Literacki świat Marii Konopnickiej (1842-1910) i jego wartości edukacyjne

• Autorzy: Maria Jolanta Żmichrowska , Zbigniew Baran

Warianty tytułu

Literary World of Maria Konopnicka (1842-1910) and its Values for Education of Children

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Maria Konopnicka, poetka okresu pozytywizmu i znakomita krytyczka literatury, była także twórczynią literatury (poezji i prozy) dla dzieci. W 2. połowie XX w., stała się w pewnym sensie... >poetką zapomnianą<, lecz - ostatnio, badacze literatury zaczęli ponownie dostrzegać wartość jej literackiego dorobku. Jej poezja dla dzieci (z artystyczną / estetyczną wartością i z moralnym przesłaniem) daje dziecięcym miłośnikom literatury - i humanistyczne wartości, i religijną wartość, odgrywając istotne funkcje wychowawcze w edukacji dzieci: ucząc miłości do Boga, rodziny oraz Ojczyzny. Świat poetycki w jej poezji jest światem sacrum. I jest to zarazem świat piękna i dobra. Studium to ukazuje poetkę również jako znawczynię kultury artystycznej epoki romantyzmu i jako artystkę, a ściślej: malarkę-poetkę swojego czasu. (abstrakt oryginalny)

EN

Maria Konopnicka, one of the representative poetesses of the Positivist period as well as one of the Polish excellent literary critics, was also a writer for children. In the 2nd half of the 20th century, Konopnicka had fallen from grace of the Polish readers. Lately, the Polish scholars (who specialize in nineteenth-century literature) value her literary work. Her poems for children (with the esthetic values, moral edification, metaphysical and patriotic aspects) present them a system of humanistic values as well as religious faith and may play important role for children's education. These poems persuade children to love the Lord (God), their parents and their "little homeland". The poetical "reality" (of Konopnicka's poems) is undergone sacralization. The world of nature in her poems for children is full of values: is beautiful and good. This study present Konopnicka also as an expert in Romantic literature, music and especially in the arts as well as excellent landscape »painter- poetess« and simultaneously »colorist-poetess«.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Literatura; Przegląd literatury

EN

Education; Literature; Literature review

• Czasopismo: Prace Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu
• Rocznik: 2017
• Tom: 44 (5) Zeszyty pedagogiczno-medyczne
• Strony: 19--33

