Świadomość zdrowotna jako kluczowy determinant stanu zdrowia społeczeństwa

• Autorzy: Ewa Kosycarz , Krystyna Walendowicz

Warianty tytułu

Health Literacy as Key Determinant of the Health of Society

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od lat 70. ubiegłego wieku coraz większą uwagę poświęca się modelowi budowania świadomości zdrowotnej ludzi. Istnieje wiele koncepcji i definicji świadomości zdrowotnej (ang. health literacy) oraz modeli pomiaru wielkości tego pojęcia. Podejmowane są również próby porównywania poziomów świadomości zdrowotnej społeczeństw w różnych krajach. Celem poniższego artykułu jest przybliżenie pojęcia świadomości zdrowotnej pacjenta oraz pokazanie na przykładzie dostępnych autorkom opracowania analiz, jaki jest poziom świadomości zdrowotnej wśród polskiego społeczeństwa oraz jakie instrumenty mogą być wykorzystywane do zwiększania tego poziomu. Jak pokazują wyniki analiz przeprowadzonych na materiale zgromadzonym podczas realizacji programu "Zapobieganie nadwadze i otyłości wśród mieszkańców województwa małopolskiego" oraz badań ankietowych przeprowadzonych w ramach programu "Comparative Report of Health Literacy in Eight EU Member States. The European Health Literacy Survey HLS-EU", w społeczeństwie polskim systematycznie wzrasta świadomość zdrowotna.(abstrakt oryginalny)

EN

Since the 1970s increasingly more attention has been given to the model of building up health literacy. There are many concepts of health literacy definition and models that measure the size of the notion. Attempts are also made to compare health literacy in different countries. The paper discusses the notion of patient's health literacy and shows examples of health literacy of the Polish society based on analyses available to the authors as well as instruments that can be used to improve it. As shown in analyses conducted on data collected in the course of the programme Preventing overweight and obesity in the population of Małopolskie voivodeship and questionnaire-based studies carried out under the programme Comparative report of health literacy in eight EU Member States. The European health literacy survey hls-EU, health literacy of the Polish population systematically increases.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wydatki na ochronę zdrowia; Profilaktyka zdrowotna; Choroby cywilizacyjne

EN

Expenditures on health care; Preventive health care; Civilization diseases

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2018
• Numer: z. 165
• Strony: 79--94

Twórcy

autor

Ewa Kosycarz

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Krystyna Walendowicz

• Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny im. dr. S. Jasińskiego w Zakopanem

Bibliografia

• Berkman N. D., Sheridan S. L., Donahue K. E., Halpern D. J., Viera A., Crotty K., Holland A., Brasure M., Lohr K. N., Harden E., Tant E., Wallace I., Viswanathan M., Health Literacy Interventions and Outcomes: An Updated Systematic Review, Evidence Report, "Technology Assesment" 2011 no. 199 (prepared by RTI International University of North Carolina Evidencebased Practice Center under contract no. 290-2007-10056-I, AHRQ Publication Number 11-E006, Rockville, MD, Agency for Healthcare Research and Quality, March 2011).
• Eichler K., Wieser S., Brugger U., The Costs of Limited Health Literacy: A Systematic Review, "International Journal of Public Health" 2009, 54, doi: 10,1007/s00038-009-0058-2.
• Exploring the Social Determinants of Health Education and Health, Robert Wood Johnson Foundation, April 2011, https://health.wyo.gov/wp-content/uploads/2016/02/43-11376_sdohseries2011education. pdf
• HLS-EU Consortium (2012), Comparative Report of Health Literacy in Eight EU Member States, The European Health Literacy Survey HLS-EU, http://www,health-literacy,eu
• Iwanowicz E., "Health literacy" jako jedno ze współczesnych wyzwań zdrowia publicznego, "Medycyna Pracy" 2009, 60 (5), http://promocjazdrowiawpracy.pl/wp-content/ uploads/2011/05/HEALTH-LITERACY.pdf
• Kickbusch I., Maag D., Health Literacy, w: International Encyclopedia of Public Health, red. K. Heggenhougen, S. Quah, "Academic Press" 2008, vol. 3, San Diego.
• Nutbeam D., Health Literacy as a Public Goal: A Challenge for Contemporary Health Education and Communication Strategies into the 21st Century, "Health Promot International" 2000, 15 (3), https://watermark.silverchair.com/150259.pdf?token=AQECAHi208BE49Ooan9kkhW_ Ercy7Dm3ZL_9Cf3qfKAc485ysgAAAaswggGnBgkqhkiG9w0BBwagggGYMIIBlAIBADCCAY0GCSqGSIb3DQEHATAeBglghkgBZQMEAS4wEQQMnHE4ZhQPIAzhWBPIAgEQgIIBXmu7 n5lafUR7lynQTW4XZl4XpkD5i_zVbPZZVYq7W5XZaN408YYoVvKxjQUI5wNslMupUtz0ENu_ p07DHEBi5e7Vyj7MIg36h4sLgam-PXl9i9-bbJ0EsT4Cuj- 5BY7FYAm6ggvsDtQE-wanUJ76bhOoSel3LpXMmWsRL-fGREv6sDOBSCjXqzG1Jymw- -BOpEI1BxwcDSNIALCjG8MBL3__t8qU_OMvaWbHtqZZsFmYIV369-yNuX2-dKC7X_ FTN9oBARggzLZ3KhoReKazBfWcmEz1XNdbHQ3IF2HKcYqWQqbCXBe0Eq9pBvngL- 8neufyxO7sEkzgFMCs18oqSjAfDA9_Hsxocy3VyEd8y5Xq99FFTXR5tdRpUZMwFwXbmNS- 1-TF7XCem4P8dLhW3lnI8S6lgehds8jLakrYOHnSIEaQFCG-3gailJ_qQV4UL2Ayscu8HmLlla29oaTWgH7K
• Ostrowska A., Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1999.
• Rasu R. S., Bawa W. A., Suminski R., Snella K., Warady B, Health Literacy Impact on National Healthcare Utilization and Expenditure, "International Journal of Health Policy and Management" 2015, 4 (11), doi: 10.15171/ijhpm.2015.151
• Sørensen K., Broucke S., Fullam J., Doyle G., Pelikan J., Slonska Z., Brand H., Health Literacy and Public Health: A Systematic Review and Integration of Definitions and Models, "BMC Public Health" 2012, 12, http://www.biomedcentral.com/1471-2458/12/80
• Terraneo M., Inequities in Health Care Utilization by People Aged 50+: Evidence from 12 European Countries, "Social Science & Medicine" 2015, http://dx.doi.org/10.1016/j.socscimed.2014.12.028PMID:25562311
• Vernon J. A., Trujillo A., Rosenbaum S., DeBuono B., Low Health Literacy: Implications for National Health Policy, Department of Health Policy, School of Public Health and Health Services, 2007, https://hsrc.himmelfarb.gwu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1173&context= sphhs_policy_facpubs
• World Report on Ageing and Health, World Health Organization, 2015, www.who.int