Przepisy karne w kulturze masowej a kontratyp sztuki, czyli gdzie leży granica między sztuką a pornografią?

• Autorzy: Jan Kluza , Konrad Sączek

Warianty tytułu

Criminal laws in mass culture and disabling crime based on art, where is the line between art and pornography?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problematyka artykułu dotyczy widocznie zachodzących zmian w sztuce, które jako jedna z istotnych sfer życia nie może pozostać niezauważona przez prawo. Obecnie coraz częściej widzimy zacierające się różnice między ukazywaniem ludzkiego ciała w kulturze masowej w granicach wolności artystycznej a odpowiedzialnością karną. Ze względu na ogólnodostępne środki przekazu treści artystycznych problem ten nie jest jednostkowy. Z jednej strony zmiany światopoglądowe, łagodzenie obyczajów oraz otwartość na ludzką seksualność, a z drugiej coraz niższa jakość dzieł artystów i chęć wzbudzania sensacji, która zazwyczaj ma nadrobić braki talentu i umiejętności, zmusza do refleksji co jeszcze możemy nazwać dziełem sztuki a co uznawane już być powinno za pornografię oraz co tak właściwie obecnie mieści się w zakresie ich definicji. Autorzy w ramach niniejszego omówienia wskażą konkretne przykłady styku wolności twórczej z prawem karnym oraz omówią instytucję "kontratypu sztuki". Niniejszy artykuł może stać się przyczynkiem do dalszej dyskusji. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the article concerns about changing in art, which as one of the important spheres of life can not remain unnoticed by the law. Nowadays we are increasingly seeing the blurring differences between the manifestation of the human body in the mass culture within the limits of artistic freedom and the criminal responsibility. Due to the publicly available media of artistic content, this problem is not individual. On the one hand, changes in world view, easing of customs and openness to human sexuality, and on the other, the ever-lower quality of works by artists and the desire to create a sensation that usually makes up for lack of talent and skill, makes us think what else we can call a work of art for pornography and what actually is currently within the scope of their definition. The authors of this discussion will identify concrete examples of the link between creative freedom and criminal law, and will discuss the institution of "artistic confraternity". This article should be a contribution to further discussion. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przestępczość; Moralność; Sztuka; Kultura masowa

EN

Crime; Morality; Art; Popular culture

• Czasopismo: Rynek - Społeczeństwo - Kultura
• Rocznik: 2017
• Numer: nr spec. (26) Prawo - koncepcje, regulacje, współczesne problemy
• Strony: 78--83

Twórcy

autor

Jan Kluza

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

autor

Konrad Sączek

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• 1. Bielski M., (2013) [w:] Zoll A., (red.). Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117-277 k.k., LEX, Teza 6.
• 2. Budyn-Kulik M., (2011) Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2010 r., IV KK 173/10, LEX.
• 3. Decyzja ramowa 2004/68/WSiSW Rady z 22 grudnia 2003 r. dotycząca zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej (Dz. Urz. UE L 13 z 20.1.2004).
• 4. Decyzja wykonawcza Komisji z dnia 12 grudnia 2011 r. ustanawiająca zasady stosowania dyrektyw 2004/107/WE i 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do systemu wzajemnej wymiany informacji oraz sprawozdań dotyczących jakości otaczającego powietrza (Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2011).
• 5. Dyrektywa 2001/84/WE w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki (Dz.U.UE.L.2001.272.32).
• 6. Dyrektywa 2001/84/WE w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki.
• 7. Kodeks Karny (Dz.U. z 2016 r. poz. 1137).
• 8. Gardocka T., (2015) Czy w polskim prawie potrzebny jest kontratyp sztuki [w:] "Palestra" nr 1-2/.
• 9. Górniok O., (red.), (2006) Kodeks karny. Komentarz, LexisNexis.
• 10. Grzywacz A., (2004) Obrót dziełami sztuki, Lexis Nexis.
• 11. http://www.hfhr.pl/lodzki-artysta-nie-przekroczyl-dozwolonych-granic-wolnosci-tworczosci-artystycznej/ [2.09.2018].
• 12. http://www.newsweek.pl/swiat/megumi-igarashi-w-areszcie-za-kajak-w-ksztalcie-waginy-newsweek-pl,artykuly,353060,1.html [2.09.2018].
• 13. http://www.wywrota.pl/sztuka/28704-miedzy-sztuka-i-pornografia-czyli-o-co-t.html [2.09.2018].
• 14. https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12282660/12339425/12339426/dokument227579.pdf [2.09.2018].
• 15. http://wpolityce.pl/spoleczenstwo/272579-porno-we-wroclawskim-teatrze-teatr-ma-uczyc-moralnosci-i-dobrego-smaku-podkresla-emilian-kaminski-wicepremier-glinski-protestuje-przeciw-spektaklowi [2.09.2018]
• 16. Kiereś H., (1994) Klasyczna teoria sztuki [w:] Rakowski T., (red.), U źródeł tożsamości kultury europejskiej, Lublin.
• 17. Kluza J., (2016) Projektowany artykuł 55a ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej (analiza krytyczna) [w:] "e-Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" nr 4.
• 18. Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokół o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisane w Hadze dnia 14 maja 1954 r. (Dz.U. z 1957 r. nr 46, poz. 212).
• 19. Kostyrko T., (2003) Pojęcie dzieła sztuki a sztuka współczesna, "Estetyka i Krytyka" nr 5(2).
• 20. Kruczoń E., (2013) Konferencja naukowa pt. "Sztuka czy bluźnierstwo? Wolność w sztuce a obraza uczuć religijnych" (Lublin, 12.04.2013 r.), "Prokuratura i Prawo" nr 11.
• 21. Majewski J., (2013) Okoliczności wyłączające bezprawność czynu a znamiona subiektywne, rozdz. I Kontratypy w procesie analizy karnistycznej, LEX.
• 22. Małecki M., (2014) Kontratyp sztuki de lege lata [w:] Ciepły F., Odpowiedzialność karna artysty za obrazę uczuć religijnych, Warszawa: Wydawnictwo Ordo Iuris.
• 23. Międzynarodowa Konwencja w sprawie zwalczania obiegu i handlu wydawnictwami pornograficznymi, podpisana dnia 12.09.1923 r. w Genewie (Dz.U. z 1927 r. nr 71, poz. 621 ze zm.).
• 24. Mozgawa M., (2015) Kodeks karny. Komentarz, LEX.
• 25. Paczuski W., (2005) Handel dziełami sztuki w Unii Europejskiej, rozdz. I Definicja dzieła sztuki, Zakamycze.
• 26. Protokół Fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjęty w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r. (Dz.U. z 2007 r. nr 76, poz. 494.).
• 27. Rogoziecki R., (2013) Prawda dzieła sztuki w dobie jego technicznej reprodukcji. Próba heideggereowskiej wykładni sztuki masowej, "Estetyka i Krytyka" nr 28(1).
• 28. Stefański R., (2008) Prawo karne materialne - część ogólna, Warszawa: Difin.
• 29. Szczuchewicz A., (2004) Prezentowanie treści pornograficznych - wybrane aspekty, Zeszyt Studenckich Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM nr 4.
• 30. Warylewski J., (2011) Pornografia - próba definicji [w:] Mozgawa M., Pornografia, Lex 2011, akapit 6.
• 31. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. IV KK 173/10, opubl. LEX 667510.
• 32. Zoll A., Wróbel W., (red.), (2010) Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków: Wydawnictwo Znak.