Obraz społeczeństwa stanowego i charakterologii narodowej Polaków w dawnej Rzeczypospolitej. Komentarz do Genealogii teraźniejszości Aleksandra Świętochowskiego

• Autorzy: Ewa Rzymkowska

Warianty tytułu

Picture of the State Society and Polish National Characterology in Former Rzeczpospolita. Commentary on Genealogy of the Present of Aleksander Świętochowski

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Okazała twórczość Aleksandra Świętochowskiego, jako jednego z najbardziej reprezentatywnych postaci pozytywizmu warszawskiego badana jest współcześnie pod kątem XIX - wiecznych koncepcji "pracy organicznej" i "pracy u podstaw" oraz oceny jego roli w ówczesnym dyskursie publicystycznym. Niemniej jednak, analizując jego utwory z różnorodnych gatunków literackich, odnaleźć w nich można szereg treści o charakterze społeczno-politycznym. W szerokim wachlarzu zainteresowań pozytywisty pozostawała nie tylko literatura, filozofia, czy socjologia, lecz także historia i historiografia Polski. Szczególne miejsce w zakresie tych rozważań zajmowało społeczeństwo, badane na tle historycznym, ideologicznym oraz pragmatycznym. Poseł Prawdy (jak brzmiał jeden z jego pseudonimów) był także działaczem społecznym, który poprzez realizację generalnego postulatu pozytywistów - konieczności propagowania szeroko pojętego postępu - dążył do wywołania głębokich przemian wewnątrzspołecznych. (fragment tekstu)

EN

This paper presents the views of the creator of Warsaw positivism - Aleksander Świętochowski on functioning of the state society and Polish national character in former Rzeczpospolita, included in his work Genealogy of the present, which was published for the first time in fragments in 1935. The intention of the author is to present the most interesting elements of historical conception of Świętochowski. However, all considerations are reduced to a few important aspects: presentation of character of particular social groups and typical national characteristics of Poles. As a backdrop for these researches, the author presents of the Polish-Lithuanian Commonwealth political system. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo; Narodowość; Historia

EN

Society; Nationality; History

• Czasopismo: Nauka, Gospodarka, Społeczeństwo
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 2 (11)
• Strony: 31--36

Twórcy

autor

Ewa Rzymkowska

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Bobrzyński, M. 1890. Dzieje Polski w zarysie, t. 2, Kraków.
• Brykalska, M. 1987. Aleksander Świętochowski, t. 2, Warszawa.
• Gierowski, J.A. 1984. Historia Polski. 1505-1764, Warszawa.
• Kalinka, W. 1868. Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta, Poznań.
• Kuciński, P. 2011. Genealogia teraźniejszości w latach 30. XX wieku, (w:) K. Stępnik, M. Gabryś (red.), Aleksander Świętochowski, Lublin.
• Leśnodorski, B. 1967. Rozmowy z przeszłością. Dziesięć wieków Polski, Warszawa.
• Olszewski, H. 2002a. Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee. Studia i rozprawy, t. 2, Poznań.
• Olszewski, H. 2002b. Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee. Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii (1652-1763). Prawo-praktyka-teoria-programy, t. 1, Poznań.
• Świętochowski, A. 1957. Genealogia teraźniejszości, Warszawa 1957.
• Uruszczak, W. 2013. Historia państwa i prawa polskiego (966-1795), t. I, Wyd. 2, Warszawa.
• Wierzbicki, A. 2010. Spory o polską duszę. Z zagadnień charakterologii narodowej w historiografii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa.