Financial Reporting in the Light of the Systems Approach and Social Sciences Methodology : the Conceptual Frameworks Perspective

• Autorzy: Wojciech A. Nowak

Warianty tytułu

Sprawozdawczość finansowa w świetle podejścia systemów i metodologii nauk społecznych : perspektywa ram konceptualnych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The keynote topic of this paper encompasses the process of financial reporting seen as a research process in the sense of social sciences methodology, from the perspective of the systems approach. Attention is focused on the cognitive aspect of conceptual frameworks for financial reporting. The paper aims to examine whether a conceptual framework can be a theory for financial reporting. The research method is based on a foundational approach under the qualitative research method, encompassing descriptive and analytic approaches. There are two basic hypotheses: (a) a conceptual framework for financial reporting represents the systemic aspect of an economic entity and its social component, and (b) the conceptual framework for financial reporting defines an irreplaceable way of doing this, indicating that a unit of the medium of exchange (money) must be used for measurement purposes, as an adequate flow of the medium of exchange is essential to maintain openness of the system, and the usefulness of the representation for shaping that openness depends on the use of that particular unit of measurement. The aim has been successfully performed, and both hypotheses have been positively verified. This gives a new perspective on financial reporting and its conceptual framework, in scientific, social and economic terms. (original abstract)

Zasadniczym tematem artykułu jest proces sprawozdawczości finansowej, ujmowany z perspektywy podejścia systemów jako proces badawczy w sensie metodologii nauk społecznych. Koncentracja następuje na kognitywnym aspekcie ram konceptualnych sprawozdawczości finansowej. W artykule odkrywa się naukowy aspekt ram konceptualnych sprawozdawczości finansowej oraz określa ich głęboką rolę w systemach działania społecznego, realizujących procesy poznawcze i regulacyjne. Z poznawczego punktu widzenia autor artykułu zmierza do zbadania, czy ramy konceptualne mogą być teorią sprawozdawczości finansowej. Przyjęta metoda bazuje na podejściu fundamentalnym w ramach badań jakościowych, obejmując podejścia deskryptywne i analityczne. Sformułowano dwie hipotezy bazowe: (a) ramy konceptualne sprawozdawczości finansowej służą odwzorowaniu systemowego aspektu podmiotu gospodarującego oraz jego składnika społecznego, oraz (b) ramy konceptualne sprawozdawczości finansowej określają niezastępowalny sposób tegoż odwzorowania, wskazując, że dla celów pomiaru musi być użyta jednostka medium wymiany (pieniądz), jako że adekwatny przepływ medium wymiany (pieniądza) jest nieodzowny dla utrzymania otwartości systemu, zaś użyteczność odwzorowania dla kształtowania tej otwartości warunkowana jest zastosowaniem tej właśnie jednostki miary. Zamierzony cel został pomyślnie zrealizowany i obydwie hipotezy pozytywnie zweryfikowane. Daje to nową perspektywę spojrzenia na sprawozdawczość finansową i jej ramy konceptualne, zarówno w aspekcie naukowym, jak i społecznym oraz ekonomicznym. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Accounting; Financial reporting; Conceptualisation; Methodology of science; Social sciences; Ontology

PL

Rachunkowość; Sprawozdawczość finansowa; Konceptualizacja; Metodologia nauki; Nauki społeczne; Ontologia

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2018
• Tom: 99
• Numer: nr 155
• Strony: 41--64

