PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2017 | nr 20(4) | 37--50
Tytuł artykułu

Regionalizacja jako czynnik zmian w ofercie przewozowej kolei w Polsce na przykładzie czterech województw

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Regionalisation as a Factor of Changes in Polish Rail Transport Offer: an Example of Four Voivodeships
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Celem artykułu jest określenie wpływu przekształceń organizacyjnych polskiej kolei na funkcjonowanie regionalnego transportu kolejowego i jego rolę w systemach komunikacyjnych wybranych województw. Zapoczątkowane pod koniec XX wieku reformy kolei, wynikające głównie z dostosowywania polskiego prawa do ustawodawstwa unijnego, doprowadziły m.in. do przejęcia odpowiedzialności za regionalny transport kolejowy przez samorządy wojewódzkie, a w dłuższej perspektywie pociągnęły również za sobą poważną przebudowę własnościową. W pracy przeanalizowano zmiany, jakie zaszły między 2005 a 2017 rokiem, w zakresie obsługi regionalnym transportem kolejowym, w czterech wybranych województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, małopolskim i podlaskim. Przebadano liczbę czynnych stacji i przystanków oraz zatrzymań pociągów osobowych, wyszczególniając połączenia do miasta wojewódzkiego i stolic sąsiednich regionów. Z niniejszej analizy wynika, że przekształcenia organizacyjno-własnościowe przyniosły zasadnicze zmiany w funkcjonowaniu transportu kolejowego na poziomie regionalnym. Zarysowują się odmienne kierunki rozwoju kolei w poszczególnych województwach, co ma wpływ na zróżnicowanie przestrzenne funkcjonowania regionalnego transportu kolejowego. O zwiększeniu lub zmniejszeniu roli kolei regionalnej decyduje splot wielu czynników, wśród których istotną rolę odgrywa poziom dotacji i generalne zainteresowanie władz samorządowych transportem kolejowym, przejawiające się inicjatywami mającymi na celu poprawę istniejącej sytuacji. Powoływanie do życia własnych przewoźników przez samorządy, jak również otwieranie rynku na zewnętrzne firmy jest bardzo ważnym, jednak nie jedynym czynnikiem tych zmian. (abstrakt oryginalny)
EN
The aim of the article is to determine the influence of the transformation of Polish railways on the functioning of regional railways in the country and on their role in transport systems of the selected voivodeships. The rail reforms launched at the end of the 20th century which derived mainly from EU regulations resulted inter alia in the transfer of responsibility for regional rail transport to regional governments and in the long run they induced large scale changes in the ownership. The paper analyses the changes in the regional railway services of four selected voivodeships: Dolnośląskie, Kujawsko-pomorskie, Małopolskie and Podlaskie between 2005 and 2017. For the chosen voivodeships the authors analysed the number of open railway stations and stops of regional trains on them itemising the number of direct trains to the capital of the region and to the capitals of the neighbouring regions. The result of the survey is that the organisational and ownership transformations of Polish railways have caused fundamental changes in the functioning of regional railways in the country. Diverse trends in railway development can be observed in several voivodeships which results in increasing spatial differences in regional railway functioning over Polish regions. There are many factors which influence increase or decrease in the role of rail in regional transport systems. One of the most important of them are railway subvention levels and the general interest of regional governments for railway transport the reflection of which are initiatives aimed at improving the situation of the railways. Creating the own regional government-owned railway companies as well as opening the market for external railway carriers is certainly an important but not sole factor of this improvement. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
37--50
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
autor
  • Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
  • Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Bibliografia
  • Alexandersson G., Rigas K., 2013, Rail liberalisation in Sweden. Policy development in a European context, Research in Transportation Business & Management, 6, s. 88-98.
  • Barcik J., Czech P., 2010, Sytuacja transportu kolejowego w Polsce na przełomie ostatnich lat - część 1, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Transport, 67, 1832, s. 5-12.
  • Barcik J., Czech P., 2010, Sytuacja transportu kolejowego w Polsce na przełomie ostatnich lat - część 2, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Transport, 68, 1833, s. 13-18.
  • Beria P., Quinet E., de Rus G., Schulz C., 2012, A comparison of rail liberalisation levels across four European countries, Research in Transportation Economics, 36, s. 110-120.
  • Beria P., Redondi R., Malighetti P., 2016, The effect of open access competition on average rail prices. The case of Milan - Ancona, 2016, Journal of Rail Transport Planning & Management, 6, s. 271-283.
  • Bougna E., Crozet Y., 2016, Towards a liberalised European rail transport: Analysing and modelling the impact of com- petition on productive efficiency, Research in Transporta- tion Economics, 59, s. 358-367.
  • Di Giulio M., 2011, Principali, principianti. Le regioni e il trasporto ferroviario locale (1997-2011), Rivista Italiana di Politiche Pubbliche, 3, s. 533-565.
