Wykorzystanie usług finansowych przez polskie przedsiębiorstwa w kontraktach eksportowych z przedsiębiorstwami z Zachodniej Europy

• Autorzy: Mariusz Omelańczuk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Usługi, produkty i instrumenty finansowe pełnią ważną funkcję we współczesnej gospodarce. Zbadanie zakresu ich wykorzystania przez polskie przedsiębiorstwa ma znaczenie nie tylko z perspektywy przedsiębiorstw prowadzących działalność za granicą, ale jest też istotnym zagadnieniem z punktu widzenia całej gospodarki z uwagi na wpływ eksportu na wielkość PKB. Mimo wejścia Polski do Unii Europejskiej i związanych z tym ułatwień w fizycznym przemieszczaniu dóbr problemy związane z ryzykiem wynikającym z rozliczenia transakcji pozostały. Celem artykułu jest przedstawienie istotnych zależności między wykorzystaniem poszczególnych usług finansowych (rozliczeniowych, zabezpieczających i finansujących) a transakcja- mi eksportowymi realizowanymi przez polskie przedsiębiorstwa z podmiotami z krajów Europy Zachodniej. Jest to ważne, ponieważ zabezpieczenie należności eksportowych ma wpływ na pewność i terminowość przychodów uzyskiwanych z kontraktów eksportowych. Badanie przedstawione w tym artykule bazuje na ankiecie przeprowadzonej z kadrą zarządzająca 155 przedsiębiorstw różnej wielkości, które osiągnęły przynajmniej 20% przychodu z eksportu. Analizę statystyczną przeprowadzono z wykorzystaniem testu niezależności chi-kwadrat. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono istotną zależność między eksportem do krajów Europy Zachodniej a wykorzystaniem następujących produktów finansowych: akredytywy z potwierdzeniem, akredytywy standby oraz ubezpieczenia należności. Nie stwierdzono natomiast takiej zależności w przypadku usług zabezpieczających ryzyko walutowe, np. forward walutowy czy też opcja walutowa. Istotna zależność wystąpiła tylko w przypadku wybranych produktów finansowych do zabezpieczenia ryzyka kredytowego. (abstrakt oryginalny)

EN

Financial services, products, and instruments play an important role in the modern economy. Identification of the scope of use of services, products, and financial instruments is important not only from the perspective of enterprises that export, but also is an important issue from the point of view of the entire economy due to the influence of exports on the size of GDP. Despite Poland's accession to the European Union and facilitation of the physical movement of goods issues related to the risk resulting from the settlement of transactions have remained. The purpose of the paper is presentation of significant dependencies between the use of financial services (for settlement, hedging, and financing purposes) and the export transactions carried out by Polish enterprises with entities from Western Europe. This is important because the certainty of export receivables has an impact on the reliability and timeliness of revenues from export contracts. The research presented in this paper was based on a questionnaire prepared with participation of management of 155 Polish companies of all sizes that had at least 20% of revenues from export. The statistical analyses were made with the chi-square test of independence. The research showed a significant relationship between the exports to EU countries and the use of financial products: letters of credit with confirmation, standby letters of credit, and insurance of receivables. Whereas there were no such dependencies for services dedicated To hedgtng currency risk, e.g. currency forward or currency option. A significant dependence occurred only for the selected financial products for credit risk mitigation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Usługi finansowe; Instrumenty finansowe; Transakcje eksportowo-importowe; Przedsiębiorstwo; Ryzyko finansowe

EN

Financial services; Financial instruments; Export-import transactions; Enterprises; Financial risk

• Czasopismo: Unia Europejska.pl
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2 (249)
• Strony: 19--29

