Wybrane aspekty przestępczości skierowanej przeciwko informacjom niejawnym - art. 265 i 266 k.k.

• Autorzy: Dorota Kamuda

Warianty tytułu

Selected Aspects of Crime Directed Against Classified Information - Art. 265 and 266 of Penal Code

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przedstawia zagadnienia warunkujące prawidłowe zabezpieczenie informacji niejawnych oraz konsekwencje wynikające z ujawnienia informacji niejawnych, przede wszystkim zawierających dane o szczególnym znaczeniu dla obronności państwa. Informacja znajduje się aktualnie w katalogu najważniejszych dóbr narodowych, szczególnie gdy zawiera treści, które mają bardzo duże znaczenie dla obronności państwa, jego bezpieczeństwa oraz prawidłowego funkcjonowania. W artykule omówiono w szczególności przestępstwa z art. 265 i 266 k.k. Przestępstwo ujawnienia lub wykorzystanie informacji niejawnych, regulowane w art. 265 k.k. przewiduje odpowiedzialność karną osób, które ujawniają lub wbrew przepisom ustawowym, wykorzystują informacje niejawne o klauzuli "tajne" lub "ściśle tajne". Przepis ten reguluje nieumyślne ujawnienie takich informacji, z którymi zapoznano się w związku z pełnieniem funkcji publicznej lub otrzymanym upoważnieniem oraz typ kwalifikowany obejmujący sytuację, gdy informacje te zostały ujawnione osobie działającej w imieniu lub na rzecz podmiotu zagranicznego. Natomiast na podstawie art. 266 k.k. odpowiedzialność karnej podlegają osoby, które wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawniają lub wykorzystują informacje, z którymi zapoznały się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową oraz funkcjonariusze publiczni, którzy ujawniają osobie nieuprawnionej informację niejawną o klauzuli "zastrzeżone" lub "poufne" lub informacje, które uzyskali w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a których ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes. (abstrakt oryginalny)

EN

The problems determining the proper protection of classified information and the consequences resulting from the disclosure of classified information, primarily containing data of special importance for the defense of the state have been presented in this paper. Information is currently in the catalog of the most important national properties, especially when it contains content that is very important for the defense of the state, its security and proper functioning. The article discusses, in particular, the offenses under art. 265 and 266 of penal code. The offense of disclosure or use of classified information (regulated in art. 265 of penal code) provides for criminal liability of persons who disclose or contrary to statutory provisions, use classified information with a "secret" or "top secret" clause. This regulation describes unintentional disclosure of such information that has been read in connection with the acting of public function or authorization received and the qualified type covering the situation when the information was disclosed to a person acting on behalf of or in aid of a foreign entity. However, on the basis of art. 266 of penal code criminal liability is imposed on persons who, contrary to the provisions of the Act or on their obligations, disclose or use information they have become acquainted with in their function, work, public, social, economic or scientific activities as well as public officers who disclose to unauthorized persons the secret information with the "reserved" or "confidential" clause or information obtained in connection with official activities, the disclosure of which may harm the legally protected interest. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona informacji niejawnych; Bezpieczeństwo informacji; Regulacje prawne; Kodeks karny

EN

Protection of classified information; Information security; Legal regulations; Criminal Code

• Czasopismo: Modern Management Review
• Rocznik: 2018
• Tom: 23 (XXIII)
• Numer: nr 25 (1)
• Strony: 83--97