Twórcy

autor

Wojciech A. Nowak

• University of Lodz

Bibliografia

• Anthony R.N. (1983), Tell it like it was: A conceptual framework for financial accounting, Richard D. Irwin, Inc., Homewood.
• Archer S. (1993), On the methodology of constructing a conceptual framework for financial reporting, [in:] M.J. Mumford, K.V. Peasnell (eds.), Philosophical perspectives on accounting: Essays in honour of Edward Stamp, Routledge, London-New York, pp. 62-122.
• Bala S.K. (2012), The New Conceptual Framework for Financial Reporting 2010: Some reflective comments, "Independent Business Review", 5 (2).
• Berger P.L (2001), Zaproszenie do socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa (a translation from the English original: P.L. Berger, 1963, Invitation to Sociology: A Humanistic Perspective, Doubleday and Company, Inc., Garden City, New York).
• Bryer R.A. (1999), A Marxist critique of the FASB's Conceptual Framework, "Critical Perspectives on Accounting"; 10 (5), pp. 551-589.
• Camfferman K., Zeff S.A. (2007), Financial reporting and global capital markets: A history of the International Standards Committee, 1973-2000, Oxford University Press, Oxford-New York.
• Carroll S. (2017), Nowa perspektywa: pochodzenie życia, świadomości i Wszechświata, Prószyński i S-ka, Warszawa (a translation from the English original: S. Carroll, 2016, The Big Picture, Penguin LCC US).
• Christensen J. (2010), Conceptual frameworks of accounting from an information perspective, "Accounting and Business Research", 40, 2010 - Issue 3: International Accounting Policy Forum, pp. 287-299.
• Dillard J., Vinnari E. (2017), A case study of critique: Critical perspectives on critical accounting, "Critical Perspectives on Accounting", 43, pp. 88-109.
• Dobija M. (2010), Rachunkowość jako podstawa gospodarki towarowo-pieniężnej, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 56 (112), pp. 33-48.
• Dobija M. (2013), Fundamentalne zasady leżące u podstaw nauki rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 70 (126), pp. 43-61.
• Dopuch N., Sunder S. (1980), FASB's statement on objectives and elements of financial accounting, "Accounting Review", 55(1).
• Evans T.G. (2003), Accounting theory: Contemporary accounting issues, Thomson/South Western Learning, Mason, Ohio.
• Frankfort-Nachmias C., Nachmias D. (2000), Research methods in the social sciences, Worth Publishers, New York.
• Gaa J.C. (1988), Studies in Accounting Research No. 38: Methodological foundations of standardsetting for corporate financial reporting, American Accounting Associations, Sarasota, FL.
• Gell-Mann M. (1994), The Quark and the Jaguar. Adventures in the simple and the complex, Little, Brown and Company, London (Polish transaltion: Kwark i jaguar. Przygody z prostotą i złożonością. Wydawnictwo CIS, Warszawa 1996).
• Gerber M.C., Gerber A.J., Merwe A. (2015), The Conceptual Framework for Financial Raporting as a Domain Ontology, Paper presented to the Twenty-first Americas Conference on Information Systems, Puerto Rico, 2015.
• Gmytrasiewicz M. (2006), Dylematy współczesnej rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 32 (88), pp. 87-95.
• Godfrey J., Hodgson A., Holmes S., Tarca A. (2006), Accounting theory, John Wiley & Sons, Brisbane.
• Gos W. (2008), Wybrane uwagi na temat istoty rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 44 (100), pp. 69-78.
• Hawking S., Mlodinow L. (2011), Wielki projekt, Wydawnictwo Albatros, Warszawa (the Polish translation of book by Hawking S., Mlodinow L. (2010), The grand design).
• Hendriksen E.S, van Breda M.F. (1992), Accounting theory, Irwin, Burr Ridge, Illinois  Boston, MA/Sydney, Australia (in Polish: Teoria rachunkowości, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2002).
• Hońko S. (2007), Podstawowe założenia i aktualne znaczenie wybranych teorii bilansowych, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 38 (94), pp. 77-78.
• Houston S., Campbell J. (2001), Using Critical Social Work Theory to Develop a Conceptual Framework for Comparative Social Work, "International Journal of Social Welfare", 10(1), pp. 66-73.
• IASB CF (2010), The Conceptual Framework for Financial Reporting, as in September 2010, International Accounting Standards Board, London.
• IASB CF (2018), IFRS Conceptual Framework: Conceptual Framework for Financial Reporting, International Accounting Standards Board, IFRS Foundation, London.
• IASB DP (2013), A review of the Conceptual Framework for Financial Reporting: Discussion Paper DD/2013/1, July 2013, IFRS Foundation Publication Department, London.
• Ijiri Y. (1983), On the accountability-based conceptual framework of accounting, "Journal of Accounting and Public Policy", 2, pp.75-81.
