O mechanizmach sprawowania władzy na szczeblu lokalnym i (nie)obecności partycypacji

• Autorzy: Wojciech Łukowski

Warianty tytułu

The mechanisms of local governance and the presence (or the lack) of participation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor podjął próbę sformułowania - na poziomie teoretycznym, odwołując się do przykładów empirycznych - wybranych warunków, umożliwiających zaistnienie procesów partycypacyjnych. Partycypacja w tym ujęciu nie jest tylko postulatem etycznym, ale przede wszystkim mechanizmem sprzyjającym podejmowaniu wyzwań, wiążących się z rosnącą złożonością społecznego świata. Przywołane w artykule przykłady pokazują, że partycypacja ma bardzo silnego "konkurenta" w postaci klientelizmu. Tam, gdzie relacje między władzą a społeczeństwem są na nim oparte, trudno o zakorzenienie się i trwałą obecność mechanizmów partycypacyjnych. Autor stawia hipotezę mówiącą o tym, że w przestrzeni lokalnej partycypację osłabia - czy wypłukuje ją w specyficzny sposób - logika klientelizmu w powiązaniu z niedostrzeganiem znaczenia współzależności zasobów. Klientelizm bowiem oznacza dążenie do maksymalizacji kontroli nad zasobami. Może to sprzyjać realizacji celów rozwojowych, być skuteczne w określonych warunkach systemowych (np. transformacja w Polsce w latach 90. XX w.), jednak pogłębia również pasywność, a w dłuższym okresie oznaczać może zmniejszanie się wartości określonych zasobów czy wręcz ich utratę. Partycypacja w tym kontekście rozumiana jest przede wszystkim jako wyraz dbałości o posiadane i pozyskiwane zasoby oraz dostrzeganie ich współzależności. (abstrakt oryginalny)

EN

The author has made an attempt to theoretically - by referring to empirical evidence - formulate the necessary conditions that allow participatory processes to happen. In this perspective, participation is not only an ethical requirement but primarily a mechanism that supports taking up the challenges posed by the increasing complexity of the social world. The examples presented in the article show that participation has a very strong 'competitor': clientelism. In the spaces where the latter forms the base of the relations between the government and society, it is difficult to find a well-rooted and sustainable presence of participatory processes. The author thus presents a hypothesis that the logic of clientelism, together with the lack of the ability to recognise the importance of resource interdependence, has the ability to weaken participation, or in other words, wash it out in a specific way. Clientelism strives to maximise the control over resources. This can, in some cases, support the realisation of development goals or be effective in particular governmental arrangements (e.g. the transformation in Poland in the 90 s of the 20th century), however, it also deepens the passivity and in the long run can lead to a decrease in the value of some resources or even their loss. In this context, participation is thus understood mainly as an expression of caring for the owned and acquired resources and as the recognition of their interdependence. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Władza; Administracja samorządowa; Demokracja uczestnicząca; Partycypacja społeczna; Klientelizm

EN

Power; Self-government administration; Participatory democracy; Social participation; Clientelism

• Czasopismo: Studia z Polityki Publicznej / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3
• Strony: 65--79

Twórcy

autor

Wojciech Łukowski

Bibliografia

• Bartnicki S., Uwarunkowania systemowe oraz kulturowe determinanty zachowań korupcyjnych w regionie podlaskim, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
• Dahrendorf R., Teoria konfliktu w społeczeństwie przemysłowym, PWN, Warszawa 1992.
• Eisenstadt S. N., Studies of Modernization and Sociological Theory, w: History and Theory XIII, 1974.
• Etzioni A., Aktywne społeczeństwo. Teoria procesów społecznych i politycznych, tłum. S. Burdziej, Nomos, Kraków 2012.
• Gadowska K., Zjawisko klientelizmu politycznego-ekonomicznego. Systemowa analiza powiązań sieciowych na przykładzie przekształceń sektora górniczego w Polsce, Wydawnicwo UJ, Kraków 2002.
• Flora P., Modernisierungsforschung: zur empirischen Analyse der gesellschaftlichen Entwicklung, Studien zur Sozialwissenschaft, Bd. 20, Westdeutscher Verlag, Opladen 1974.
• Krzyżanowska Ł., Facjejew Ł., Partycypacja obywatelska w Polsce, Fundacja im. St. Batorego, Warszawa 2009.
• Lepsius R. M., Soziologische Theoreme űber die Sozialstruktur der "Moderne" und die "Modernisierung", w: R. M. Lepsius, Interessen, Ideen und Institutionen, Westdeutscher Verlag, Opladen 1990.
• Sadowski I., Społeczna konstrukcja demokracji lokalnej, ISP PAN, Warszawa 2011.
• Schimanek T., Partycypacja obywatelska w społeczności lokalnej, FISE, Warszawa 2015.
• Własiuk TR., Klientelizm i jego przejawy w życiu politycznym współczesnej Polski, rozprawa doktorska obroniona w Instytucie Socjologii UW pod kierunkiem prof. J. Raciborskiego, Warszawa 2012.