Polarization of Rural Settlements in the Lubelskie Voivodship as a Result of Population Changes

• Autorzy: Monika Wesołowska

Warianty tytułu

Polaryzacja osiedli wiejskich województwa lubelskiego jako efekt zmian zaludnienia

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Rural settlements, as a basic element of space, are dynamic structures subject to changes due to various factors determining the conditions of their development and functional transformations. Certain directions of changes occurring in rural areas are characteristic of each historical period. They are particularly evident in demographic and socio-cultural processes, in rural economies, and living conditions of residents. This article analyses population changes in rural areas of the Lubelskie Voivodship in the years 1950-2011. Strong polarization of settlements was observed. Considering the current trends, the author constructed two forecasts (short- and long-term) of transformations in the structure of rural settlements. (original abstract)

Osiedla wiejskie, podstawowy element przestrzeni, są strukturami dynamicznymi, podlegającymi zmianom pod wpływem różnych czynników kształtujących warunki ich rozwoju i przekształceń funkcjonalnych. Dla każdego okresu historycznego charakterystyczne są pewne kierunki zachodzących na wsi zmian widoczne przede wszystkim w procesach demograficznych, społeczno-kulturowych, w wiejskiej ekonomii i w warunkach życia mieszkańców. W niniejszym artykule przeanalizowano zmiany ludnościowe wsi województwa lubelskiego w latach 1950-2011. Zauważono silną polaryzację osadnictwa. Uwzględniając aktualne trendy skonstruowano dwie prognozy (krótko- i długoterminową) przemian w strukturze osiedli wiejskich. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Demographic forecasting; Population; Rural areas

PL

Prognozowanie demograficzne; Ludność; Obszary wiejskie

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2018
• Tom: 16
• Numer: nr 2
• Strony: 161--171

