Język konstytucji

• Autorzy: Stanisław Sagan

Warianty tytułu

The Language of the Constitution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem opracowania jest analiza języka konstytucji. Z lingwistycznego punktu widzenia są specyficznymi aktami. Ich wyjątkowość polega, na tym, że są one adresowane do wszystkich obywateli, a nie jak w przypadku innych aktów normatywnych tylko do określonej grupy adresatów. W opracowaniu podnoszone są problemy różnic pomiędzy językiem urzędowym a oficjalnym, który ułatwia komunikację mniejszościom narodowym. Podkreśla się tu, że język konstytucji koduje kulturę. Język urzędowy, w danym kraju, nie zawsze jest powszechnie znany przez obywateli. Wiele współczesnych państw dopuszcza wielojęzyczność urzędową. Jednym z aspektów redagowania konstytucji jest zasób słów, objętość ustawy zasadniczej. Za najbardziej zwarty akt uchodzi konstytucja Stanów Zjednoczonych, która zawiera 7 762 słów (licząc tekst z poprawkami). Badania nad pomiarami komunikatywności tekstów normatywnych są obecnie w Polsce w fazie wstępnej. Odrębnym i ważkim tu zagadnieniem jest translacja tekstów konstytucji. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this paper is to analyse the language of the constitution. From a linguistic point of view, these are specific acts. Their uniqueness lies in the fact that they are addressed to all citizens, and not, as in the case of other normative acts, only to a specific group of addressees. The paper raises the problems associated with the differences between the formal language and the official language of a country, which facilitates communication for national minorities. It is emphasized here that the language of the constitution encodes culture. The formal language in a particular country is not always widely known by its citizens. Many contemporary countries allow official multilingualism. One of the aspects of drafting a constitution is vocabulary, the volume of the basic act. The Constitution of the United States, which contains 7,762 words (counting the text with amendments), is regarded as the most concise act. Research on measuring the communicativeness of normative texts is currently in the preliminary phase in Poland. A separate and important issue here is also the translation of constitutional texts. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konstytucja; Konstytucja RP; Konstytucja UE; Językoznawstwo; Teoria prawa