• Ignatowski R. (2012), Światowa harmonizacja rachunkowości w perspektywie teoretycznej, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", t. 67 (123), pp. 33-53.
• Jakimowicz A. (2016), Nowa ekonomia. Systemy złożone i homo compositus, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Jaruga A. (2007), Przewidywane zmiany w Ramach Konceptualnych Sprawozdawczości Finansowej, [in:] I. Sobanska, A. Szychta (red.), Wpływ międzynarodowych i krajowych regulacji sprawozdawczości finansowej i auditingu na zmiany w praktyce rachunkowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, pp. 13-23.
• Jezierska E. (2008), Nadrzędne zasady rachunkowości w świetle zmian we współczesnej rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", t. 46 (102), pp. 65-80.
• Kabalski P. (2009), Comments on the Objective of Financial Reporting in the Proposed New Conceptual Framework, "Euroasian Journal of Busienss and Economics", 2 (4), pp. 95-111.
• Kam V. (1990), Accounting theory, John Wiley & Sons, New York-Chichester- Brisbane-Toronto-Singapore.
• Katz D., Kahn R.L. (1978), The social psychology of organizations, John Wiley, New York, pp. 23-30.
• Karmańska A. (2013), Nauka rachunkowości, proces poznawczy, paradygmaty i prawda w rachunkowości - garść ustaleń i refleksji, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", t. 71 (127), pp. 125-146.
• Knop J., Brzezin W. (2006), Przyczynek do dyskusji nad teorią pomiaru, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 55 (111), pp. 119-138.
• Krasodomska J. (2010), Anglosaski i kontynentalny model rachunkowości na przykładzie wybranych krajów, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 38 (94), pp. 77-78.
• Kuhn, T.S. (1996), The Structure of Scientific Revolutions, University of Chicago Press, Chicago.
• Leavitt H.J. (1965), Applied Organization Change in Industry. Structural, Technical and Human Approaches, [in:] J.G. March (ed.), Handbook of Organization, Rand McNally, Chicago.
• Lennard A. (2007), Stewardship and the objectives of financial accounting statements: A comment on IASB's "Preliminary views on an improved conceptual framework for financial reporting: The objective of financial reporting and qualitative characteristics of decision-useful financial reporting information", "Accounting in Europe", 4, pp. 51-66.
• Macve R. (1981), A report prepared at the request of the Accounting Standards Committee: A conceptual framework for financial accounting and reporting, The Institute of Chartered Accountants in England and Wales, London.
• Macve R. (1997), A conceptual framework for financial accounting and reporting: vision, tool or threat?, Garland Publishing, Inc., New York-London.
• Macve R. (1998), "Capital" and financial accounting: A commentary on Bryer's "A Marxist critique of the FASB's conceptual framework", A paper presented to the European Accounting Association Conference, Antwerp, 6-8 April 1998.
• Macve R. (2010), Conceptual frameworks of accounting: Some grief reflections on theory and practice, "Accounting and Business Research", 40 (3): International Accounting Policy Forum, pp. 303-308.
• Mattessich R. (1995), Critique of accounting: Examination of the foundations and normative structures of an applied discipline, Quorum Books, Westport, CT-London.
• Morgan G. (1990), Paradigm diversity in organizational research, [in:] J. Hassard, D. Pym (eds), (1993), Theory and Philosophy of Organizations, Routledge, London-New York, pp. 13-29.
• Mumford M.J. (1993), Users, characteristics and standards, [in:] M.J. Mumford, K.V. Peasnell (eds), Philosophical perspectives on accounting: Essays in honour of Edward Stamp, Routledge, London-New York, pp. 7-29.
• Nowak W.A. (2007), O konceptualnej podstawie sprawozdawczości finansowej: perspektywa angloamerykanska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Nowak W.A. (2009), What and how accounting really maps?, Proceedings of American Accounting Association Annual Meeting, August 1-5, 2009, New York.
• Nowak W.A. (2010), Teoria sprawozdawczości finansowej: perspektywa standardów rachunkowości, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Nowak W.A. (2016), The quality of an organization as a complex adaptive systems, [in:] P. Jedynak, M. Budzanowska-Drzewiecka (eds.), Situational management problems, Jagiellonian University Press, Kraków, pp. 11-21.
• Parsons T., Shils E.A., 1951, Values, motives, and systems of actions, [in:] T. Parsons, E.A. Shils (eds.), (1962), Toward a general theory of action: Theoretical foundations of the social sciences, Harper & Row, New York-Evenston (reprint of the first edition, Harvard University Press, 1951), pp.47-278.
• Page M.J. (1998), Conceptual frameworks: A critique of the decision-usefulness objective, A paper prepared for the European Accounting Association Conference, Antwerp, 6-8 April 1998.
