Problematyka pracy w badaniach z zakresu turystyki w Polsce w XXI wieku: ewolucja nurtów, paradygmatów i podejść

• Autorzy: Danuta Piróg

Warianty tytułu

Labour-Related Issues in Polish Research on Tourism in the 21st Century: Evolution of Trends, Paradigms and Approaches

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł prezentuje efekty przeglądu publikacji z zakresu turystyki i rekreacji, które ukazały się w Polsce w latach 2000-2017 i były poświęcone szeroko pojętej problematyce rynku pracy w gospodarce turystycznej. Badaniami objęto tylko opracowania zamieszczone w czasopismach specjalistycznych, monografie, rozdziały w monografiach oraz tematyczny raport ministerialny. Celem studiów literatury było ustalenie ewolucji nurtów tematycznych oraz przyjmowanych w nich paradygmatów i orientacji badawczych. Prowadzono je z dwóch perspektyw, czyli jako klasyczną analizę tekstu oraz analizę eksploracyjną z zastosowaniem programu Statisica Data Miner. Badania dowiodły, że problematyka ta cieszyła się niewielkim, ale rosnącym zainteresowaniem specjalistów z zakresu turystyki i rekreacji, a podejmowana przez nich tematyka pozostawała w ścisłej zależności z przemianami zachodzącymi na rynku pracy. Ewoluowała ona od zagadnień dotyczących znaczenia turystyki w stymulowaniu popytu na pracę oraz wielkości i struktury zapotrzebowania na specjalistów w tej branży do badań skoncentrowanych na roli pracownika w efektywnym funkcjonowaniu przedsiębiorstw turystycznych. Zmiany w nurtach badawczych skutkowały zastępowaniem dominującego na początku XXI wieku paradygmatu pozytywistycznego oraz ilościowych, strukturalno-funkcjonalnych i ekonomiczno-przestrzennych ujęć analizowanych zagadnień na paradygmat interpertatywny i ujęcia humanistyczne, behawioralne, socjologiczne oraz interdyscyplinarne.(abstrakt oryginalny)

EN

This paper presents results of the literature review from the field of tourism and recreation covering Polish research papers published in the years 2000-2017. The literature review concerns the main issues related to the labour market in tourism economy. This study examines publications in specialist journals, monographs, monograph chapters and a ministerial report on this topic. The aim of the literature review was to establish the evolution of the discussed topics, adopted paradigms and research perspectives. The study was conducted from two points of view, i.e. as a classic textual analysis and as an exploratory analysis performed using Statistica Data Miner software. The analysis indicated that there was a modest but growing number of publications by tourism and recreation specialists and the topics investigated by the researchers were closely related to the changes on the labour market. The subject matter evolved from issues concerning the significance of tourism in boosting demand for labour, the level and structure of demand for specialists in this sector, as well as research focused on the role of employees in efficient operation of tourism enterprises. At the beginning of the 21st century the dominant research trends were based on a positivist paradigm, quantitative structural and functional, as well as economic and spatial analyses. However, these trends were gradually replaced by an interpretative paradigm and humanistic, behavioural, sociological, and interdisciplinary approaches.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Badanie turystyki; Rynek pracy; Gospodarka turystyczna

EN

Tourism; Tourism research; Labour market; Touristic economy

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2018
• Tom: 32
• Numer: nr 3 Czynniki rozwoju gospodarczego układów regionalnych i lokalnych = Conditions for economic development of regional and local systems
• Strony: 263--274