  • Drewnowski A., 2012, Problematyka przekształceń podmiotowych i własnościowych operatorów regionalnych ko- lejowych przewozów pasażerskich w Polsce, [w:] E. Załoga (red.), Pasażerski transport regionalny - współczesne wyzwania, Zeszyty Naukowe, 713, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 7-22.
  • Eckstaller C., 2001, Erfahrungen mit dem Wettbewerb im Schienenpersonennahverkehr - Fünf Jahre Regionalisie- rung in Deutschland, Zeitschrift für öffentliche und gemeinwirtschaftliche Unternehmen: ZögU, Journal for Public and Nonprofit Services, 24, 2, s. 136-151.
  • Fröidh O., Byström C., 2013, Competition on the tracks - Pas- sengers' response to deregulation of interregional rail services, Transportation Research Part A, 56, s. 1-10.
  • Górny J., 2013, Kolejowe regionalne przewozy pasażerskie w Polsce w świetle polityki Unii Europejskiej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
  • Górny J., 2016, Samorząd wojewódzki jako organizator kole- jowych regionalnych przewozów pasażerskich, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 19(4), s. 72-81.
  • Knowles R., 1998, Passenger rail privatization in Great Britain and its implications, especially for urban areas, Journal of Transport Geography, 6, 2, s. 117-133.
  • Koleje pasażerskie w województwach - dynamika zmian, 2017, Urząd Transportu Kolejowego, Warszawa. Komusiński S., 2010, Przekształcenia przestrzenne sieci pasażerskiego transportu kolejowego w Polsce latach 1988-2008, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, XVII.
  • Król M., Taczanowski J., 2016a, Regionalne przewozy kolejowe w Polsce, Czechach i na Słowacji, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
  • Król M., Taczanowski J., 2016b, So close, so different - Regional Rail Transport in Poland, the Czech Republic and Slovakia, Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies,9 (14), s. 159-179.
  • Massel A., 2004, Regionalizacja kolei w krajach europejskich, Technika Transportu Szynowego, 1-2, s. 18-24.
  • Nash Ch., 1993, Rail Privatisation in Britain, Journal of Transport Economics and Policy, 27, 3, s. 317-322.
  • Nigrin T., 2013, Příklady subsidiarity v organizování železniční dopravy v Bavorsku a Sasku, [w:] Z. Tomeš, M. Kvizda (red.), Regulovaná a neregulovaná konkurence na kolejích, Ma sarykova univerzita, Brno, s. 148-164.
  • Pawłowski B., 2009, Liberalizacja - lekarstwo na stan polskiej kolei, Wiedza Prawnicza, 2, s. 29-37.
  • Perennes P., 2017, Open Access for Rail Passenger Services in Europe: Lesson Learnt from Forerunner Countries, Trans- portation Research Procedia, 25, s. 358-367.
  • Preston J., Whelan G., Nash Ch., Wardman M., 2000, The Fran- chising of Passenger Rail Services in Britain, International Review of Applied Economics, 14, 1, s. 99-112.
  • Raporty z wykonania budżetów województw 2005 i 2015. Sieciowe Rozkłady Jazdy Pociągów 2004/2005 i 2016/2017. Syryjczyk T. (red.), 2009, Biała księga. Mapa problemów polskiego kolejnictwa, Forum Kolejowe - Railway Business Forum (http://www.szejnfeld.pl/wp-content/uploa- ds/2010/01/biala-ksiega-kolejnictwa.pdf).
  • Taczanowski J., 2015, The Effects of Liberalisation of the Passenger Railway Market on the Sitauation of Regional Rail Connections in Poland, Czech Republic, Slovakia and Austria, Review of Economic Perspectives - Národohospodářský obzor, 15, 3, s. 249-268.
  • Taylor Z., 2003, Zamknięcia dla ruchu pasażerskiego linii kolejowych w Polsce i ich społeczne konsekwencje, Prze- gląd Geograficzny, 75, 3, s. 351-383.
  • Taylor Z., 2006, Railway closures to passenger traffic in Poland and their social consequences, Journal of Transport Geography, 14, s. 135-151.
  • Taylor Z., 2007, Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
  • Taylor Z., Ciechański A., 2005, Deregulacja w polskim transporcie kolejowym, Przegląd Geograficzny, 77, 2, s. 139-169.
  • Taylor Z., Ciechański A., 2006, Deregulation in Polish rail transport, Transport Reviews, 26, 3, s. 305-324.
  • Taylor Z., Ciechański A., 2010, Niedawne przekształcenia organizacyjno-własnościowe przedsiębiorstw transportu kolejowego w Polsce - część I, Przegląd Geograficzny, 82, 4, s. 549-571.
  • Taylor Z., Ciechański A., 2011, Niedawne przekształcenia organizacyjno-własnościowe przedsiębiorstw transportu kolejowego w Polsce - część II, Przegląd Geograficzny, 83, 2, s. 205-231.
  • Tomeš Z., 2006, Konkurence na železnici, Národohospodářský obzor, 4, s. 97-103.
  • Tomeš Z., Kvizda M., Nigrin T., Seidenglanz D., 2014, Competi- tion in the railway passenger market in the Czech Repub- lic, Research in Transportation Economics, 48, s. 270-276.
  • Dyrektywa Rady Europejskiej z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych (91/440/EWG).
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie organizowania regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich, Dz.U. 2004 nr 95 poz. 953.
  • Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym, Dz.U. 1997 nr 96 poz. 591.
  • Ustawa z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego, Polskie Koleje Państwowe, Dz.U. 2000 nr 84 poz. 948.
  • Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, Dz.U. 2003 nr 86 poz. 789.
  • Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Dz.U. 2003 nr 203 poz. 1966. Ustawa o z dnia 16 grudnia 2010 o publicznym transporcie zbiorowym, Dz.U. 2011 nr 5 poz. 13.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171527521

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.