyński J., Nowakowska A., Przygodzki Z. 2007. Region i jego rozwój w warunkach globalizacji. CeDeWu, Łódź.
• Chojnicki Z. 1999. Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Chojnicki Z., Czyż T. 2005. Rozwój społeczno-gospodarczy w ujęciu regionalnym. [W:] T. Czyż, H. Rogacki (red.), Współczesne problemy i koncepcje teoretyczne badań przestrzenno-ekonomicznych. Biuletyn Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 219: 8-23.
• Churski P. 2004. Rozwój regionalny w warunkach transformacji gospodarczej i integracji europejskiej. [W:] S. Ciok, D. Ilnicki (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Regionalny wymiar integracji europejskiej. T. VIII/1. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, s. 31-45.
• Churski P. 2008. Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w okresie integracji z Unią Europejską. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Churski P. 2011. Obszaru wzrostu i obszary stagnacji gospodarczej w Polsce - kontekst teoretyczny. [W:] P. Churski (red.), Zróżnicowania regionalne w Polsce. Biuletyn KPZK PAN, 248: 9-43.
• Churski P. 2014. Model polaryzacyjno-dyfuzyjny w przemianach polityki spójności - konsekwencje dla ukierunkowania polityki rozwoju. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 25: 13-27.
• Czyż T. 2009. Koncepcje aglomeracji miejskiej i obszaru metropolitalnego w Polsce. Przegląd Geograficzny, 81(4): 445-459.
• Domański B., Gwosdz K., Huculak M., Wiedermann K. 2005, Oddziaływanie SSE Euro-Park Mielec na otoczenie lokalne. Powiązania firm i efekty mnożnikowe. [W:] Dziesięć lat doświadczeń pierwszej polskiej specjalnej strefy ekonomicznej Mielec 1995-2005. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, ARP o. Mielec, Kraków.
• Dominiak J., Churski P. 2012. Rola innowacji w kształtowaniu regionów wzrostu i stagnacji gospodarczej w Polsce. Studia Regionalne i Lokalne, 4, 50: 54-77.
• Drobne S., Konjar M., Lisec A., Pichler Milanović N., Zavodnik Lamovšek A. 2010. Functional Regions Defined by Urban centres of (Inter)National Importance: case of Slovenia. [W:] M. Schrenk (red.), 15th International Conference on Urban planning, regional development and information society, 18-20 May, Wien, Austria. Liveable, healthy, prosperous Cities for everyone, Real Corp 2010: proceedings 2010. Competence Center of Urban and Regional Planning, s. 297-306.
• Dyjach K. 2013. Teorie rozwoju regionalnego wobec zróżnicowań międzyregionalnych. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin - Polonia, 47.
• Fiedor B. 2010. Kryzys gospodarczy a kryzys ekonomii jako nauki. Ekonomista, 4: 453-466.
• Friedmann 1973. The spatial organization of power in the development of urban systems. Development and Change, 4(3): 12-50.
• Gorzelak G. 1989. Rozwój regionalny Polski w warunkach kryzysu i reformy. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Gorzelak G. 1989. Teorie rozwoju regionalnego a gospodarka socjalistyczna. Przegląd Geograficzny, z. 61(3): 265-280.
• Grosse T.G. 2008. Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego. Studia Regionalne i Lokalne, 1: 825-848.
• Grzeszczak J. 1978. Teoria biegunów wzrostu. Przegląd zagranicznej literatury geograficznej. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
• Grzeszczak J. 1999. Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej. IGiPZ PAN.
• Grzeszczak J. 2007. Teoria biegunów wzrostu w warunkach polskich: przeszłość i teraźniejszość. [W:] J. Lach, M. Borowice, T. Rachwał (red.), Procesy transformacji społeczno-ekonomicznych i przyrodniczych struktur przestrzennych. Instytut Geografii Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, s. 120-129.
