Zastosowanie analizy skupień w grupowaniu ekspertów dokonujących oceny ryzyka innowacji technicznych

• Autorzy: Anna Małgorzata Deptuła

Warianty tytułu

Application of Cluster Analysis in Grouping of Experts Who Carry Out Risk Assessment of Technical Innovations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule zaprezentowano zagadnienie oceny ryzyka innowacji technicznych w kontekście ocen, jakie przydzielają eksperci poszczególnym kryteriom oceny. W przeprowadzonym badaniu uwzględniono wpływ takich elementów jak: sposób umiejscowienia kontroli decydenta, motywację w działaniu oraz potrzebę stymulacji. Ocena ryzyka innowacji technicznych ma charakter wielokryterialny. Związana jest z wyborem zespołu ekspertów, który powinien mieć charakter celowy. Celem głównym pracy był podział ekspertów na grupy ze względu na oceny, jakie przypisują analizowanym kryteriom. Celem pośrednim było sprawdzenie, w jaki sposób indywidualne cechy charakteru eksperta wpływają na postrzeganie ważności kryteriów. W artykule wykorzystano analizę skupień jako metodę grupowania obiektów. Przedstawione w artykule wyniki dotyczą analizy sześciu cech osobowości: zewnątrzsterowność (1) i wewnątrzsterowność (2), ukierunkowanie na sukces (3) i unikanie porażek (4), potrzeba silnych wrażeń (5) i unikanie silnych wrażeń (6). Uzyskane wyniki wskazują, iż niezależna analiza poszczególnych cech ekspertów nie pozwala na jednoznaczne wykrycie różnic pomiędzy grupami. Dalsze badania powinny być zatem prowadzone w kierunku analizy polegającej na zestawieniu cech w pary lub trójki i przeprowadzeniu analiz w zestawieniu łączonym tych cech. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper presents the issue of risk assessment of technical innovations in the context of assessments that experts assign to particular criteria of evaluation. The study takes into account the influence of such elements as: the location of the decision-maker, motivation to act and the need for stimulation. Risk assessment of technical innovations is based on multiple criteria. Its implementation is related to the selection of experts. The selection of experts should be purposeful, hence the need to group them. The main goal of this paper was to group the experts according to their assessments. The intermediate goal was to check how individual personality traits of experts influence their perception of the validity of criteria. The article used cluster analysis as a method of grouping objects. The results presented in this paper relate to the analysis of six personality types: other-direction (1) and inner-direction (2), focus on success (3) and avoiding failures (4), need for strong sensations (5) and avoiding strong sensations (6). The obtained results indicate that an independent analysis of individual experts' characteristics does not allow for the unequivocal detection of differences between particular groups. An analysis consisting in combining individual features into pairs or triples is recommended as the next step. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Innowacje techniczne; Ocena ryzyka

EN

Technical innovations; Risk assessment

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 28
• Strony: 33--44

Twórcy

autor

Anna Małgorzata Deptuła

• Politechnika Opolska

Bibliografia

• Deptuła A.M., Analysis of criteria used in the risk assessment of technical innovations, "Procedia Engineering" 2017, Volume 182, s. 135 -142.
• Deptuła A.M., Ocena ryzyka innowacji technicznych w przedsiębiorstwach produkcyjnych, rozprawa doktorska, AGH im. Stanisława Staszica w Krakowie, 2015.
• Deptuła A.M., Knosala R., Modelowanie oceny ryzyka innowacji technicznych, "Zarządzanie Przedsiębiorstwem" 2015, nr 2, PTZP, Opole 2015.
• Deptuła A.M., Knosala, R., Rola eksperta w ocenie ryzyka innowacji technicznych [w:] Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, red. R. Knosala, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole 2015, s. 38 - 46.
• Deptuła A.M., Rudnik K., Risk assessment of innovative project using fuzzy inference system with expert's psychological conditions, Proceedings of the 29th International Business Information Management Association (IBIMA), 3 - 4 May 2017, Vienna, Austria 2017, s. 3093 - 3105.
• Deptuła A.M., Analysis of risk perception in the process of implementing technical innovation, International Conference Business Risk in Changing Dynamics of Global Village, April 26 - 27, Nysa 2017, (w druku).
• Deptuła A.M., Rudnik K., The Period of Project Completion as a Key Element of Risk Assessment in Technical Innovations, Proceedings of the 30th International Business Information Management Association Conference (IBIMA), 8 - 9 November 2017, Madrid Spain, s. 5612 - 5622.
• Deptuła, A.M., Analiza ważności kryteriów oceny ryzyka innowacji technicznych z uwzględnieniem uwarunkowań psychologicznych decydentów, XLV Konferencja Zastosowań Matematyki, Zakopane 2016, materiały konferencyjne, s. 20 - 21.
• Everitt B., Cluster Analysis, HEB, London 2001.
• Kahneman D., Tversky A., On the psyhology of prediction, "Psychological Review" 1973, nr 80, s. 237 - 251.
• Kahneman D., Tversky A., Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, "Econometrica" Vol. 47, 1979, No. 2, s. 263 - 292.
• Kahneman D., Tversky A., Choices, values and frame, "American Psychologist" 1984, nr 39, s. 341- 350.
• Koronacki J, Ćwik J., Statystyczne systemy uczące się, wydanie drugie, Exit, Warszawa 2008.
• Korzeniewski J., Metody selekcji zmiennych w analizie skupień: nowe procedury, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łodź 2012, s. 5 - 34.
• Nosal Cz.S., Umysł menedżera: problemy, decyzje, strategie, Wrocławskie Wydawnictwo "Przecinek", Wrocław 1993.
• Pociecha J., Kryteria oceny procedur taksonomicznych, "Przegląd Statystyczny" 1982, nr 1/2, s. 183 -190.
• Sokal R.R., Rohlf F.J., The comparison of dendrograms by objectiwe methods, Taxon 1962, nr 11(2), s. 33 - 40.
• Stanisz A., Przystępny kurs statystyki: z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Tom 3. Analizy wielowymiarowe, Kraków 2007.
• Wierzchoń S., Kłopotek M., Algorytmy analizy skupień, Wydawnictwo WNT, Warszawa 2015.
• Zaleśkiewicz T., Psychologia ekonomiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.