Czasopismo
Tytuł artykułu
Warianty tytułu
Odpowiedzialność gminy za istotną część spraw publicznych w ujęciu Konstytucji Estonii, Łotwy, Litwy i Polski
Języki publikacji
Abstrakty
Estonia, Latvia, Lithuania and Poland all have democratic constitutions. Latvia returned to the original basic law of 1922 so several provisions were added later on, including those on the local self-government. All four countries ratified the EChLSG in 1990s so the new constitutions (except for Latvia) were drafted with the EChLSG in mind. The Charter is nowadays part and particle of legal orders of the four countries and is directly applied in the administrative and judicial procedures. The EChLSG is subordinate to the national constitutions but the former takes precedence over the statutes passed by the parliaments as well as regulation adopted by the administrative bodies. The presence of the municipal self-government is explicitly guaranteed by the Constitutions of Estonia, Lithuania and Poland. Only few provisions of the Constitution of Latvia deal explicitely with the municipal self-government but art.1 alone is considered the strong declaration of the democratic local self-government. The idea of a substantial share of public affairs being administered by the self-governed municipalities is treated with caution by the national constitutions. Employing different wording, the three Constitutions declare decentralization of administrative powers to the municipalities. However, close examination of the constitutional guaranties for this substantial share, results in not clear conclusion. The constitution of Lithuania focuses its attention on general declaration without substantive regulations. The Estonian one contain a little bit only more detailed declarations. The Chapter 1. of the Poland's Constitution declares explicitly the principle of the substantial share of public duties managed by the municipalities and other units of the territorial self-government. The chapter 7 is focused solely on the territorial self-government. Still last 12 years under this Constitution have proved that these provisions were insufficient protection of the local self-governance. (original abstract)
Konstytucje Estonii, Litwy, Łotwy i Polski odpowiadają standardom demokratycznego państwa prawa. Łotwa przywróciła moc obowiązującą swej ustawy zasadniczej z 1922 r., więc w następnych latach zostało do niej dodane kilka nowych przepisów, w tym także te, których przedmiotem jest samorząd gminny. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku wymienione kraje ratyfikowały Europejską Kartę Samorządu Lokalnego, co rzutowało na treść nowych konstytucji Estonii, Litwy i Polski. Karta jest więc dzisiaj integralną częścią prawa krajowego tych czterech państw, więc jest powoływana i stosowana w procedurach administracyjnych i sądowych. Karta jest aktem prawnym niższego rzędu niż każda z konstytucji, a zarazem karta ta znajduje się w hierarchii źródeł prawa ponad ustawami oraz innymi aktami normatywnymi stanowionymi przez organy administracji publicznej. Trwała obecność samorządu gminnego jest zagwarantowana expressis verbis przez Konstytucje Estonii, Litwy i Polski. W Konstytucji Łotwy znajdziemy tylko kilka przepisów bezpośrednio regulujących samorząd gminny, ale art. 1 jest interpretowany jako gwarancja samorządności lokalnej. Zasada uczestniczenia przez samorządy gminne w zarządzaniu istotną częścią spraw publicznych jest gwarantowana przez konstytucje narodowe z daleko posuniętą powściągliwością. Decentralizacja kompetencji administracyjnych jest zadeklarowana przez każdą z tych konstytucji, choć różnią się one zastosowaną terminologią. Jeśli natomiast bardziej uważniej przyjrzymy się gwarancjom owego istotnego udziału w realizacji administracji publicznej, to dojdziemy do niejednoznacznych konkluzji. Konstytucja Litwy ogranicza się do bardzo ogólnych deklaracji bez żadnych kompetencji materialnoprawnych. Konstytucja Estonii zawiera tylko nieznacznie bardziej szczegółowe deklaracje. W rozdziale 1. Konstytucji Polski expressis verbis zapisany został udział samorządów gminnych w zarządzaniu istotną częścią spraw publicznych, a rozdział 7 w całości poświęcono samorządowi terytorialnemu. Jednak ostatnie 12 lat obowiązywania tej Konstytucji pokazało, że takie konstytucyjne regulacje nie gwarantują same przez się lokalnej samorządności. (abstrakt oryginalny)
Słowa kluczowe
Twórcy
autor
- Krakowska Akademia Andrzeja Frycza Modrzewskiego
autor
- Šiauliai University
autor
- Mykolas Romeris University
autor
- Uniwersytet Jagielloński
autor
- Turība University
autor
- Office of the Chancellor of Justice, Tallin
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171537561
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.