Twórcy

autor

Danuta Piróg

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• Alejziak, B. (2005). Analiza ofert pracy oraz poszukiwanych kwalifikacji w sektorze usług turystycznych. Folia Turistica, 16.
• Alejziak, B. (2007) (2018, 5 maja). Monitoring potrzeb na rynku pracy w usługach turystycznych i okołoturystycznych, zlecenie Biura ds. Turystyki Urzędu Miasta Krakowa. Pozyskano z www.bip.krakow.pl/zalacznik.php?zal_id=16964 272
• Alejziak, B. (2014). Kwalifikacje i kompetencje pracowników turystyki. Próba diagnozy turystycznego rynku pracy. Folia Turistica, 32, 117-144.
• Alejziak, B. (2017). Potencjał zawodowy studentów kierunku "Turystyka i Rekreacja" na progu wejścia na rynek pracy. Wybrane aspekty. Folia Turistica, 43, 1-23.
• Baum, T., Hearns, N., Devine, F. (2007). Place, people and interpretation: Issues of migrant labor and tourism imagery in Ireland. Tourism and Recreation Research, 32(3), 39-48.
• Bednarska, M. (2012). Cechy rynku pracy w turystyce jako bariery rozwoju gospodarki turystycznej. W: M. Bednarska, G. Gołembski (red.). Współczesne wyzwania dla gospodarki turystycznej. Zeszyty Naukowe UE w Poznaniu, 225, 47-60.
• Bednarska, M. (2013). Kierunek kształcenia a planowana kariera zawodowa - studium empiryczne kierunków związanych z turystyką. E-mentor, 4(51), 23-26.
• Bednarska, M. (2014). Kariera zawodowa w hotelarstwie w opinii studentów - implikacje dla współpracy praktyki gospodarczej z systemem edukacji. Studia Oeconomica Posnaniensia, 2(1), 152-167.
• Bednarska, M. (2015). Samozatrudnienie w turystyce jako źródło satysfakcji zawodowej. Folia Turistica, 35, 11-24.
• Bednarska, M., Grobelna, A. (2017). Zmiana pokoleniowa na rynku pracy w turystyce. Studia Oeconomica Posnaniensia, 5(4), 104-125.
• Bednarska. M., Olszewski, M. (2012). Oczekiwania studentów wobec pracodawców - implikacje dla przedsiębiorstw turystycznych. W: M. Bednarska, G. Gołembski (red.). Współczesne wyzwania dla gospodarki turystycznej. Zeszyty Naukowe UE w Poznaniu, 225, 61-74.
• Bednarska, M., Olszewski, M. (2014). Pokolenie Y na turystycznym rynku pracy. W: B. Krakowiak, J. Latosińska (red.). Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość turystyki: warsztaty z geografii turyzmu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 279-291.
• Bednarska, M., Olszewski, M. (2015). Zasoby ludzkie w turystyce jako podmiot badań - aspekty metodyczne. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 379, 366-374.
• Bednarska, M., Szutowski, D. (2013). Warunki zatrudnienia w turystyce w świetle Europejskiego badania warunków pracy. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Usług w Poznaniu, 27, 217-230.
• Borne-Januła, H. (2012). Ocena przygotowania zawodowego absolwentów szkół i uczelni kształcących kadry dla gospodarki turystycznej przez pracodawców. Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja, 10(2), 41-50.
• Borne-Januła, H., Banasik, W. (2012). Losy zawodowe absolwentów szkół wyższych kształcących kadry dla sektora turystycznego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 86(107), 447-457.
• Bosiacki, S. (2005). Ekonomiczne problemy turystyki jako przedmiot badań naukowych w Polsce. W: R. Winiarski, W. Alejziak (red.). Turystyka w badaniach naukowych. Kraków-Rzeszów: Wydawnictwo AWF Kraków, 198-202.
• Bukowska, A. (2017). Rynek pracy pilotów i animatorów czasu wolnego. Ocena programów i organizacji szkoleń animatorów przez uczestników kursów. W: K. Borodako (red.). Współczesne oblicza turystyki. Kraków: Proksenia, 430-439.
• Burchart, R., Łojko, M. (2011). Turystyka jako czynnik rozwoju wiejskiego rynku pracy i przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach. Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja, 7(1), 103-113.
• Butowski, L. (2011). Turystyka jako dyscyplina nauki (artykuł dyskusyjny). Turyzm, 21(1-2), 17-24.
• Czakon, W. (2011). Metodyka systematycznego przeglądu literatury. Przegląd Organizacji, 3, 57-61.
• Denek, K. (2013). Uniwersytet. Między tradycją a wyzwaniami współczesności i przyszłości. Edukacja Humanistyczna, 1(28), 7-21.
• Długosz, Z. (2009). Wybrana bibliografia piśmiennictwa turystycznego (2000-2008). Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Oficyna Wydawnicza AFM.
• Gładysz, A. (2016), Przegląd zastosowań analizy text miningowej. Autobusy, 12, 1742-1746.
• Gołembski, G. (2003). Turystyka jako czynnik integrujący badania naukowe. W: G. Gołembski (red.). Kierunki rozwoju badań naukowych w turystyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 11-22.
• Grobelna, A., (2016). Doświadczenie pracy i jego znaczenie dla kształtowania postaw przyszłych kadr obsługi ruchu turystycznego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 2(34), 243-239.
