Ustawa antylichwiarska a zmiany na rynku instytucji pożyczkowych - wybrane zagadnienia (część 2)

• Autorzy: Katarzyna Kurzępa-Dedo , Agata Gemzik-Salwach

Warianty tytułu

Anti-Usury Protection and Changes on the Market of Lending Institutions - Selected Issues (Part 2)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł prezentuje analizę skutków wejścia w życie art. 7 pkt 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw. Deklarowanym ratio legis tej zmiany było wprowadzenie limitu opłat tzw. windykacyjnych (art. 33a u.k.k.) i tym samym zwiększenie poziomu ochrony konsumentów korzystających z usług instytucji finansowych udzielających pożyczek pozabankowych. Instytucje pożyczkowe przed wejściem w życie wspominanego art. 33a u.k.k. na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 11 u.k.k. odwołującego się do zasady swobody umów pobierały od konsumentów opłaty i prowizje z tytułu zaległości w spłacie pożyczki w wysokości najczęściej znacznie przekraczającej realne koszty windykacyjne. Co więcej, powołany przepis art. 30 ust. 1 pkt 11 u.k.k. nie chronił też konsumentów przed obchodzeniem przez instytucje pożyczkowe przepisów o maksymalnych odsetkach za opóźnienie (481 § 2 1 k.c.). Wprowadzony limit opłat windykacyjnych zniwelował asymetrię między stronami umów o pozabankowe pożyczki. Dodatkowo konsumenci w przypadku wszczynania przez instytucje pożyczkowe postępowań sądowych lub pozasądowych o zaległe należności zyskali pewność co do prawa w zakresie ujednolicenia wykładni przepisów dotyczących wysokości opłat z tytułu dochodzonych należności. Ocena skutków wejścia w życie z dniem 11 marca 2016 r. art. 33a u.k.k. przeprowadzona została przy wykorzystaniu metody badawczej tzw. kompletu normatywnego. Niniejszy artykuł stanowi drugą część omówienia zakreślonej problematyki badawczej i obejmuje: rekonstrukcję powiązań pomiędzy normami formalnymi i normami nieformalnymi, weryfikację postawionych hipotez badawczych, ocenę charakteru presji na formalizację badanej instytucji i społeczno-gospodarczych efektów jej oddziaływania oraz prognozowanie i formułowanie zaleceń badawczych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents an analysis of the effects of the entry into force of art. 7 point 4 of the Act of 5 August 2015 amending the Act on supervision of the financial market and certain other acts. The declared ratio legis of this change was the introduction of a limit on the so-called debt collection (art. 33a u.k.k.) and thus increasing the level of protection for consumers using the services of financial institutions providing non-bank loans. Loan institutions before the entry into force of the aforementioned art. 33a u.k.k. based on art. 30 para. 1 point 11 u.k.k. referring to the principle of freedom of contract, they collected from consumers fees and commissions for arrears in loan repayment in the amount usually exceeding the real debt collection costs. What's more, the established provision of art. 30 para. 1 point 11 u.k.k. it also did not protect consumers from circumventing the maximum interest rates for delay by loan institutions (481 §2 1 k.c.). The introduced debt collection limit offsets the asymmetry between parties to non-bank loan agreements. In addition, consumers in the event of loan institutions initiating court or out-ofcourt proceedings for overdue receivables have gained legal certainty in harmonizing the interpretation of the provisions on the amount of fees for claimed receivables. Assessment of the effects of the entry into force on 11 March 2016 art. 33a u. k.k. was carried out using the so-called research method normative set. The paper is the second part of the presentation and included reconstruction of links between formal (legal norms) and non-formal standards, verification of the research hypotheses, assessment of the nature of the pressure on the formalization of the studied institution and socio-economic effects of its impact, and forecasting and formulating research recommendations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nadzór nad rynkiem finansowym; Lichwa; Pożyczki; Windykacja należności; Regulacje prawne

EN

Financial market supervision; Usury; Loans; Receivables vindication; Legal regulations

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2018
• Tom: 23 (XXIII)
• Numer: nr 25 (3)
• Strony: 171--183

Twórcy

autor

Katarzyna Kurzępa-Dedo

• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie

autor

Agata Gemzik-Salwach

• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie

Bibliografia

• 1. Chmielnicki P. (red.), Pochodzenie, tworzenie i efektywność prawa, Lexis Nexis, Warszawa 2014.
• 2. Czech T., Adekwatność wysokości opłat i prowizji bankowych w stosunku do poniesionych kosztów, "Monitor Prawa Bankowego" 2014, nr 10.
• 3. Czech T., Kredyt konsumencki. Komentarz, Warszawa 2017.
• 4. Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce: Sektor instytucji pożyczkowych w Polsce. Raport z badania ankietowego. LATA 2008-2016, Gdańsk, kwiecień 2017.
• 5. Ofiarski Z., Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, Warszawa 2014.
• 6. Związek Firm Pożyczkowych, Rynek firm pożyczkowych trzy miesiące po regulacji. Wyniki i opracowanie badania, Warszawa 2016.
• 7. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.).
• 8. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 155).
• 9. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1277).
• 10. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w postępowaniach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 300).
• 11. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 184).
• 12. Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 993 ze zm.).
• 13. Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1375).
• 14. Ustawa z dnia 22 października 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz.U z 2017 r., poz. 819).
• 15. Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1375), VII kadencja, druk sejmowy nr 3460.
• 16. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2017 r., III CSK 174/2016, LEX nr 2340584.
• 17. https://kpf.pl/rynek-pozyczkowy-zwalnia.
• 18. https://www.smskredyt.pl/images/kacik-klienta/20180301Umowa_pozyczki_pienieznej_SMS Kredyt.pdf.
• 19. Kondel K., Skutki nowej ustawy antylichwiarskiej: 21 firm pożyczkowych zniknęło z rynku, https://crediteo.pl/news/skutki-nowej-ustawy-antylichwiarskiej.
• 20. Komisja Nadzoru Finansowego, Rejestr instytucji pożyczkowych, https://www.knf.gov.pl/podmioty/ Rejestry_i_Ewidencje/rejestr_instytucji_pozyczkowych.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2018.hss.46