Niepełnosprawność i osoba niepełnosprawna - w poszukiwaniu definicji pojęć

• Autorzy: Jolanta Łaniecka

Warianty tytułu

Disability and a Person with Disabilities - Searching the Definition of Terms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współcześnie ludzie z niepełnosprawnościami stanowią siódmą część naszego globu - najnowsze szacunki wskazują, że jest ich ponad miliard i ta liczba ciągle wzrasta (Officer, 2012). W świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego w 2011 r. w Polsce było 4 697,0 tys. osób z niepełnosprawnościami, co stanowi ponad 12% ludności kraju. W Polsce występują dwa rodzaje niepełnosprawności: niepełnosprawność prawna i biologiczna. Za osoby niepełnosprawne prawnie uważa się, te które mają orzeczenie o niepełnosprawności, a za osoby niepełnosprawne biologicznie, te które, go nie mają, choć odczuwają ograniczenie sprawności w wykonywaniu czynności podstawowych dla swojego wieku. Z uwagi na to, że osoby z niepełnosprawnościami stanowią dość liczną grupę, tak w Polsce, jak i na świecie, ich problemy stały się zauważalne na forum międzynarodowym oraz w społecznościach lokalnych. Niniejszy artykuł jest próbą przeanalizowania różnych definicji, począwszy od słownikowych, przygotowanych przez specjalistów różnych dziedzin oraz występujących w aktach prawnych polskich i międzynarodowych. (fragment tekstu)

EN

Health plays an important role in life. Health, disease and disability and three terms related to each other. Nowadays there is still lack of conformity in defining the notions of "disability" and "a person with disabilities". Consequently the formulations associated with the ways of naming and defining of the disability were, and still are, the subject of dispute among a large number of scientists. There are plentiful definitions that differ. Some may have a broad meaning whereas others a very narrow scope. The article is an attempt to present a variety of different definitions and ways of defining persons with disabilities and a selection of approaches to these issues. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Osoby niepełnosprawne; Zdrowie

EN

Disabled people; Health

• Czasopismo: Konińskie Studia Społeczno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2018
• Tom: 4
• Numer: nr 2
• Strony: 119--130

Twórcy

autor

Jolanta Łaniecka

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie

Bibliografia

• Bańkowski, A. Mrozowska, A. red. (2000). Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1: A - K. Warszawa: PWN.
• Barnes, C., Mercer, G. (2008), Niepełnosprawność. Warszawa: SIC!.
• Boryś, W. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Brückner, A. (1985). Słownik etymologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Brzezińska, A. I., Rycielski, P., Sijko, K. (2010). Wyzwania metodologiczne. Diagnoza potrzeb i ewolucja wsparcia wśród osób z ograniczeniami sprawności. Warszawa: Scholar.
• Domaradzki, J. (2013). O definicjach zdrowia i choroby. Folia Medica Lodziensia, 40(1), 5-29.
• Gałkowski, T. (1997). Wokół definicji "osoba niepełnosprawna" - doświadczenia europejskie. Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, 3 (153). Pobrano z: http://idn.org.pl/sonnszz/def_on.htm
• Garbat, M. (2014). Definiowanie niepełnosprawności. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 1, 3-16.
• Gąciarz, B, Bartkowski, J. (2014). Położenie społeczno-ekonomiczne niepełnosprawnych w Polsce na tle sytuacji osób niepełnosprawnych w krajach Unii Europejskiej. Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, 2(11), 20-43.
• Gitling, M. (2010). Socjologiczne koncepcje zdrowia, choroby i niepełnosprawności. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 3, 3-29.
• Grodzicka, I. (1993). Człowiek niepełnosprawny - jego możliwości i utrudnienia. Rynek Pracy, 6.
• Gumułka, W. S., Rewerski, W. (red.). (1994). Encyklopedia zdrowia, t. 1. Warszawa: PWN.
• Hulek, A. (1969). Teoria i praktyka rehabilitacji inwalidów (Analiza w aspekcie fizycznym, psychologicznym, społecznym i zawodowym). Warszawa: PZWL.
• Informacje o realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. (2016). Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Pobrano z: http://www.niepelnosprawni.gov.pl/p,121,informacje-o-realizacji-karty-praw-osob-niepelnosprawnych
• Karwat, I. D., Pencuła, M. (2004). Nazewnictwo i definiowanie niepełnosprawności - trudności ujednolicaniu. W: L. Solecki (red.), Problemy ludzi starszych i niepełnosprawnych w rolnictwie (s. 150-161). Lublin: Instytut Medycyny Wsi.
• Karta Praw Osób Niepełnosprawnych. (1997, 1 sierpnia). M.P. 1997 nr 50 poz. 475. Pobrano z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19970500475
• Kawczyńska-Butrym, Z. (1998). Niepełnosprawność - specyfika pomocy społecznej. Katowice: Śląsk.
• Kiwerski, J. (1992). Niesprawność i jej skutki społeczne. Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, 4(134), 52-54.
• Kołaczek, B. (2010). Polityka społeczna wobec osób niepełnosprawnych. Warszawa: IPiSS.
• Kopaliński, W. (1998). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Kupisiewicz, M. (2013). Słownik pedagogiki specjalnej. Warszawa: PWN.
• Larkowa, H. (1987). Człowiek niepełnosprawny problemy psychologiczne. Warszawa: PWN.
• Machaj, M., Szydlarska, D. (2016). Problem niepełnosprawności na przestrzeni wieków. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 1, 64-71.
• Majewski, T. (1994). W sprawie definicji osoby niepełnosprawnej. Problemy Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, 1, 33-37.
• Majewski, T. (2001). Problemy rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. W: W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna (s. 395-408). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Nowak, A. (2002). Bezrobocie wśród niepełnosprawnych. Studium pedagogiczno-społeczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Ochonczenko, H. (2003). Od "inwalidy" do "osoby niepełnosprawnej" - zmiany w definiowaniu osób niepełnosprawnych. Terapia Fizykalna, 1-2, 4-16.
• Officer, A. (2012). Światowy Raport o Niepełnosprawności. Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania, 4(5), 27-35.
• Osoba niepełnosprawna biologicznie. (2018). Pojęcia stosowane w statystyce publicznej. Warszawa: GUS. Pobrano z: https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/1150,pojecie.html
• Osoba niepełnosprawna prawnie. (2018).Pojęcia stosowane w statystyce publicznej. Warszawa: GUS. Pobrano z: https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/1149,pojecie.html
• Podgórska-Jachnik, D. (2014). Praca socjalna z osobami z niepełnosprawnością i ich rodzinami. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
• Sobol, E. (red.). (1999) Ilustrowany słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Szymczak, M. (red). (1978). Słownik języka polskiego, t. 1. Warszawa: PWN.
• Szymczak, M. (red). (1981). Słownik języka polskiego, t. 3. Warszawa: PWN.
• Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. (1997, 27 sierpnia). Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776. Pobrano z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19971230776
• Weiss, M. (1978). Rehabilitacja jako sposób zapobiegania zależności społecznej.
• W: M. Sokołowska, J. Hołówka (red.), Polityka społeczna a zdrowie. Warszawa: Książka i Wiedza.

Identyfikatory

DOI

10.30438/ksse.2018.4.2.2