Twórcy

autor

Mariusz Omelańczuk

• Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur - Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Aczel A., Sounderpandian J. (2018), Statystyka w zarządzaniu, PWN, Warszawa.
• Annual Review 2017 (2017), FCI, Kraainem.
• Bański J. (2008), Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcjach podziału Europy, [w:] Problematyka geopolityczna Ziem Polskich, red. P. Eberhardt, "Prace Geograficzne" 218, Warszawa.
• Bera A. (2005), Ubezpieczenia finansowe jako instrument wspierający politykę kredytową przedsiębiorstw wobec odbiorców, Fundacja Warta, Warszawa.
• Białecki K., Kaczmarek T. (2008), Eksportowa działalność małych i średnich przedsiębiorstw: od przygotowania do realizacji transakcji eksportowej, Difin, Warszawa.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61 /UE.
• DBW - Dziedzinowe Bazy Wiedzy, GUS, http://swaid.stat.gov.pl [dostęp: 21.08.2018].
• Grzelak Z., Kostrzewa A. (1999), Ryzyko płatności i wybór waluty w kontraktach handlu zagranicznego, Łódź.
• Grzelak F., Kreczmańska-Gigol K. (2016), Usługi bankowe wykorzystywana w pracy skarbnika korporacyjnego - wyniki badań, [w:] Skarbnik korporacyjny, red. K. Kreczmańska-Gigol, Difin, Warszawa.
• Jajuga K. (2009), Zarządzanie ryzykiem, PWN, Warszawa.
• Jaworski W., Zawadzka Z. (2001), Bankowość, Poltext, Warszawa.
• Konat G., Karpińska-Mizielińska W., Smuga T. (2011), Znaczenie ubezpieczeń eksportowych w Polsce w latach 2000-2009, "Gospodarka Narodowa", nr 5-6.
• Kreczmańska-Gigol K. (2013), Faktoring jako jeden z instrumentów zarządzania należnościami i zobowiązaniami handlowymi a struktura kapitału, Difin, Warszawa.
• Makowiecki A. (2018), PIU: Blisko 150 mld zł należności chronionych przez ubezpieczycieli, "Gazeta Ubezpieczeniowa", www.gu.com.pl [dostęp: 9.07.2018].
• Międzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski w 2016 r. (2017), NBP, Warszawa.
• Mulawa M. (2017), Zarządzanie kredytem kupieckim na przykładzie wybranych spółek akcyjnych notowanych na GPW, "Studia i Prace", nr 156, Kolegium Zarządzania i Finansów, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Narodowy Bank Polski, www.nbportal.pl [dostęp: 6.11.2017].
• Olkiewicz A. (2010), Rola instrumentów bankowych i ubezpieczeniowych w ograniczaniu ryzyka handlowego przedsiębiorstw, "Finanse i Marketing" Zeszyty Naukowe SGGW Polityki Europejskie, nr 4 (53), Warszawa.
• Orlicki M. (2014), Spór o dopuszczalność pobierania przez banki prowizji w ubezpieczeniach bancassurance w świetle stanowiska Komisji Nadzoru Ubezpieczeniowego, [w:] Problemy współczesnego rynku ubezpieczeń, red. J. Lisowski, P. Manikowski, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań.
• Ożga P. (2012), Instrumenty pochodne w spółkach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, "Gospodarka Narodowa", nr 4.
• Ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 ze zm.).
• Руkа I. (2004), Tendencje i perspektywy rozwoju rynków finansowych w Polsce, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
• Raport o sytuacji banków w 2016 r. (2017), Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa.
• Raport roczny 2016 (2017), Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, Warszawa.
• Raport roczny 2017. Działalność gwarantowana przez Skarb Państwa (2018), Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, Warszawa.
• Rocznik Statystyczny Handlu Zagranicznego 2017 (2017), GUS, Warszawa.
• Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 stycznia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. 2017 poz. 277).
• Rytko R. (2009), Zarządzanie kredytem handlowym w małych i średnich przedsiębiorstwach, Difin, Warszawa.
• Sobczyk M. (2007), Statystyka, PWN, Warszawa.
• Wędzki D. (1996), Dobór narzędzi polityki kredytu handlowego, "Rachunkowość", nr 11.
• Williamson O. (1987), The economic institutions of capitalism: firms, markets, relational contracting, The Free Press, New York.