O "istocie ludzkiej" - status prawny i aksjologiczny życia ludzkiego w prenatalnej fazie rozwoju na przykładzie wybranych dokumentów prawnych Rady Europy na gruncie piśmiennictwa polskiego¹

• Autorzy: Zofia Szafrańska-Czajka

Warianty tytułu

About Human Being - Legal and Axciological Status of Human Life in the Prenatal Stage of Development Based on Selected Acts of the Council of Europe in the Light of Polish Literature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł porusza problematykę statusu życia ludzkiego w prenatalnej fazie rozwoju. Przeprowadzona analiza treści odwołuje się do wybranych dokumentów Rady Europy z lat 1976-2003, dotyczących ludzkiej biogenezy. Najistotniejszym z nich jest Europejska Konwencja Bioetyczna. Przeprowadzony przez autora dyskurs ma charakter interdyscyplinarny, a poddawane badaniom zagadnienia wykraczają poza ramy nauk prawnych i społecznych. Istotą sporu, z prawnego punktu widzenia, jest brak koherentnej definicji terminów "istota ludzka" i "osoba", stosowanych m.in. w EKB. Rozważania merytoryczne zamyka przykład orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ilustrujący kondycję prawa międzynarodowego w omówionym zakresie, jest to orzeczenie w sprawie Thi-Nho Vo przeciwko Francji (sygn. 53924/00), złożonej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.(abstrakt oryginalny)

EN

The following article is the result of deliberations on the interdisciplinary debate conducted around the the status of prenatal human life in selected documents of the Council of Europe. The methodological basis for the studies was the content analysis of selected legislative documents announced by the CoE between 1976 and 2003. All divagations are taken from the legal and social perspective and focused on the European Convention on Human Rights and Bioethics. In this paper, I made a brief presentation of selected deeds established by the CoE that apply for the protection of human life in its prenatal stage. I have endeavored to present the difficulty of developing a coherent definition of the following concepts: "human being" and "person". There is not any legal designation of this two terms. Furthermore, the following paper raise the topic of human rights and the scope of its protection. The summarization of this article contains of a verdict of the European Court of Human Rights of 8th July 2004 on Vo v. France.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; Prawa człowieka; Ochrona praw człowieka; Interdyscyplinarność

EN

European Court of Human Rights Judgements; Human rights; Human rights protection; Interdisciplinarity

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2015
• Tom: 97
• Strony: 83--105

Twórcy

autor

Zofia Szafrańska-Czajka

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bartel Hieronim, Embriologia. Podręcznik dla studentów, wyd. 4 zm. i uzup., Warszawskie Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
• Biesaga Tadeusz, Europejska Konwencja Bioetyczna, Medycyna Praktyczna 2006/11-12, s. 24-28.
• Chyrowicz Barbara, Bioetyka i konsens, Prawo i Medycyna 2004, wydanie specjalne: Prawo i Medycyna. Materiały z konferencji: Komisje Bioetyczne - regulacje etyczne i prawne w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
• Ciszek Mariusz, Bezpieczeństwo i prawa człowieka w dziedzinie etycznych problemów ludzkiej prokreacji. Studium bioetyczno-prawne, Dom Wydawniczy Duet, Toruń 2011.
• Jasudowicz Tadeusz (red.), Europejskie standardy bioetyczne. Wybór materiałów, TNOiK, Toruń 1998.
• Filipowicz Artur, W jakich kwestiach bioetycznych (w związku z ochroną życia od poczęcia do naturalnej śmierci) należy wprowadzić zapisy prawne (bez zróżnicowania aktów pranych) w Polsce z uwzględnieniem dorobku bioetycznego Unii Europejskiej i Rady Europy, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, Opinia Zlecona, Warszawa 5 marca 2007 r., http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/85B34C60949768F4C12572AD00389018/$file/i442_07a. pdf; stan na dzień 23.03.2013 r..
• Gronowska Bożena, Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie Vo przeciwko Francji (dot. ochrony prawnej płodu ludzkiego w związku z wadliwym zabiegiem lekarskim), Prokuratura i Prawo 2004/11-12, s. 221-229.
• Grzymkowska Maja, Standardy bioetyczne w prawie europejskim, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Kondratiewa-Bryzik Jelena, Początek prawnej ochrony życia ludzkiego w świetle standardów międzynarodowych, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Krzemiński Tomasz, Ludzki embrion - czy ma prawo do życia?, Wydawnictwo Św. Stanisława, b.m. 2011.
• Łuków Paweł, Europejska Konwencja Bioetyczna, w: Janusz Opolski (red.), Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia, t. 2, Szkoła Zdrowia Publicznego CMKP w Warszawie, Warszawa 2011, s. 15-23.
• Machinek Marian Szczepan, Spór o status ludzkiego embrionu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2007.
• Małecka Dorota, Prawna ochrona pacjenta na tle europejskiej konwencji bioetycznej, Prawo i Medycyna 1999/3/1, s. 84-93.
• Nawrot Oktawian, Ludzka biogeneza w standardach bioetycznych Rady Europy, Wolters Kluwer, Warszawa 2011.
• Picker Eduard, Godność człowieka a życie ludzkie. Rozbrat dwóch fundamentalnych wartości jako wyraz narastającej relatywizacji człowieka, Oficyna Naukowa, Warszawa 2007.
• Sikora Adam, Życie ludzkie w fazie przedimplantacyjnej w dokumentach Rady Europy w aspekcie moralnym, Wydawnictwo UAM, Poznań 2011.
• Szafrańska-Czajka Zofia, Status życia ludzkiego w prenatalnej fazie rozwoju. Próba analizy aksjologicznej europejskiego prawa międzynarodowego, w: Zdzisława Kobylińska, Marek Melnyk, Henryk Skorowski (red.), Aksjologiczne wyzwania współczesności, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Katedra Aksjologicznych Podstaw Edukacji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn-Warszawa 2014, s. 80-91.
• Cravetto E. (red.), Wielka Encyklopedia Medyczna, t. 6, DeAgostini-Agora, Warszawa 2011.
• Convention of the protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to the Application of Biology and Medicine: Convention on Human Rights and Biomedicine, CETS No.: 164, Treaty Office, Council of Europe, http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=164&CM=8&DF=11/2/2007&CL=ENG; stan na dzień 25.02.2013 r.
• Human Embyo and Foetus, Council of Europe, Human Rights and Rule of Law, Bioethics, http://www.coe.int/t/dg3/healthbioethic/Activities/04_Human_embryo_and_foetus_en/default_en.asp; stan na dzień 25.03.2013 r.
• Report of the Committee of Inquiry into Human Fertilization and Embryology, www.hfea.gov.uk; stan na dzień 30.05.2013 r.
• Terms of Reference, Council of Europe, Human Rights and Rule of Law, Bioethics, http://www.coe.int/t/dg3/healthbioethic/Activities/04_Human_embryo_and_foetus_en/ToR%20GT3_en.asp; stan na dzień 3.04.2013 r.