Uwarunkowania rozwoju kształcenia zawodowego

• Autorzy: Stefan M. Kwiatkowski

Warianty tytułu

The Determinants of the Development of Vocational Education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych rodzajów uwarunkowań rozwoju kształcenia zawodowego - z uwzględnieniem ich roli i wzajemnych powiązań. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Przedstawiony problem badawczy dotyczy odpowiedzi na pytanie: jakie uwarunkowania gospodarczo-społeczne mają decydujący wpływ na rozwój kształcenia zawodowego oraz jakie relacje występują między nimi. Na podstawie literatury przedmiotu zidentyfikowano i pogrupowano realne uwarunkowania w układzie przyczynowo-skutkowym. PROCES WYWODU: Punktem wyjścia uczyniono pojęcie rozwoju kształcenia zawodowego - zarówno formalnego, jak i pozaformalnego i nieformalnego. Wyróżniono rozwój ilościowy i jakościowy oraz liniowy i skokowy. Na tak zarysowanym tle scharakteryzowano te uwarunkowania rozwoju kształcenia zawodowego, które mają swoje źródła w otoczeniu zewnętrznym tego obszaru edukacji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wnioski z przeprowadzonych analiz wskazują na istotne z perspektywy rozwoju kształcenia zawodowego relacje między poszczególnymi uwarunkowaniami - traktowanymi jako zmienne niezależne. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Rozwój kształcenia zawodowego zależy w pierwszym rzędzie od sytuacji gospodarczej i będących jej pochodną priorytetów polityki edukacyjnej. Należy brać także pod uwagę uwarunkowania natury społecznej, takie jak: prestiż wykształcenia i zawodów, poziom aspiracji rodziców oraz specyfikę środowiska lokalnego. Rekomendowane jest podjęcie badań pozwalających na określenie siły wpływu poszczególnych uwarunkowań na rozwój kształcenia zawodowego. Ich wyniki pozwoliłyby na opracowanie modelu działań sprzyjających eliminacji czynników utrudniających bądź spowalniających będący przedmiotem analiz rozwój w sferze kształcenia zawodowego.(abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of this article is to present the basic types of determinants of the development of vocational education - taking into account their role and their interrelationships. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The presented research problem addresses the question: what socio-economic determinants have a decisive influence on the development of vocational education and what are the relations between them. Based on the literature of the subject, actual conditions have been identified and grouped in the causal system. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The starting point was the concept of development of vocational education - formal, non-formal and informal. Both quantitative and qualitative, as well as linear and jumping development has been distinguished. On such a background these determinants of vocational education, which have its origins in the external environment of this field of education, has been characterized. RESEARCH RESULTS: The conclusions from the carried out analyzes point out the relations (which are considered as independent variables) between particular determinants, significant from the perspective of vocational training development. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The development of vocational education depends primarily on the economic situation and in educational policy priorities resulting from it. Considerations of social nature, such as the prestige of education and occupations, the level of parental aspirations and the specificity of the local environment should also be taken into account. It is recommended to undertake research to determine the strength of the influence of particular conditions on the development of vocational education. Their results would allow the development of a model of actions conducive to the elimination of factors hindering or slowing down the development in the field of vocational training, which is the subject of presented analysis.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zawodowy menedżera; Kształcenie zawodowe; Uwarunkowania społeczno-kulturowe

EN

Professional development of a manager; Vocational training; Social and cultural condition

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Numer: nr 41 Współczesne dyskursy edukacyjne
• Strony: 29--40

Twórcy

autor

Stefan M. Kwiatkowski

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Bibliografia

• Galwas, B. (2011). System edukacji najważniejszym priorytetem Polski. W: J. Kleer, A.P. Wierzbicki, Z. Strzelecki, L. Kuźnicki (red.), Wizja przyszłości Polski. Studia i analizy, tom I - Społeczeństwo i państwo. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 108-135.
• Kabaj, M (2012). Wpływ systemów kształcenia zawodowego na zatrudnienie i bezrobocie młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.
• Karpiński, A. (2006). Przyszłość rynku pracy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Komunikat z badań (2013). Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
• Koradecka, D. (red.). (2010). Handbook of occupational safety and health. Boca Raton, London, New York: CRC Press.
• Kryńska, E. (2004). Szara strefa rynku pracy. Utrapienie gospodarcze czy ratunek społeczny? W: S. Borkowska (red.), Przyszłość pracy w XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, 345 358.
• Kuźnicki, L. i Chlebuś, M. (2012). Polska w perspektywie 2050. W: B. Galwas i L. Kuźnicki (red.), Wizja przyszłości Polski, tom III - Ekspertyzy. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 7 17.
• Kwiatkowski, S.M. (2012). Cykliczność zmian w edukacji zawodowej. W: R. Kwiecińska i J.M. Łukasik (red.), Zmiana społeczna. Edukacja - polityka oświatowa - kultura. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 119 127.
• Kwiatkowski, S.M. (2013). Kształcenie zawodowe w formach szkolnych - wyzwania edukacyjne i gospodarcze. Debata Edukacyjna, 6, 17 26.
• Kwiatkowski, S.M. (2015). Kształcenie zawodowe w dobie przeobrażeń społeczno-gospodarczych - w kierunku partnerstwa i współpracy. W: M.J. Szymański i B. Przybylski (red.), W kręgu współczesnych problemów edukacyjnych. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 24 35.
• Szczepska-Pustkowska, M. (2003). Aspiracje. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 195 202.
• Szukalski, S.M. (2011). Gospodarka polska w perspektywie 2050 roku - uwarunkowania, scenariusze zmian, rekomendacje. W: J. Kleer, A.P. Wierzbicki, Z. Strzelecki i L. Kuźmiński (red.), Wizje przyszłości polski, tom II - Gospodarka i środowisko. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 13 53.
• Winiarski, M. (2000). Rodzina - szkoła - środowisko lokalne. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Edukacyjnych.
• Wołk, Z. (2006). Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HW.2018.174102