Umowa o rozłożenie należności z tytułu składek na raty - pozycja prawna dłużnika (płatnika składek)

• Autorzy: Joanna Szyjewska-Bagińska

Warianty tytułu

Agreement for the Payment of Contributions in Instalments - the Legal Position of the Debtor (Contribution Payer)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rozłożenie na raty należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne następuje w drodze umowy zawieranej pomiędzy ZUS a dłużnikiem (płatnikiem składek). Umowa może dotyczyć nie tylko należności z tytułu składek finansowanych przez płatnika, lecz również części składki finansowanej przez ubezpieczonych. Umowa o rozłożenie na raty należności z tytułu składek nie jest zwykłą czynnością proceduralną (procesową) ani czynnością wyłącznie techniczną. Nie stanowi również umowy w rozumieniu prawa cywilnego. Zawierając umowę dotyczącą składek finansowanych przez płatnika składek, płatnik działa we własnym imieniu i na własny rachunek. Płatnik nie występuje jednak w takiej roli w tej części czynności, która dotyczy składek finansowanych przez ubezpieczonych (pracowników, zleceniobiorców i innych). Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe w części i całość składki na ubezpieczenie chorobowe finansują z własnych środków ubezpieczeni. Ta część składki jest potrącana z przychodu ubezpieczonego i stanowi należność przysługującą pracownikowi lub osobie wykonującej pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, z tytułu niewypłaconego wynagrodzenia. Jest to należność, do której płatnik nie ma tytułu prawnego, zatem zawierając umowę z Zakładem dysponuje mieniem, którego nie jest właścicielem. Na mocy art. 29 u.s.u.s. uzyskuje wobec tego mienia uprawnienia quasi-właścicielskie, co zdaniem autorki nasuwa myśl o istnieniu pewnej formy powiernictwa ustawowego. Działania płatnika przejawiają natomiast cechy działań zastępcy pośredniego. (abstrakt oryginalny)

EN

The arrangement for the payment of social security contributions in instalments is made by way of an agreement concluded between the Social Insurance Institution and the debtor (contribution payer). The agreement may concern not only dues for contributions financed by the payer, but also a part of the contribution financed by the insured parties. The agreement for payment in instalments of dues on account of contributions is a regular procedural activity, and not a solely technical activity. Neither is it an agreement under civil law. The contribution payer concluding an agreement concerning the contributions financed by him, the payer acts in his own name and for his own account. However, the payer does not act in this role in the part of the activity that concerns contributions financed by the insured parties (employees, contractors and others). Contributions for the old age pension, the disability pension in part and all contributions for sickness insurance are financed by the insured parties with their own resources. This part of the contribution is deducted from the insured's income. Social insurance contributions in the part financed by the insured, not payed in the statutory time are not owned by the payer, but are a receivable afforded to the employee or the person conducting work under a civil law agreement on account of unpaid remuneration. The sum of unpaid contributions after the expiry of the time limit for their payment becomes a receivable that the payer does not have a legal title to. Therefore, the payer concluding an agreement with the Institution disposes of property he does not own, while under Article 29 of the Act on social security system, he acquires quasi-ownership powers over this property, which brings a thought of existence of a certain form of statutory trust. Whereas the actions of the payer display features of actions of an indirect representative.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia społeczne; Składki ubezpieczeniowe; Należności; Regulacje prawne; Ubezpieczenie chorobowe

EN

Social insurance; Insurance premium; Receivables; Legal regulations; Sickness insurance

• Czasopismo: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 10
• Strony: 27--35

Twórcy

autor

Joanna Szyjewska-Bagińska

• Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Szczecinie, ZUS Oddział w Szczecinie