Twórcy

autor

Dorota Kamuda

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Bibliografia

• 1. Bączek P., Zagrożenia informacyjne a bezpieczeństwo państwa polskiego, Toruń 2005.
• 2. Bogusz A., Nowe spojrzenie na ochronę informacji niejawnych, "Zabezpieczenia" nr 3/2012.
• 3. Brocławik K., Czajka M., Prawnokarne aspekty ochrony tajemnicy zawodowej radcy prawnego, cz. I: Zagadnienia materialnoprawne, "Radca Prawny" nr 3/2001.
• 4. Brocławik K., Prawnokarne aspekty ochrony tajemnicy osób świadczących pomoc prawną, "Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" nr 1/2000.
• 5. Czarny-Drożdżejko E., Odpowiedzialność karna za ujawnienie i wykorzystanie informacji niejawnych (po nowelizacji), "Państwo i Prawo" nr 1/2013.
• 6. Gadecki B., Kodeks karny. Część szczególna. Art. 252-316. Komentarz, Warszawa 2017.
• 7. Hałas R.G., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2017.
• 8. Hoc S., Karnoprawna ochrona tajemnicy zawodowej, funkcyjnej i służbowej, "Gdańskie Studia Prawnicze" nr 1/2008.
• 9. Hoc S., Kilka uwag dotyczących przestępstwa z art. 265 k.k., "Wojskowy Przegląd Prawniczy" nr 4/2003.
• 10. Hoc S., Komentarz do art. 266 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2017.
• 11. Jaśkowska M., Nadawanie klauzuli tajności a kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego, "Przegląd Sądowy" nr 10/2001.
• 12. Jaworski S., Sporządzanie apelacji przez obrońcę w sprawie karnej, w której akta i uzasadnienie wyroku są objęte klauzulą ściśle tajne, "Monitor Prawniczy" 17/2011.
• 13. Kalitowski M., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
• 14. Kozłowska-Kalisz P., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2017.
• 15. Kunicka-Michalska B., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji i wymiarowi sprawiedliwości. Rozdział XXX i XXXIII. Komentarz, Warszawa 2000.
• 16. Kunicka-Michalska B., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji [w:] Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zborowym. System Prawa Karnego, t. 8, red. L. Gardocki, Warszawa 2013.
• 17. Leciak M., Prawnokarne aspekty nowej ustawy o ochronie informacji niejawnych, Studia Iuridica Toruniensia, t. IX, Toruń 2011.
• 18. Leciak M., Tajemnica państwowa i jej ochrona w prawie karnym materialnym i procesie karnym, Toruń 2009.
• 19. Liderman K., Bezpieczeństwo informacyjne, Warszawa 2012.
• 20. Liedel K., Cyberbezpieczeństwo - wyzwanie przyszłości. Działania społeczności międzynarodowej [w:] K. Liedel, P. Piasecka, T.R. Aleksandrowicz, Bezpieczeństwo w XXI wieku. Asymetryczny świat, Warszawa 2011.
• 21. Nawrocki M., Kodeks karny. Komentarz [w:] Biegły w postępowaniu cywilnym i karnym. Komentarz praktyczny, orzecznictwo, wzory pism procesowych, red. K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2017, Legalis.
• 22. Piórkowska-Flieger J., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.
• 23. Sakowicz A., Komentarz do art. 265 k.k. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II: Komentarz do artykułów 222-316, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
• 24. Szałowski R., Ochrona informacji niejawnych a prawo dostępu do informacji publicznej, "Ius Novum" nr 1/2013.
• 25. Szewczyk M., Prawnokarna ochrona tajemnicy zawodowej lekarza, "Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" nr 1/2000.
• 26. Wróbel W., Prawnokarna ochrona tajemnicy państwowej, "Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" nr 1/2000.
• 27. Wróbel W., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji [w:] A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, t. II, Warszawa 2006.
• 28. Wróbel W., Przestępstwa przeciwko ochronie informacji [w:] A. Zoll, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2008.
• 29. Zontek W., Sposoby wyznaczania zakresu treści normy sankcjonowanej. Uwagi na marginesie uchwały SN z 26 marca 2009 r., sygn. akt I KZP 35/8, cz. 2, "Palestra" nr 1-2/2010.
• 30. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 2204 ze zm.).
• 31. Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1167 ze zm.).
• 32. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2011 r., II SA/Wa 1844/11, LEX nr 1153551.
• 33. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 2013 r., I OSK 2863/12, LEX nr 1332343.
• 34. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. akt II AKa 140/16, Lex nr 2073869.
• 35. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2007 r., sygn. akt I KZP 30/06, OSNKW nr 4/2007, poz. 32.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2018.mmr.6