Jednolity rynek Unii Europejskiej jako impuls dla rozwoju unijnego prawa autorskiego

• Autorzy: Filip Tereszkiewicz

Warianty tytułu

The European Union Single Market as an Impetus for the Development of European Copyright Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł analizuje problematykę stopniowej harmonizacji prawa autorskiego i praw pokrewnych, jako efektu funkcjonowania w ramach UE jednolitego rynku. Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, że prawo autorskie i prawa pokrewne, pomimo tego że formalnie przynależą do kompetencji państw członkowskich, ulegają stopniowej harmonizacji w związku z praktycznymi problemami pojawiającymi się na styku prawa własności intelektualnej a swobód jednolitego rynku. W celu weryfikacji przyjętej hipotezy przeanalizowano stanowisko doktryny, orzecznictwo TSUE i unijne akty prawne. W procesie badawczym zastosowano metodę analizy instytucjonalno-prawnej. Praca została podzielona na cztery rozdziały. Wychodząc od przytoczenia podstaw traktatowych unijnego prawa autorskiego autor analizuje orzecznictwo TSUE w tej materii, przyjęte przez instytucje unijne dyrektywy oraz rozporządzenia. W konkluzjach autor stwierdza, że zacieśnianie się współpracy w ramach jednolitego rynku, a szczególnie rozwój jego cyfrowego wymiaru, będzie wymuszał dalszą harmonizację i ujednolicanie prawa autorskiego i praw pokrewnych w ramach UE. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper analyses the gradual harmonisation of European copyright law as an effect of functioning within the European Union's (EU) single market. The author says that, despite that copyright law belongs to member-states competencies, it is harmonised within the EU because of practical difficulties that appear on the field between intellectual property law and single market freedoms. To verify this hypothesis, the author studies copyright literature, statements by the EU Court of Justice (EUCJ), and EU legal acts, analysing them using institutional-law analysis methodology. The paper is divided into four sections: in the first, the author analyses EU treaty laws in conjunction with copyright law. The second is concerned with EUCJ statements about the copyright. The third and the fourth sections are focused on EU copyright legal acts. The author concludes that narrowing of cooperation, and especially development, between member states within the single market, combined with the development of the EU digital single market, would enforce harmonisation and unification of copyright law between member states. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jednolity rynek wewnętrzny; Prawo autorskie; Jednolity rynek cyfrowy

EN

European Single Market; Copyright law; Digital single market

• Czasopismo: Przegląd Nauk Stosowanych
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 17
• Strony: 65--82

