Zasada państwa prawa w Konstytucji Republiki Czeskiej (kilka uwag z punktu widzenia doświadczenia polskiego)

• Autorzy: Maria Kruk

Warianty tytułu

Principle of a State Governed by the Rule of Law in the Constitution of the Czech Republic (a Few Comments from the Point of View of Poland's Experience)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejsze rozważania poświęcone są zawartej w tekście Konstytucji Republiki Czeskiej z 1992 roku zasadzie demokratycznego państwa prawnego: sposobowi konstytucyjnego ujęcia tej zasady, jej gwarancjom i ochronie, jaką konstytucja udziela istocie państwa prawnego oraz konsekwencjom takiej regulacji, zarówno dla życia społecznego i politycznego, jak i dla rozwoju doktryny prawa konstytucyjnego w tym zakresie. Szczególne znaczenie ma bowiem - obok deklaracji, że Republika Czeska jest demokratycznym państwem prawa (art. 1, ust. 1) - dodatkowe zastrzeżenie, iż w konstytucji nie mogą być dokonywane zmiany naruszające istotę tej zasady (tzw. klauzula wieczności), ani w tym kierunku interpretowane normy prawne (art. 9 ust. 2 i 3). Ponadto poddane zostały analizie także współgrające z tą zasadą inne przepisy konstytucji, zwłaszcza zastrzeżenie, iż podejmując decyzje większość respektuje prawa mniejszości (art. 6) oraz wyrażone expressis verbis obywatelskie prawo do oporu (art. 23 Karty podstawowych praw i wolności).(abstrakt oryginalny)

EN

The present considerations are devoted to the principle of a democratic state governed by the rule of law laid down in the Constitution of the Czech Republic of 1992: the way the principle is presented, its guarantees and protection that the Constitution provides for the essence of the state of law and the consequences of this regulation for both social and political life as well as for the development of the doctrine of constitutional law with respect to that issue. It is especially important that, apart from the declaration that the Czech Republic is a democratic state governed by the rule of law (Article 1 (1)), there is an additional reservation stipulating that any amendments violating this principle are impermissible (the eternity clause) and legal norms may not be interpreted in the way allowing such changes (Article 9 (2) and (3)). Moreover, other provisions of the Constitution connected with the principle are analysed, especially the rule that the majority decision-making shall take into consideration the interests of the minority (Article 6) and the citizens' right to resist formulated expresis verbis (Article 23 Charter of Fundamental Rights and Freedoms).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konstytucja RP; Konstytucja; Państwo prawne

EN

RP Constitution; Constitution; State governed by the rule od law

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 84
• Strony: 47--62

Twórcy

autor

Maria Kruk

• Uczelnia Łazarskiego

Bibliografia

• Banaszkiewicz, Bolesław. 2011. "Demokracja pod specjalnym nadzorem. Uwagi o sędziowskim aktywizmie i granicach zmian konstytucjiˮ. Forum Prawnicze 1 (3): 56- 68.
• Černý, Tomáš. 2015. Právo na odpor. Právnicka Fakulta Univerzita Karlova, Praha (praca dyplomowa); https://is.cuni.cz/webapps/zzp/download/120177165,
• Chevallier, Jaques. 2014. L'État post-moderne. Paris: L.G.D.J.
• Jaskiernia, Jerzy. 2006. "Suwerenność narodu a koncepcja »państwa postsuwerennego«". Państwo i Prawo10: 43-59.
• Konstytucja Republiki Czeskiej, z dnia 16 grudnia 1992 roku (Sb. nr 1/93 ze zm.). Tłum M. Kruk. W Konstytucje państw Unii Europejskiej. Red. Wiesław Staśkiewicz. 2011. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Klíma, Karel a kol. 2009. Komentář k Ústavě a Listině. 2. rozšířené vydání. Plzeń: Aleš Čeněk.
• Morawska, Elżbieta. 2003. Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora.
• Koudelka, Zdeněk. 2011. "Niekonstytucyjna ustawa konstytucyjnaˮ. Tłum. B. Banaszkiewicz. Forum Prawnicze 1 (3): 46-55.
• Kysela, Jan. 2006. Právo na odpor a občanská neposlušnost. Brno: Doplněk.
• Lauvaux, Philippe. 1994. "La démocratie majoritaire: Conception et discussion d'un modèle polaireˮ. Pouvoirs 85: 5-19.
• Machelon, Jean-Pierre. 2006. Souveraineté et l'état de droit. W Les évolutions de la souveraineté. Ed. Dominique Maillard Desgrées du Loû. 157-172. Paris: L.G.D.J.
• Piotrowski, Ryszard. 2017. Konstytucja i granice władzy suwerena. W Dwadzieścia lat obowiązywania Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe standardy demokratyczne. Red. Jerzy Jaskiernia, Kamil Spryszak. 702-727. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek.
• Pavlíček, Václav. a kol. 2015. Ústavní právo a státověda. Díl 1: Ustavni právo České republiky. Leges, Praha.
• Radziewicz, Piotr, Tuleja Piotr (red.). 2017. Konstytucyjny spór o granice zmian organizacji i zasad działania Trybunału Konstytucyjnego, czerwiec 2015 - marzec 2016. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Tomoszek, Maxim. 2018. "Role podstatných náležitostí demokratického právního státu v ústavní praxi České republikyˮ. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 84.
• Tuleja, Piotr, Szczurowski Bartosz. 2016. Komentarz do art. 235. W Konstytucja RP. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Duże Komentarze Becka. T. II. 1657, Nb 67. Warszawa: C.H. Beck.
• Vedel, Georges. 1993. "Débat: Souveraineté et supraconstitutionnalitéˮ. Pouvoirs 67: 79-97.

Identyfikatory

DOI

11089/26423