Bibliografia

• Antonów, K. (2014). W: Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie odrębne w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Warszawa.
• Antonów, K. (2015) W: K.W. Baran (red.), Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Warszawa.
• Dobrowolski, P. (2017). Kilka uwag na temat układów ratalnych zawieranych z ZUS. Monitor Prawa Pracy, (12).
• Doliwa, A. (2003). Ustawowe powiernictwo wykonywania własności państwowej na przykładzie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Służba Pracownicza, (1).
• Drapała, P. (2010). Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Konstrukcja prawna. Warszawa.
• Dzienisiuk, D. (2016). Prawo pracy a prawo ubezpieczeń społecznych. Warszawa.
• Dybowski, T. (1984), Zasada jedności własności państwowej a stosunek powiernictwa. Państwo i Prawo, (10).
• Fenichel, Z. (1936). Polskie prawo prywatne i procesowe. Studja. Kraków.
• Frąckowiak, J. (2004). W: J. Rajski (red.), System prawa prywatnego. Tom 7: Prawo zobowiązań - część szczegółowa. Warszawa.
• Jackowiak, Cz. (1987). Oczekiwania i ekspektatywy w ubezpieczeniach społecznych. Acta Universitatis Wratislaviensis. Wrocław.
• Jakimowicz, W. (2002). Publiczne prawa podmiotowe. Kraków. 
• Jędrasik-Jankowska, I. (2016). Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego. Warszawa.
• Jończyk, J. (2011). Sposób i miara zabezpieczenia społecznego. Państwo i Prawo, (10).
• Kędzierska-Cieślak, A. (1977). Powiernictwo. Próba określenia konstrukcji prawnej. Państwo i Prawo, (8-9).
• Krakowiak, M. (2011). Egzekucja przez zarząd przymusowy. Warszawa.
• Lach, D. E. (2015). Podział składki na ubezpieczenia społeczne zatrudnionych a rola podmiotu zatrudniającego. W: K. Ślebzak (red.), Składki na ubezpieczenie społeczne. Warszawa-Poznań.
• Lic, J. (2010). Pojęcie zaciągania zobowiązań we własnym i w cudzym imieniu. W: E. Gniewek, K. Górska, P. Machnikowski (red.), Zaciąganie i wykonywanie zobowiązań. Materiały III Ogólnopolskiego Zjazdu Cywilistów. Warszawa.
• Łabanowski, M. (2015). W: J. Wantoch-Rekowski (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz. Warszawa.
• Machnikowski, P. (2006). W: E. Łętowska (red.), System Prawa prywatnego. Tom 5: Prawo zobowiązań - cześć ogólna. Warszawa.
• Maniewska, E. (2017). Okres zatrudnienia, za który nie zostały opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, jako okres składkowy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (7).
• Muszalski, W. (2014). Reforma reformy emerytalnej. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).
• Pacud, R. (2011). Stosunki prawne ubezpieczenia emerytalnego. Warszawa.
• Pazdan, M. (2008). W: Z. Radwański (red.), System prawa prywatnego. Tom 2:. Prawo cywilne - część ogólna. Warszawa.
• Sanetra, W. (2015). O genezie i ewolucji składki na ubezpieczenie społeczne. W: K. Ślebzak (red.), Składki na ubezpieczenie społeczne. Warszawa-Poznań.
• Stec, P. (2005). Powiernictwo w prawie polskim na tle porównawczym. Kraków.
• Szpunar, A. (1993). O powierniczych czynnościach prawnych. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica, 57.
• Szyjewska-Bagińska, J. (2017). Umowa odroczenia terminu płatności należności z tytułu składek zawierana z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Acta Iuris Stetinensis, (3).
• Ślebzak, K. (2015). Odpowiedzialność płatnika składek za obliczanie, potrącanie i przekazywanie składek na ubezpieczenia społeczne W: K. Ślebzak (red.), Składki na ubezpieczenie społeczne. Warszawa-Poznań.
• Tracz, G. Zoll, F. (1998). Przydatność pojęcia powiernictwa dla prawa prywatnego. Przegląd Prawa Handlowego, (4).
• Wajda, D. (2018). Cywilnoprawna odpowiedzialność płatnika składek wobec ubezpieczonego za naruszenie obowiązków płatniczo- rozliczeniowych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (6).
• Wantoch-Rekowski, J. (2005). Składki na ubezpieczenie emerytalne. Konstrukcja i charakter prawny. Toruń.
• Wronkowska, S. Ziembiński, Z. (2001). Zarys teorii prawa. Poznań.
• Zieliński, T. (1989). Stosowanie przepisów i pojęć prawa cywilnego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Studia Cywilistyczne, XXXV.