• Power M.K. (1989), Discussion paper in accounting and finance: On the idea of a conceptual framework for financial reporting, The London School of Economics and Politics, London.
• Power M.K. (1993), On the idea of a conceptual framework for financial reporting, [in:] Mumford M.J., Peasnell K.V. (eds), Philosophical perspectives on accounting: Essays in honour of Edward Stamp, Routledge, London-New York, pp. 44-61.
• Rovelli C. (2017), Reality is not what it seems to be. The journey to quantum gravity, Penguin Books, New York.
• Sawicki K. (2013), Zakres rachunkowości jako nauki, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 71 (127), pp. 211-226.
• Scott R.W. (1997), Financial accounting theory, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ. Shroeder R.G., Clark M.W., Cathey J.M. (2005), Financial accounting theory and analysis, Wiley & Sons, Inc., Hoboken, NJ.
• Szychta A. (1996), Teoria rachunkowości Richarda Mattessicha w świetle podstawowych kierunków rozwoju nauki rachunkowości. Studium metodologiczne, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa.
• Szychta A. (2010), Współczesne kierunki zainteresowania teorii rachunkowości finansowej w świetle zarysu jej rozwoju, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 56 (112), pp. 345-265.
• Szychta A. (2013), Podejścia do badań naukowych w rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 71 (127), pp. 243-259.
• Turyna J. (2004), Założenia koncepcyjne w świetle międzynarodowych źródeł jej standaryzacji, "Problemy Rachunkowości", 1(16), pp. 22-34.
• UK ASB SoP (1999), Statement of principles for financial reporting, Accounting Standards Board, London.
• US FASB SFAC 96/97 ed. (1996), Statements of financial accounting concepts - Accounting Standards 1996/97 Edition, John Wiley & Sons, Inc., New York.
• US FASB SFAC 8 (2010), Conceptual Framework for Financial Reporting: Chapter 1, The Objective of General Purpose Financial Reporting, and Chapter 3, Qualitative Characteristics of Useful Financial Information, Financial Accounting Standards Board of the Financial Accounting Foundation, Norwalk, CT.
• Wolk H.I., Dodd J.L., Tearney M.G. (2004), Accounting theory: Conceptual issues in a political and economic environment, Thomson/South Western Learning, Mason, Ohio.
• Zarzycka E. (2010), Wykorzystanie teorii instytucjonalnej w badaniach z zakresu rachunkowości zarządczej, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 70 (126), pp. 141-156.
• Zarzycka E. (2013), Teoria strukturacja Anthony'ego Giddensa i jej wykorzystanie w badaniach z zakresu rachunkowości zarządczej, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 73 (129), pp. 147-161.
• Zijl T. van, Walker S., 2001, The New Zealand convergence handbook: A comparison between International Financial Reporting Standards, International Public Sector Accounting Standards and New Zealand Financial Reporting Standards, Institute of Chartered Accountants of New Zealand, Wellington.
• What is Domain Ontology (2018), https://www.igi-global.com/dictionary/ontology-based-multimodal-language-learning/8239 (access: 28.04.2018).
• FTlexi (2018), Definition of conceptual framework, [in:] http://lexicon.ft.com/Term?term=conceptual-framework (access: 14.05.2018).
• MWD, 2018, normalize, [in:] https://www.merriam-webster.com/dictionary/normalize (access: 17.04.2018).
• Noy N.F., McGuinnes D.L. (2001), Ontology Development 101: A Guide to Creating Your First Ontology, https://protege.stanford.edu/publications/ontology_development/ontology101-noy-mcguinness.html (access: 28.04.2018).
• OxDic, 2018, paradigm, [in:] https://en.oxforddictionaries.com/definition/paradigm (access: 16.04.2018).
• Plesko G. (2003), A conceptual framework for financial accounting, http://ocw.mit.edu/OcwWeb/Sloan-School-of-Management/15-514Financial-and-Managerial-AccountingSummer2003/CourseHome/in-dex.htm (access: 17.03.2017).
• ReGa, 2018, What are the differences between conceptual framework and theoretical framework?, https://www.researchgate.net/post/What_are_the_differences_between_conceptual_framework_and_theoretical_framework (access: 14.05.2018).
• Sokołowski L.M. (2005), Teorie efektywne i emergencja fizycznego obrazu świata, http://www.obi.opoka.org.pl/kkm/09/zsokolowski.html (access: 25.06.2011).
• Tarca A. (2018), Check the numbers: Accounting information still matters to you, me and investors around the world, https://www.ifrs.org/news-and-events/2018/08/ann-tarca-cpa-lecture-check-the-numbers/, (access: 180819).
• wiki cf., Conceptual framework, http://en.wikipedia.org/wiki/Conceptual_framework (access: 17.03.2011 and 11.01.2018).

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.2932