Twórcy

autor

Maria Jolanta Żmichrowska

• Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości

autor

Zbigniew Baran

• Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości

Bibliografia

• [1] Konopnicka Maria, Dunajec, [w:] Eadem, Pisma wybrane, red. J. Nowakowskiego, tom I: Utwory poetyckie, LSW, Warszawa [1988], s. 34; Pierwodruk.: "Tygodnik Ilustrowany", 1877.
• [2] Konopnicka Maria, Juliusz II. Nowa książka Juliana Klaczki, [w:] Eadem, Trzy studya, Gebethner i Wolff: G. Gebethner, Warszawa - Kraków 1902.
• [3] Konopnicka Maria, Lipy kwitną..., [w:] Eadem, Pisma wybrane, red. J. Nowakowskiego, t. I: Utwory poetyckie, LSW, Warszawa [1988], s. 171.
• [4] Konopnicka Maria, Mickiewicz: jego życie i duch, B. Natanson: K. Grendyszyński, Warszawa - Petersburg 1899.
• [5] Konopnicka Maria, O co się modlić?, "Opiekun Dziatek", 1911, nr 27.
• [6] Konopnicka Maria, O czym ptaszek śpiewa... Wybór poezji dla dzieci, wybór i przypisy: E. Ciesielska, Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1990.
• [7] Konopnicka Maria, O Mickiewiczowskiej »Odzie do młodości«, Towarzystwo Kolonij Wakacyjnych, Kraków 1890.
• [8] Konopnicka Maria, Polska, [w:] Polska: Obrazy i opisy, t. I, Macierz Polska, Lwów 1906.
• [9] Konopnicka Maria, Ranek w Wenecji [Sonet], [w:] Eadem, Pisma wybrane, red. J. Nowakowskiego, t. I: Utwory poetyckie, LSW, Warszawa [1988], s. 196.
• [10] Konopnicka Maria, Wieczorny pacierz, "Przyjaciel Dzieci" [dodatek do "Orędownika"], 1914, nr 7.
• [11] Konopnicka Maria, Wrażenia z podróży, Lesman i Świszczowski, Warszawa 1884.
• [12] Baculewski Jan, Konopnicka Maria Stanisława, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 13., Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1967 - 1968, s. 580.
• [13] Baculewski Jan, Maria Konopnicka, seria: "Biblioteka »Polonistyki«" (red.:) J.Z. Jakubowski, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa [1978].
• [14] Baran Zbigniew, Idee - mity - symbole w polskich baśniach literackich wydanych w XIX i XX wieku, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2006.
• [15] Baran Zbigniew, W kręgu poezji religijnej dla dzieci, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2001.
• [16] Bibliografia Literatury Polskiej »Nowy Korbut«, t. 14.: Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski: Hasła osobowe G - Ł, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973, ss. 330-452.
• [17] Bobrowska Barbara, Konopnicka na szlakach romantyków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• [18] Budrewicz Tadeusz, Zięba Michał (red. nauk.), Miejsca Konopnickiej: przeżycia, pejzaż, pamięć, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2002.
• [19] Budrewicz Tadeusz, Fałtynowicz Zbigniew (red. nauk.), Ludzie - rzeczy - obrazy: Studia i szkice o epoce Marii Konopnickiej, Muzeum w Suwałkach, Suwałki 2004.
• [20] Chyra-Rolicz Zofia, Maria Konopnicka: Opowieść o niezwykłej kobiecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce 2012.
• [21] Dawid Łucja (red.), Wokół Marii Konopnickiej, Uniwersytet Śląski, Cieszyn 1998.
• [22] Faber-Chojnacka Anna, Maria Konopnicka: materiały do bibliografii podmiotowo - przedmiotowej za lata 1971 - 1995, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1999.
• [23] Harasim Jan, Z mojej Biblii: motywy biblijno-religijne w poezji Marii Konopnickiej, Redakcja "Głos Katolicki", Łomża 2002.
• [24] Jarowiecki Jerzy, Posłowie, [w:] M. Konopnicka, Pisma wybrane, pod red. J. Nowakowskiego, t. IV: Pisma krytycznoliterackie, wybór i opracowanie: J. Jarowiecki, LSW, Warszawa 1988.
• [25] Kicińska Dorota, Baśń i baśniowość w twórczości Marii Konopnickiej, "Impuls", Kraków 2000.
• [26] Leszczyński Grzegorz, Konopnicka Maria, [w:] B. Tylicka, G. Leszczyński (red.), Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2002, ss. 190-191.
• [27] Łopatkiewicz Zdzisław, Marii Konopnickiej żarnowieckie lata, Gminna Biblioteka Publiczna im. Kaspra Wojnara, Jedlicze 2013.
• [28] Magnone Lena, Maria Konopnicka: Lustra i symptomy, Wydawnictwo Słowo/ Obraz Terytoria, Gdańsk 2011.
• [29] Płaszczewska Olga (red. nauk.), Czytanie Konopnickiej, [posłowie: M. Stala], Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
• [30] Rogoż Michał, Postać krasnoludka w ilustracjach do baśni Marii Konopnickiej "O krasnoludkach i o sierotce Marysi", [w:] T. Budrewicz, J. Majchrzak (red. nauk.), Ludzie i krasnoludki: Powinowactwa z wyboru, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2014, ss. 185-200.
• [31] Tazbir Janusz, Koszałek-Opałek jako kronikarz dziejów Polski, [w:] T. Budrewicz, J. Majchrzak (red. nauk.), Ludzie i krasnoludki: Powinowactwa z wyboru, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2014, ss. 174-183.
• [32] Tomaszewski Mieczysław, Konopnicka Maria (1842-1910), [w:] [Kolegium red. Elżbieta Dziębowska (przewodn.) et al.; Komitet red. Witold Lutosławski (przewodn.) et al.], Encyklopedia muzyczna PWM: Część biograficzna, t. 5, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1997, s. 163.
• [33] Waksmund Ryszard, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej. Tematy - gatunki - konteksty, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000.
• [34] Walczewska Sławomira, Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce, wyd. 2. poszerz., "eFKa", Kraków 2000.
• [35] Żurakowski Bogusław, Wartości religijne w poezji dla dzieci, [w:] Idem, Literatura - Wartość - Dziecko, [Uniwersytet Jagielloński], Kraków 1992.
• [36] Biliński Krzysztof, Motywy biblijne we wczesnej twórczości Marii Konopnickiej, "Prace Literackie", 2015, nr 55, ss. 71-94.
• [37] Bobrowska Barbara, Ziarno i nić Ariadny - dwa symbole wyjścia z labiryntu historii w krypto-patriotycznych utworach Adama Asnyka i Marii Konopnickiej, "Pamiętnik Literacki", 2000, z. 2, ss. 75-90.
• [38] Helbig-Mischewski Brigitta, Niebezpieczne związki: "Baśnie i psalmodie" Marii Konopnickiej, "Pamiętnik Literacki", 2008, z. 4, ss. 45-59.
• [39] Łobos Anna, »Bo w tym gniazdku się rodziła, bo tu jest jej strzecha miła, bo tu jest jej raj!«: Liryka dla dzieci Marii Konopnickiej w edukacji patriotycznej w XXI wieku, "Guliwer", 2007, nr 3, ss. 103-107.
• [40] Maciąg Kazimierz, Konopnicka w kręgu rodzinnym, "Tematy i Konteksty", 2012, nr 2, ss. 436-442.
• [41] Magnone Lena, »Chciałabym cię kochać zawsze«: Maria Konopnicka i jej córka Maria Pytlińska, "Prace Polonistyczne", 2006, t. 1, ss. 175-191.
• [42] Nosek Anna, Matka Boża Dziewicza w poezji Młodej Polski, "Rocznik Teologii Katolickiej" 2015, z. 2, ss. 45-59.
• [43] Satora Małgorzata, Włoskie wędrówki i tematy Marii Konopnickiej, "Poezja i Dziecko", 2003, nr 4, ss. 61-68.
• [44] Wąsacz Agata, Strofy o epoce napoleońskiej: "Śpiewnik historyczny" Marii Konopnickiej, "Akant" 2011, nr 10, ss. 10-14.
• [45] Żuk Anna, Filozofia tęsknoty w poezji Marii Konopnickiej, "Akant", 2006, nr 10, ss. 38-39.
• [46] [http://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Konopnicka] - dostęp: 15 marca 2018.