Twórcy

autor

Filip Tereszkiewicz

• Politechnika Opolska

Bibliografia

• Ares, M., Ceka, B., Kriesi, H.: Diffuse support for the European Union: spillover effects of the politicization of the European integration process at the domestic level. "Journal of European Public Policy" 2017, vol. 24, issue 8.
• Auleytner, A.: Ochrona praw autorskich i pokrewnych a zasady swobodnego przepływu towarów i świadczenia usług w prawie Unii Europejskiej, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck 2016.
• Auleytner, A.: Ochrona praw podstawowych a prawa własności intelektualnej w prawie wspólnotowym. W: Prawa podstawowe w prawie i praktyce Unii Europejskiej, C. Mik, K. Gałka (red.). Toruń: TNOIK 2009
• Barta, J., Markiewicz, R.: Prawo autorskie i prawa pokrewne. WarszawaKraków: Wolters Kluwer 2007.
• Barta, J., Markiewicz, R.: Prawo autorskie i prawa pokrewne. Warszawa: Wolters Kluwer 2017.
• Czajkowska-Dąbrowska, M.: Sytuacja prawna autorów obcych w Polsce. Warszawa: WPiA UW 1991.
• COM(2015) 192 final. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy.
• COM(2016) 593 final. Wniosek w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym.
• Concise European Copyright Law, Dreier, T., Hugenholtz, P.B. (red.). Alphen: Wolters Kluwer 2006,
• Doniec, J.: Wyczerpanie prawa autorskiego w Internecie - przepisy Unii Europejskiej i ocena potrzeb zmiany uregulowań w kontekście White Paper on Remixes, First Sale, and Statutory Damages z 2016 r. "Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ" 2016, nr 14.
• Johnston, A.: 'Spilovers' from EU Law into National Law: (Un)intended Consequences for Private Law Relationship. W: The Involvement of EU Law in Private Law Relationships, D. Leczykiewicz, S. Weatherill (red.). Oxford: Hard Publishing 2013.
• Jütte, B.J.: Reconstructing European Copyright Law for the Digital Single Market: Between Old Paradigms and Digital Challenges. London: Bloomsbury Publishing Plc 2017.
• Keeling, D.T.: Intellectual Property Rights in EU Law, vol. 1, Free Movement and Competition Law. Oxford: Oxford University Press 2003.
• Kosowska, K.: Prawo własności intelektualnej Unii Europejskiej a swoboda przepływu towarów i usług. "Przegląd Prawa i Administracji" 2010, nr 83.
• Lange, B.: How to Conceptualise Law in European Union Integration Processes? Perspectives from the Literature and Empirical Research. W: European Ways of Law: Towards a European Sociology of Law, V. Gessner, D. Nelken (red.), Oxford: Hart Publishing 2007
• Laskowska, E.: Konstrukcja ochrony prawnoautorskiej na tle procesu europeizacji prawa prywatnego, Warszawa: Wolters Kluwer 2016.
• Lucas-Schloetter, A.: Is there a concept of European copyright law? History, evolution, policies and politics and the acquis communautaire. W: EU Copyright Law. A Commentary, I. Stamatoudi, P. Torremans (red.). Cheltenham: Edward Elgar 2014.
• Prawo Unii Europejskiej, t. II, Prawo materialne, J. Barcz (red.). Warszawa: 2006.
• Jaśkowski, M., Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej. Warszawa: Wolters Kluwer 2016.
• Mazziotti, G.: Copyright in the EU Digital Single Market. Brussels: Centre for European Policy Studies 2014.
• Miąsik, D.: Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności intelektualnej. Warszawa: Wolters Kluwer 2012.
• Mik, C.: Zdolność traktatowa Unii Europejskiej w sferze międzynarodowego prawa własności intelektualnej. W: Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, A. Matlak, S. Stanisławska-Kloc (red.). Warszawa: Wolters Kluwer 2013
• Paczuski, W.: Handel dziełami sztuki w Unii Europejskiej. Kraków: Wolters Kluwer 2005.
• Radwański, Z.: Derywacyjna koncepcja wykładni polskiego prawa prywatnego a wykładnia prawa Unii Europejskiej. W: Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecńskiego, t. 2, J. Gudowski, K. Weitz (red.). Warszawa: Lexis Nexis 2011.
• Sappa, C.: The principle of non-discrimination. W: EU Copyright Law. A Commentary, I. Stamatoudi, P. Torremans (red.). Cheltenham: Edward Elgar 2014.
• Sarbiński, R.M.: Utwór fotograficzny i jego twórca w prawie autorskim. Kraków: Zakamycze 2004.
• Seville, C.: EU Intellectual Property Law and Policy. Cheltenham: Edward Eglar Publishing 2009.
• Sozański, J.: Własność intelektualna i przemysłowa w Unii Europejskiej. Warszawa-Poznań: IURIS 2009.
• Szczotka, A.: Najem i użyczenie egzemplarzy utworu jako odrębne pola eksploatacji. Warszawa: 2013.
• Świerczyna, A.: Zasada obrotu lekami generycznymi w Unii Europejskiej - ograniczenia i bariery. W: Aktualne problemy prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego - aspekty teoretyczne i praktyczne, D. KornobisRomanowska (red.). Wrocław: WPAiE UWr 2017.
• Tomaszewski, K.: Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej - szansą i wyzwaniem dla obywateli. "Studia Europejskie" 2003, nr 2.
