Wzrost znaczenia udziału militarnego państw bałtyckich i polski w ramach NATO po kryzysie ukraińskim

• Autorzy: Leszek Pawlikowicz , Krzysztof Surowiec

Warianty tytułu

The Increase in the Importance of Military Participation of the Baltic States and Poland within NATO after the Ukrainian Crisis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Aneksja Krymu i zagarnięcie dwóch obwodów Ukrainy przez Rosję lub wspierane przez nią prorosyjskie formacje zbrojne w 2014 r. doprowadziły do wyraźnego wzrostu geopolitycznego znaczenia wschodniej flanki NATO. W szczególności odnosiło się to do czterech państw położonych w centralnej części wschodniej granicy sojuszu: Estonii, Łotwy, Litwy i Polski. Znacznie mniej zauważalny, choć nie mniej istotny, był wzrastający w latach 2014-2018 udział potencjału militarnego tych państw w stosunku do całego potencjału (wszystkich krajów) NATO. Wybór Donalda Trumpa na nowego prezydenta USA w styczniu 2017 r. i jego żądania dotyczące zwiększenia wydatków na obronność wśród członków NATO tylko przyśpieszyło zmiany w tym zakresie w wielu państwach. Zmiany te dotyczyły zakupu sprzętu wojskowego, tworzenia nowych organizacji wojskowych, jak chociażby Wojska Obrony Terytorialnej w Polsce czy próby uniezależnienia się od Rosji w kwestiach gospodarczych. Przewidywania m.in. Fukuyamy o końcu historii nie sprawdziły się, obecnie tylko posiadanie własnych dość licznych i nowoczesnych sił zbrojnych, przeznaczanie na ten cel odpowiedniej liczby wydatków budżetowych oraz posiadanie sojuszników może jedynie zagwarantować bezpieczeństwo dla państw. W rezultacie dokonanych analiz autorzy stwierdzili, że w największym stopniu dotyczył m. in. kwestii: zwiększenia stanów osobowych sił zbrojnych (w szczególności sił lądowych) oraz wydatków wojskowych. Choć, największą dynamikę w obu przytoczonych parametrach wykazywała Litwa (co zarazem umiejscawiało ją pod tym względem na pierwszym miejscu w całym Pakcie Północnoatlantyckim), to - tradycyjnie, tak jak przed 2014 rokiem - najwyższe stany osobowe sił zbrojnych nadal utrzymywała Polska, a najwyższy udział wydatków wojskowych w stosunku do PKB - Estonia. Jednak największy wkład do potencjału NATO ze strony analizowanych państw (a konkretnie tylko Polski) dotyczył relatywnie dużej liczby czołgów. (abstrakt oryginalny)

EN

The annexation of the Crimea and the seizure of two regions of Ukraine by Russia or the supported pro-Russian armed groups led in 2014 to a clear increase in the geopolitical significance of NATO's eastern flank. In particular, this applied to four countries located in the central part of the eastern border of the alliance: Estonia, Latvia, Lithuania and Poland. The share of military potential of these countries in relation to the entire potential (of all countries) of NATO was much less noticeable, although not less important in 2014-2018. The election of Donald Trump as the new US president in January 2017 and his demands to increase investments for defense among NATO members only accelerated changes in this area in many countries. These changes concerned the purchase of military equipment, the creation of new military organizations, such as the Military of Territorial Defense in Poland or attempts to become independent from Russia on economic matters. Predictions of, e.g. Fukuyama about the end of history has not worked. Currently only owning quite numerous and modern armed forces, allocating the appropriate amount of budget expenses for this purpose and having allies can only guarantee security for states. As a result of the analyzes carried out, the authors stated that it concerned, among others such issues as: increasing the personal conditions of the armed forces (in particular land forces) and military expenditure. Although the highest dynamics in both quoted parameters was demonstrated by Lithuania (which at the same time placed it in the first place in the entire North Atlantic Pact), traditionally, as before 2014, the highest personal states of the armed forces were still maintained by Poland, and the highest share of military expenditure in relation to GDP - Estonia. However, the largest contribution to NATO's potential from the analyzed countries (specifically only Poland) concerned a relatively large number of tanks. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Potencjał wojskowy; Wojsko; Produkt krajowy brutto (PKB)

EN

Military potential; Army; Gross domestic product (GDP)

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2018
• Tom: 23 (XXIII)
• Numer: nr 25 (3)
• Strony: 243--261

Twórcy

autor

Leszek Pawlikowicz

• Uniwersytet Rzeszowski

autor

Krzysztof Surowiec

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Bibliografia

• 1. Defence Expenditure of NATO Countries (2010-2017), North Atlantic Treaty Organisation COMMUNIQUE PR/CP(2018)16, Bruxelles 15 March 2018.
• 2. Jane's Fighting Ships 2015-2016 (red. S. Sanders), IHS-Janes Information Group, Surrey 2015.
• 3. Lucas Edward, Nowa zimna wojna. Jak Kreml zagraża Rosji i Zachodowi, Dom Wydawniczy "Rebis", Poznań 2008.
• 4. Petersson Magnus, NATO's Territorial Defense: The Global Approach and the Regional Approach [w:] NATO's Return To Europe: Engaging Ukraine, Russia and Beyound (red. Moore Rebecca R., Coletta Damon), Georgetown University Press, Washington D.C. 2017, s. 97-112.
• 5. Lucas Edward, The New Cold War. The Future of Russia and the Threat to the West, Palgrave Macmillan, New York 2008.
• 6. Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2015, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015.
• 7. The CIA World Factbook 2015, Skyhorse Publishing, New York 2014, [EPUB].
• 8. The CIA World Factbook 2018-19, Skyhorse Publishing, New York 2018 [EPUB].
• 9. The Military Balance 2014, International Institute for Strategic Studies-Routledge, London 2014.
• 10. The Military Balance 2018, International Institute for Strategic Studies-Routledge, London 2018.
• 11. Gross Domestic Product at market proces, Eurostat, http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction. do?tab=table&plugin=1&pcode=tec00001&language=en (dostęp: 10.07. 2018 r.).
• 12. NATO Summit Brussels, Belgium - 11 & 12 July 2018, https://www.nato.int/cps/en/ natohq/news_155085.htm (dostęp: 10.09.2018 r.).
• 13. World Development Indicators, World Bank Data, http://databank.worldbank.org/data/reports. aspx?source=2&type=metadata&series=NY.GDP.MKTP.CD

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2018.hss.51