Architektura późnomodernistycznej poetyki : budynek frontowy katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

• Autorzy: Aleksandra Sumorok
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Lata 70. XX wieku w Polsce to czas intensywnego rozwoju kampusów uniwersyteckich. Choć większość uczelni powstała lub została zreorganizowana po 1945 roku, to ich baza lokalowa była dość skromna, a inwestycje (często mimo konkursów organizowanych od 1947 roku) wstrzymane do lat odwilżowych. Wiele zespołów zrealizowano dopiero w latach 70, jak np. UMK w Toruniu (zespół projektowy Ryszarda Karłowicza), Uniwersytet Gdański (zespół: Witold Bendyk, Stanisław Niewiadomski), Politechnika Krakowska (Witold Cęckiewicz), Uniwersytet Łódzki (Wydział Fizyki, Bolesław Kardaszewski z zespołem). Uczelnie traktowano jako symbol nowoczesności, postępu. Wpisywały się w działania modernizacyjne, mające na celu unowocześnienie państwa, wyrażone nie tylko przez wzrost liczby studentów, ale także nowoczesną formę obiektów. Teoretycznie można by je wpisać w nurt realizacji określonych przez Andrzeja Basistę jako "prestiżowych", które "absorbowały uwagę, potencjał i środki, paraliżując na lata przedsięwzięcia, które w danych dziedzinach uznano za podrzędne". W praktyce jednak, mimo znacznego ożywienia inwestycyjnego w tej dziedzinie, splot zmieniających się w czasie czynników polityczno-ekonomicznych powodował cięcia budżetowe, skutkujące redukcją planów czy zmianą projektów. Plany były zaś szeroko zakrojone. Obejmowały często kompleksy obiektów o wyraźnie wydzielonych funkcjach - dydaktyczne, administracyjne, biblioteki, rektoraty itd. Zmieniała się w związku z przedłużającymi się latami realizacji inwestycji ich forma architektoniczna oraz układ urbanistyczny - od symetrycznych, dość zwartych, osiowych rozwiązań okresu socrealizmu, po modernistyczne luźne pawilonowe układy, w kierunku strukturalnych i późno modernistycznych. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Architektura; Historia; Szkolnictwo wyższe

EN

Architecture; History; Higher education

• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 10
• Strony: 3--6

Twórcy

autor

Aleksandra Sumorok

• Akademia Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi

Bibliografia

• A. Basita, Betonowe dziedzictwo, Warszawa 2001, s. 102.
• B. Ciarkowski, Kardaszewski Bolesław. Architektura i polityka, Kraków 2016, s. 80.
• M. Karpińska, D. Leśniak-Rychlak, M. Wiśniewski, red., Witold Cęckiewicz. Socrealizm, socmodernizm, postmodernizm. Eseje. Tom II, Kraków 2015, s. 79.
• J. Wrona, W czasach PRL w: Lublin. 700 lat dziejów miasta, red. G. Figiel, R. Szczygieł, W. Śladkowski, Lublin 2017, s. 286.
• S. Juchnowicz, Śródmieścia miast polskich, studia nad rozwojem i ukształtowaniem centrów, PAN - Ossolineum, 1971.
• M. Krąpiec, O ludzką politykę, Wyd. KUL, Lublin 1993.
• Profesor Niezwyczajny. Wspomnienia profesorów Politechniki Krakowskiej, red. J. Gałęziowski, J. Kompreda, K. Żłobeczka, Politechnika Krakowska, Kraków 2011, s. 292.
• M. Wiśniewski, Utopia i egzotyka, Herito 22/23, 2016, s. 94-101.
• Ch. Jencks, Ruch nowoczesny w architekturze, Warszawa 1988, s. 261-263.
• T. Szafer, Polska architektura współczesna, Warszawa 1988.
• Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, red. J. Kronenberg, T. Bergier, Kraków 2010, s. 258.
• D. Gołaszewska-Chilczuk, "Wrogie" uniwersytety. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944-1969), Warszawa 2013.
• Schola Architecturae. Budynki Szkół Architektury, red. O. Czerner, A. Gryglewska, Wrocław 2005.
• T. Tarczewski, Architektura szkoły wyższej, Gliwice 2009.
• T.A. Gaines, The campus as a work of art., New York 1991.