• Wróbel, A.: Komentarz do art. 308 TWE. W: Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejska. Komentarz, t. 3, A. Wróbel, D. Kronobis-Romanowska, J. Łacny (red.). Warszawa: Wolters Kluwer 2010.
• System ochrony prawnej w Unii Europejskiej, A. Wyrozumska (red.). Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo 2010.
• Ubertazzi, B.: The principle of free movement of goods: community exhaustion and parallel imports. W: EU Copyright Law. A Commentary, I. Stamatoudi, P. Torremans (red.). Cheltenham: Edward Elgar 2014.
• Żakowska-Henzler, H.: Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej a prawo własności intelektualnej. Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo 2013.
• Dz. Urz. UE 2006 C 321/01. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską.
• Dz. Urz. UE 2010 C 83/01. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
• Dz. Urz. UE 2010 C 83/02. Karta praw podstawowych.
• Dz. Urz. UE L 129/1. Rozporządzenie PE i Rady 386/2012 z dnia 19 kwietnia 2012 r. w sprawie powierzenia Urzędowi Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) zadań związanych z egzekwowaniem praw własności intelektualnej, w tym zwoływania posiedzeń przedstawicieli sektora publicznego i prywatnego w charakterze europejskiego obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej.
• Dz. Urz. UE L 168/1. Rozporządzenie PE i Rady 2017/1128 z 14 czerwca 2017 r. w sprawie transgranicznego przenoszenia na rynku wewnętrznym usług online w zakresie treści.
• Dz. Urz. UE L 242/1. Rozporządzenie PE i Rady 2017/1563 z dnia 13 września 2017 r. w sprawie transgranicznej wymiany między Unią a państwami trzecimi kopii w dostępnych formatach określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem.
• Dz. Urz. UE L 77/20. Dyrektywa PE i Rady 96/9/WE z dnia 11 marca 1993 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych.
• Dz. Urz. UE L 248/15. Dyrektywa PE i Rady 93/83/EWG z 27 września 1993 r.) w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową.
• Dz. Urz. UE L 167/10. Dyrektywa PE i Rady 2001/29/WE z 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym.
• Dz. Urz. UE L 272/32. Dyrektywa PE i Rady 2001/84/WE z dnia 27 września 2001 w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki.
• Dz. Urz. UE L 157/45. Dyrektywa PE i Rady 2004/48/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej.
• Dz. Urz. UE L 376/28. Dyrektywa PE i Rady 2006/115/WE z 12 grudnia 2006 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej.
• Dz. Urz. L 372/ 12. Dyrektywa PE i Rady 2006/116/WE z 12 grudnia 2006 r. w sprawie czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych.
• Dz. Urz. L 111/16. Dyrektywa PE i Rady 2009/24/WE z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych.
• Dz. Urz. UE L 265/1. Dyrektywa PE i Rady 2011/77/UE z dnia 27 września 2011 r. dotycząca zmiany dyrektywy 2006/116/WE w sprawie czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych.
• Dz. Urz. UE L 299/5. Dyrektywa PE i Rady 2012/28/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z utworów osieroconych.
• Dz. Urz. UE L 84/72. Dyrektywa PE i Rady 2014/26/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym.
• Dz. Urz. UE L 242/1. Dyrektywa PE i Rady 2017/1564 z dnia 13 września 2017 r. w sprawie transgranicznej wymiany między Unią a państwami trzecimi kopii w dostępnych formatach określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem.
• C-78/70. Wyrok TSUE w sprawie Deutsche Grammophon Gesellschaft mbH
• przeciwko Metro-SBGroßmärkte GmbH & Co. KG.C-15/74. Wyrok TSUE w sprawie Centrafarm BV i Adriaan de Peijper v. Sterling Drug Inc.
• C-55/80 i C-57/80. Wyrok TSUE w połączonych sprawach Musik-Vertrieb Membran GmbH i K-tel International przeciwko GEMA.
• C-58/80. Wyrok TSUE w sprawie Dansk Supermarked A/S v A/S Imerco.
• C-158/86. Wyrok TSUE w sprawie Warner Brothers Inc. and Metronome Video ApS v Erik Viuff Christiansen.
• C-341/87. Wyrok TSUE w sprawie EMI Electrola GmbH v Patricia Im- und Export and Others.
• C-395/87. Wyrok TSUE w sprawie Ministère public v Jean-Louis Tournierc.
• C-241/91 P i C-242/91 P. Wyrok TSUE w sprawie Radio Telefis Eireann (RTE) and Independent Television Publications Ltd (ITP) v. Commission of the European Communities
• C-92/92 C-326/92. Wyrok TSUE w sprawie Collins i Patricia Im- und Export przeciwko Imtrat i EMI Electrola.
• C-418/01. Wyrok TSUE w sprawie IMS Health.
• C-479/04. Wyrok TSUE w sprawie Laserdisken v. Kulturministeriat.
• C-324/07. Wyrok TSUE w sprawie Coditel Brabant SPRL v. Commune d'Uccle oraz Région de Bruxelles-Capitale.
• C-128/11. Wyrok TSUE w sprawie UsedSoft GmbH / Oracle International Corp.
• T-201/04. Wyrok SPI w sprawie, Microsoft v. Komisji.