• Jakubowska, M., Bosiacki, S. (2015). Rynek usług turystycznych a rynek pracy w Polsce - ujęcie wielowymiarowe. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 1(29), 31-55.
• Janta, H, Brown, L., Lugosi, P., Ladkin, A. (2011). Migrant relationships and tourism employment. Annals of Tourism Research, 38(4), 1322-1343. DOI: 10.1016/j.annals.2011.03.004
• Janta, H., Ladkin, A. (2009). Polish migrant labour in the hospitality workforce: Implications for recruitment and retention. Tourism, Culture and Communication, 9, 5-15. DOI: 10.3727/109830409787556693
• Kachniewska, M, Para, A. (2014). Pokolenie Y na turystycznym rynku pracy: fakty, mity i wyzwania. Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 45, 153-166.
• Kapera, A., (2017). Motywy wyboru i oczekiwania studentów z Ukrainy wobec kształcenia na kierunkach związanych z turystyką. Turyzm, 27(1), 19-23.
• Kruczek, Z. (2003). Losy zawodowe magistrów turystyki absolwentów AWF w Krakowie. Folia Turistica, 14, 43-55.
• Ladkin, A. (2011). Exploring tourism labor. Annals of Tourism Research, 38(3), 1135-1155. DOI: doi:10.1016/j.annals.2011.03.010
• MNiSW (2016) (2018, 5 maja). Informacja o wynikach rekrutacji na studia na rok akademicki 2015/2016 w uczelniach nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pozyskano z https://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2015_12/27a9652393f0ad67aa93f16b04dd9127.pdf
• MNiSW (2017) (2018, 5 maja). Informacja o wynikach rekrutacji na studia na rok akademicki 2016/2017 w uczelniach nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pozyskano z http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2016_11/68bc683c96 461a715b92dc- 81cbf5125f.pdf
• MNiSW (2018) (2018, 5 maja).Informacja o wynikach rekrutacji na studia na rok akademicki 2017/2018 w uczelniach nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pozyskano z https://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2017_11/10fdb695fecb35d87dee66 29b9a63003.pdf
• MSiT (2014) (2018, 5 maja). Losy absolwentów szkół i uczelni kształcących kadry dla turystyki. Raport z badań. Warszawa: Ministerstwo Sportu i Turystyki. Pozyskano z https://www.gov.pl/documents/ 292437/436728/Badanie+los%C3%B3w+absolwent%C3%B3w+2014.pdf/4771 aa91-7d29-5dde-828b-5b013d4ca0dc
• Piróg, D. (2015a). Problematyka pracy w badaniach z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej w Polsce i w krajach anglosaskich. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 29(4), 126-142
• Piróg, D. (2015b). Przechodzenie absolwentów studiów geograficznych na rynek pracy. Proces, czynniki, predykcja. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
• Seweryn, R. (2015). Wkład turystyki w tworzenie miejsc pracy w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej po 1989 roku. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 41(1), 390-399.
• Szark-Eckardt, M., Augustyńska, B., Łubkowska, W., Nowak, M.A. (2017). Motywy wyboru studiów, satysfakcja z nich oraz plany zawodowe studentów turystyki i rekreacji Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Ekonomiczne Problemy Turystyki, 1(37), 101-111.
• Szivas, E., Riley, M., Airey, D. (2003). Labour mobility into tourism. Attraction and satisfaction. Annals of Tourism Research, 30, 64-76.
• Tokarz-Kocik, A. (2016). Kształcenia kadr dla potrzeb obsługi ruchu turystycznego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 2(34), 377-385.
• Wartecka-Ważyńska, A. (2012). Kompetencje zawodowe absolwentów na kierunku turystyka i rekreacja Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu na rynku pracy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Ekonomiczne Problemy Turystyki, 1(25), 231-248.
• Wyzuj, M. (2006). Wpływ turystyki na rynek pracy w Polsce. W: A. Nowakowska, M. Przydział (red.). Turystyka w badaniach naukowych. Prace ekonomiczne. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, 475-486.
• Ziółkowski, R. (2013). Analiza potrzeb zatrudnienia w sektorze turystycznym w regionie Polski Północno-Wschodniej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 4(24), 159-175.
• Danuta Piróg Zwierzchowski, D. (2016). Text mining i narzędzia eksploracji tekstu. W: K. Śmiatacz (red.). Zastosowanie narzędzi IT w badaniu opinii usługobiorców na przykładzie służby zdrowia. Bydgoszcz: Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, 34-48.
• Żulicki, R. (2017). Zatrudnienie absolwentów turystyki i rekreacji Uniwersytetu Łódzkiego. Analiza socjologiczna wyników badań sondażowych. Turyzm, 27(1), 71-81.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20801653.323.17