EN

Constitution; RP Constitution; EU Constitution; Linguistics; Law theory

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 10
• Strony: 45--56

Twórcy

autor

Stanisław Sagan

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Andruszkiewicz M., Jasność prawa a język prawny [w:] Państwo prawa, parlamentaryzm, sądownictwo konstytucyjne. Pamięci Profesora Czeszejko - Sochackiego, red. S. Jamroz, Białystok 2012.
• Bałaban A., Dubel L., Leszczyński L., Zasady tworzenia prawa, Lublin 1978.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Baszkiewicz J., Francja nowożytna, Poznań 2002.
• Cibulka L.(red.), Ústavné právo. Ústavný systém Slovenskej republiky, Bratysława 2014.
• Czeszejko-Sochacki Z., Konstytucja Szwajcarii, Warszawa 2000.
• Doyle A., Gussman E., Ghaile A., Podręcznik języka irlandzkiego, Lublin 1997.
• Gizbert-Studnicki T., Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej, Kraków 1986.
• Gizbert-Studnicki T., Sytuacyjne uwarunkowania językowych właściwości tekstów prawnych [w:] Prawo-Język-Społeczeństwo, red. E. Malinowska, Opole 2004.
• Grabowska S., Sagan S., Konstytucja Irlandii, Warszawa 2006.
• Grzybowski M., Dwieście lat konstytucji norweskiej, "Państwo i Prawo 2014/5.
• Gwiżdż A., Wstęp do konstytucji - zagadnienia prawne [w:] Charakter i struktura norm konstytucyjnych, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Iluk J., Pastwa B., Komunikatywność tekstów prawnych na przykładzie konstytucji państw europejskich i Unii Europejskiej [w:] Rozwój lokalny i regionalny po wejściu Polski do Unii Europejskiej, red. A. Barcik, R. Barcik, Bielsko-Biała 2006.
• Iluk J., Die Verständlichkeit der deutsche, österreichischen, sweizerischen und polnischen Verfassung. Versuch einer komparatistischen Analyse [w:] Verständlichkeit als Bürgerrecht? Die Rechts - und Vervaltungssprache in der öffentlichen Diskussion, red K.M. Eichhoff-Cyrus, G. Antos, Manncheim-Wien-Zurich 2008.
• Iluk J., Trudności interpretacyjne i translacyjne wyrazów wieloznacznych w tekstach prawnych i prawniczych, "Studia Niemcoznawcze" 2017, t. LIX.
• Iluk J., Semantyczna przejrzystość nazw prawnych i jej wpływ na procesy translacyjne, "Studia Niemcoznawcze" 2016, t. LVIII.
• Iluk Ł., Znaczenie wiedzy prawnej w procesie translacji terminów prawnych i prawniczych na przykładzie nazw zaskarżenia, "Studia Niemcoznawcze" 2016, t. LVIII.
• Jarosz Z., Konstytucja V Republiki Francuskiej, Warszawa 1997.
• Jones A., Historia USA. Narody i cywilizacje, Gdańsk 2002.
• Kaganiec-Kamieńska A., Jeden naród - jeden język. Ruch English - Only w kontekście wcześniejszych prób uregulowania statusu języka angielskiego w Stanach Zjednoczonych, "Sprawy Narodowościowe" 2010/37.
• Krawczenko B., Problemy świadomości narodowej na Ukrainie, "Więź" 1991/11-12.
• Kruk M., Język polski jako narzędzie komunikacji prawodawcy i prawnika, "Państwo i Prawo" 2017/6.
• Kubas S., Ukraińska tożsamość narodowa u progu XXI wieku, "Pisma Humanistyczne" 2001/3.
• Malinowska E., Konstytucja jako gatunek tekstu prawnego, Opole 2012.
• Malinowski A., Pomiar czytelności polskiego tekstu prawnego, "Państwo i Prawo" 2017/5.
• Michalska A., Wronkowska S., Zasady tworzenia prawa, Poznań 1983.
• Morabito M., Bourmanud D., Historia i konstytucyjna i polityczna Francji (1789 - 1958), Białystok 1996.
• Nowak K., Konstytucja Republiki Kosowa, Rzeszów 2010.
• Olszański T.A., Kwestia rosyjska na Ukrainie, "Więź" 1991/11-12.
• Olszański T.A., Problem językowy na Ukrainie. Próba nowego spojrzenia, "Prace Ośrodka Studiów Wschodnich" 2002/5(40).
• Płachecki J., System polityczny Irlandii. Ewolucja i współczesne wyzwania, Warszawa 2010.
• Posner S., Autonomia Irlandyi, Warszawa 1913.
• Pułło A., Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 2002.
• Trzciński J., Konstytucja Indii, Wroclaw-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976.
• Szymanek J., Konstytucja V Republiki Francuskiej, Warszawa 2011.
• Toczek E., Konstytucja Ukrainy, Warszawa 1999.
• Wiltos A., Znaczenie art. 27 Konstytucji RP dla ochrony praw i wolności jednostki, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2013/4.
• Winczorek J., Mikuli P., Grzybowski M., Konstytucja Malty, Warszawa 2007.
• Wronkowska S., O cechach języka tekstów prawnych [w:] Język polskiej legislacji czyli zrozumiałość przekazu a stosowanie prawa. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Kultury i Środków masowego przekazu oraz Komisję Ustawodawczą, Warszawa 2007.
• Wróblewski B. (red.), Ogólna nauka o prawie, t. I, Wilno 1936.
• Wróblewski J., Pragmatyczna jasność prawa, "Państwo i Prawo" 1998/4.
• Zieliński M., Języki prawne i prawnicze [w:] Polszczyzna 2000 r., Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 2012.