Kilka słów o racjonalnym przestępcy w świetle wybranych nowelizacji Kodeksu karnego z lat 2015 - 2017

• Autorzy: Michał Grudecki

Warianty tytułu

A Few Words about the Rational Offender in the Light of Selected Amendments of the Polish Penal Code from 2015-2017

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule Autor przedstawia wykreowany przez amerykańskich przedstawicieli ekonomicznej teorii prawa karnego model przestępcy racjonalnego. Dokonana zostaje w nim charakterystyka tego modelu w oparciu o kryteria stworzone przez wspomnianych naukowców. Zaprezentowano ponadto jego wady. Autor proponuje niewielkie zmiany w prezentowanym modelu tak, aby stał się on bardziej użyteczny w badaniach kryminologicznych. Następnie przedstawia wpływ koncepcji racjonalnego przestępcy na politykę kryminalną państwa. Chodzi o to, co powinno się robić, zwłaszcza jakie kary stosować celem odstraszenia potencjalnych przestępców od popełniania czynów zabronionych. Na zakończenie artykułu Autor opisuje dwie wybrane nowelizacje Kodeksu karnego - z dnia 20 lutego 2015 r. oraz z dnia 10 lutego 2017 r. celem podkreślenia, zauważalnego w jego ocenie, wpływu modelu racjonalnego przestępcy na politykę kryminalną kreowaną przez polskiego ustawodawcę. (abstrakt oryginalny)

EN

In the paper the Author presents the model of the rational offender which was created by the representants of an American economic theory of the criminal law. This model will be described on the basis of criteria presented by these representants. Disadvantages of the rational offender theory also will be shown. Wherefore the Author proposes little changes in presented model of the rational offender which could make it more useful for criminology researches. In the next part of the article the Author shows impact of the rational offender idea on state criminal policy. What should we do, especially what penalties we have to use to deter criminals from commiting offences? In the end the Author describes two selected amendments of the Polish Penal Code - from 20th of February 2015 and from 10th of February 2017 in order to show the impact of the rational offender model for criminal policy created by the Polish Legislative. In the Author's opinion this impact is noticeable. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo karne; Kodeks karny; Kryminalistyka; Przestępczość; Zwalczanie przestępczości

EN

Criminal Law; Criminal Code; Criminology; Crime; Crime prevention

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 42
• Strony: 198--212

Twórcy

autor

Michał Grudecki

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, (tekst jedn. Dz. U. z 2016, poz. 1137, ze zm).
• Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015, poz. 396).
• Ustawa z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017, poz. 244).
• Bednarski M., Wilkin J. (red.), Ekonomia dla prawników i nie tylko, Warszawa 2007.
• Cooter R., Ulen T., Ekonomiczna analiza prawa, tłum. J. Bełdowski, J. Czabański, K. Metelska-Szaniawska, M. Olender, B. Targański, Warszawa 2011.
• Czabański J., Ekonomiczne podejście do przestępczości, "Edukacja Prawnicza" 71 (2005), z. 5.
• Majewski J., Kodeks karny. Komentarz do zmian, Warszawa 2015.
• Maraszek M., Model przestępcy racjonalnego i efektywna polityka karna - okiem praktyka, "Prokurator" 47-48 (2011), nr 3-4.
• Pawłusiewicz K., Brożek B., Prawo karne w świetle ekonomicznej teorii prawa (Uwagi krytyczne), "Państwo i Prawo" 682 (2002), nr 12.
• Radzikowski K., Nowelizacja kodeksu karnego i kodeksu karnego skarbowego w zakresie tzw. przestępstw fakturowych, "Przegląd Podatkowy" 311 (2017), nr 3.
• Stelmach J. Brożek B., Załuski W., Dziesięć wykładów o ekonomii prawa, Warszawa 2007.
• Szczepaniec M, Kontrowersje wokół wpływu warunków ekonomicznych na poziom przestępczości, "Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" 15 (2011), z. 4.
• Szczepaniec M., Teoria ekonomiczna w prawie karnym, Warszawa 2012.
• Tokarczyk R., Jednostronność ekonomicznej analizy prawa, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 69 (2007), 4.
• Wilk L., "Kryminalne" aspekty przestępczości podatkowej, "Archiwum Kryminologii" 2009, XXXI.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1995 r., III KRN 118/95, LEX 24861.