Twórcy

autor

Monika Wesołowska

• Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland

Bibliografia

• Celińska-Janowicz, D., A. Miszczuk, A. Płoszaj, and M. Smętkowski. 2010. Aktualne problemy demograficzne regionu Polski wschodniej. Raporty i analizy EUROREG. Warszawa: Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG.
• Cloke, P.J. 2013. An Introduction to Rural Settlement Planning. London: Routledge.
• Czyż, T. 1998. "Polaryzacja rozwoju regionalnego w okresie transformacji społeczno-gospodarczej w Polsce." In Przemiany społeczno-gospodarcze Polski lat dziewięć dziesiątych, edited by J.J. Parysek and H. Rogacki, 47-63. Poznań: Bogucki - Wydawnictwo Naukowe.
• Deszczka, W. 1931. "Rozmieszczenie domów oraz wielkość i rozmieszczenie osiedli w Polsce." Kwartalnik Statystyczny 8 (4): 867-900.
• Dyjach, K. 2013. "Teorie rozwoju regionalnego wobec zróżnicowań międzyregionalnych." Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia 47 (1): 49-59.
• Dziewoński, K. 1990. Koncepcje i metody badawcze z dziedziny osadnictwa. Prace Geograficzne / Polska Akademia Nauk. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Wydawnictwo PAN.
• Eberhardt, P. 1989. Regiony wyludniające się w Polsce. Prace Geograficzne / Polska Akademia Nauk. Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Gawlikowska-Hueckel, K. 2002. Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej. Konwergencja czy polaryzacja? Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Glasgow, N., and D.L. Brown. 2012. "Rural Ageing in the United States: Trends and Contexts." Journal of Rural Studies 28 (4): 422-431. doi: 10.1016/j.jrurstud.2012.01.002.
• Gorzelak, G. 2007. "Rozwój polskich regionów a polityka spójności Unii Europejskiej." In Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, edited by G. Gorzelak, 12-34. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Górz, B., and R. Uliszak. 2006. "Procesy ludnościowo-osadnicze na Sądecczyźnie." In Urbanizacja i społeczeństwo, edited by B. Górz, 279-297. Kraków: P.W. Stabil.
• Grzeszczak, J. 1999. Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej. Prace Geograficzne / Polska Akademia Nauk. Wrocław: "Continuo."
• Heffner, K. 2011. "Regionalny wymiar dychotomii rozwoju obszarów wiejskich." In Dychotomiczny rozwój obszarów wiejskich? Czynniki progresji, czynniki peryferyzacji, edited by J. Bański, W. Kamińska and K. Heffner, 9-34. Warszawa: KPZKPAN.
• Heffner, K. 2015. "Przestrzeń jako uwarunkowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce." Wieś i Rolnictwo (2): 83-103.
• Hirschman, A.O. 1958. The Strategy of Economic Development. Yale studies in economics. New Haven: Yale University Press.
• Ilnicki, D. 1999. "Przestrzeń budowlana Dolnego Śląska." In Budownictwo mieszkaniowe w latach 90-tych - zróżnicowanie i kierunki rozwoju, edited by T. Marszał, 91-104. Warszawa: KPZKPAN.
• Ilnicki, D. 2003. "Zmiany i przestrzenne zróżnicowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce w latach dziewięćdziesiątych." In Budownictwo w przestrzeni lokalnej, edited by T. Marszał, 7-22. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Kamińska, W. 2010. Urbanizacja obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego. Kielce: Instytut Geografii. Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego.
• Kamiński, Z.J. 2008. Współczesne planowanie wsi w Polsce. Zagadnienia ruralisty. Monografia / Politechnika Śląska. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• Kiełczewska-Zaleska, M. 1972. Geografia osadnictwa. Zarys problematyki. 2nd ed. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Lipińska, B. 2003. "Kultura użytkowania przestrzeni - degradacja krajobrazu wiejskiego." In Zachowane-ocalone? O krajobrazie kulturowym i sposobach jego kształtowania, edited by I. Liżewska and W. Knercera, 128-137. Olsztyn: Borussia Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa.
• Liszewski, S. 1991. "Przemiany przestrzeni wiejskiej w Polsce w ostatnim czterdziestoleciu. Przyczyny - skutki - formy." Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica (14): 7-19.
• Łuczyszyn, A., and A. Chołodecka. 2014. "Rozwój peryferii w warunkach metropolizacji przestrzeni i gospodarki opartej na wiedzy. Wybrane elementy." Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu (3): 133-148.
• Markowski, T. 1998. "Główne tendencje rozwoju i problemy strukturalne polskich metropolii w nowych warunkach ustrojowych." In Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacj, edited by T. Markowski and T. Marszał, 7-24. Warszawa: KZPKPAN.
• Marszał, T. 1999. "Zróżnicowanie i kierunki rozwoju budownictwa mieszkaniowego w Polsce." In Budownictwo mieszkaniowe w latach 90-tych - zróżnicowanie i kierunki rozwoju, edited by T. Marszał, 7-27. Warszawa: KPZKPAN.
• Miszczuk, A. 2010. "Dlaczego Polska Wschodnia jest peryferyjna?" In Strategiczna problematyka rozwoju Polski Wschodniej, edited by D. Błaszczuk and M. Stefański, 183-195. Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji.
• Miszczuk, A. 2013. Uwarunkowania peryferyjności regionu przygranicznego. Lublin: Norbertinum Wydawnictwo - Drukarnia - Księgarnia.
• Myrdal, G. 1957. Economic Theory and Under-Developed Regions. London: Gerald Duckworth.
• Nowińska-Łaźniewska, E. 2004. Relacje przestrzenne w Polsce w okresie transformacji w świetle teorii rozwoju regionalnego. Prace Habilitacyjne / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo AE.
• Perroux, F. 1955. "Note sur la nation de 'pole de croissance'." Cahiers de L'Institut de Science Economique Appliquée, series D (8): 307-320.
• Perroux, F. 1964. L'Économie du XXe siècle, par François Perroux,... 2e édition. Paris: Presses universitaires de France (Vendôme Impr. des P.U.F.).
• Potrykowska, A. 2007. "Przestrzenne zróżnicowanie sytuacji demograficznej w Polsce. Tendencje i perspektywy." Przegląd Geograficzny 79 (3-4): 483-513.
• Ratajski, L. 1989. Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. 2nd ed. Warszawa-Wrocław: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera.
• Rogers, A., and F. Willekens. eds. 1986. Migration and Settlement. A Multiregional Comparative Study. GeoJournal library. Dordrecht - Boston - Hingham, MA: D. Reidel.
• Rosner, A. 2012. Zmiany rozkładu przestrzennego zaludnienia obszarów wiejskich. Wiejskie obszary zmniejszające zaludnienie i koncentrujące ludność wiejską. Problemy Rozwoju Wsi i Rolnictwa. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa.
• Rosner, A., and M. Stanny. 2014. Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap I. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w 2010 roku. Warszawa: Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej; Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Runge, J. 2006. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej. Elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Podręczniki i Skrypty Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Shi, M.J., Y.W. Xie, and Q. Cao. 2016. "Spatiotemporal Changes in Rural Settlement Land and Rural Population in the Middle Basin of the Heihe River, China." Sustainability 8 (7): 1-17. doi: 10.3390/su8070614.
• Spiekermann, K., and J. Neubauer. 2002. "European Accessibility and Peripherality: Concepts, Models and Indicators." Nordregio Working Paper (9): 1-43.
• Szlachta, J. 1995. Regional Development in Poland under Transformation. Warszawa: Friedrich Ebert Foundation Warsaw Office.
• Szymańska, D. 2009. Geografia osadnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Śleszyński, P. 2012. "Zmiany demograficzne województwa mazowieckiego w latach 1990-2030 i ich skutki." Mazowsze, Studia Regionalne (10): 11-32.
• Taylor, J.E. 2001. "Migration: New Dimensions and Characteristics, Causes, Consequences and Implications for Rural Poverty." In Food, Agriculture, and Rural Development. Current and Emerging Issues for Economic Analysis and Policy Research, edited by K.G. Stamoulis, 167-201. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations, Economic and Social Dept.
• Waligórska, M., Z. Kostrzewa, M. Potyra, and L. Rutkowska. 2014. Prognoza ludności na lata 2014-2050. Studia i analizy statystyczne. Warszawa: GUS, Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy.
• Weiss, W. 2002. "Der Ländlichste Raum - regional-demografische Perspektiven. Probleme von Abwanderungsgebieten mit geringer Bevölkerungsdichte." Der Landkreis 72 (1): 15-19.
• Wesołowska, M. 2012. "Wsie zanikające w województwie lubelskim." Źródła kartograficzne w badaniach krajobrazu kulturowego (16): 229-240.
• Wesołowska, M. 2013. "Demographic Process in the Lubelskie Viovodeship Villages." In Transformation Processes of Rural Areas, edited by W. Kamińska and K. Heffner, 187-202. Warszawa: KPZKPAN.