• Halás M., Kladivo P., Šimáček P., Mintálová T. 2010. Delimitation of micro-regions in the Czech Republic by nodal relations. Moravian Geographical Reports, 18: 16-22.
• Hall P. 1974. The containment of urban England. Geographical Journal, 140, 3: 386-408.
• Hall P., Hay D. 1980. Growth centres in the European urban system. Heinemann Educational Books, London.
• Heffner K., Gibas P. 2013. Obszary funkcjonalne ośrodków regionalnych w Polsce. [W:] A. Nowakowska (red.), Zrozumieć terytorium. Idea i praktyka. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 217-240.
• Jałowiecki B. 1999, Metropolie. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania, Białystok.
• Karlsson C., Olsson M. 2006. The identification of functional regions: theory, methods and applications. Annals of Regional Science, 40(1): 1-18.
• Klapka P., Halas M. 2016. Conceptualising patterns of spatial flows: Five decades of advances in the definition and use of functional regions. Moravian Geographical Reports, 24(2): 2-11.
• Komornicki T. 2003. Przestrzenne zróżnicowanie międzynarodowych powiązań społeczno-gospodarczych w Polsce. IGiPZ PAN, Warszawa.
• Komornicki T. i in. 2013. Powiązania funkcjonalne pomiędzy polskimi metropoliami. Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Warszawa.
• Korcelli P. 1976. Aglomeracje miejskie w systemach osadniczych. Przegląd Geograficzny, 48, 4: 589-599.
• Korcelli P. 1981. Regiony miejskie w systemie osadniczym Polski. [W:] K. Dziewoński, P. Korcelli (red.), Studia nad migracjami i przemianami systemu osadniczego w Polsce. Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 140: 189-212.
• Korenik S., Pięta M., Soczewka K. 2004. Współczesne tendencje rozwoju regionalnego. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 174.
• Kuder D. 2014. Nowe modele wzrostu gospodarczego a paradygmat zrównoważonego rozwoju. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 38: 27-39.
• Lasuén J.R. 1973. Urbanisation and development - the temporal interaction between geographical and sectoral clusters. Urban Studies, 10(2): 163-188.
• Lowe J.C., Moryadas S. 1975. The geography of movement. Houghton Mifflin Company, Boston.
• Pastuszka S. 2009. Uwarunkowania rozwoju regionalnego. Przegląd koncepcji teoretycznych. Wrocławskie Studia Politologiczne, 10: 132-154.
• Pike A., Rodríguez-Pose A., Tomaney J. 2007. What kind of local and regional development and for whom? Regional Studies, 41.
• Romanow Z. 1989. Koszty społeczne działalności gospodarczej w teorii ekonomii. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 3: 81-90.
• Schmal H. 2003. The historical roots of the daily urban system. [W:] S. Musterd, W. Salet (red.), Amsterdam human capital, Amsterdam University Press, s. 67-84.
• Słodczyk J. 2003. Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia. Studia i Monografie/Uniwersytet Opolski, 298.
• Straszewicz L. 1985. Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 5: 7-16.
• Sýkora L., Mulíček O. 2009. The micro-regional nature of functional urban areas (FUAs): lessons from the analysis of the Czech urban and regional system. Urban Research & Practice, 2, 3: 287-307.
• Strzelecki Z. (red.) 2008. Gospodarka regionalna i lokalna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Śleszyński P. 2013. Delimitacja miejskich obszarów funkcjonalnych stolic województw. Przegląd Geograficzny, 85, 2: 173-197.
• Wiedermann K. 2008. Koncepcja efektów mnożnikowych w wyznaczaniu wpływu przedsiębiorstw na otoczenie społeczno-gospodarcze. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 11: 98-106.
• Wilson A.G. 1974. Urban and regional models in geography and planning. John Wiley, London.
• Zajdel M. 2011. Wybrane teorie rozwoju regionalnego oraz lokalnego a rynek pracy. Studia Prawno-Ekonomiczne, 83: 397-421.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rrpr.2018.41.05