Problematyka psychologiczna w polskich artykułach naukowych z obszaru rachunkowości - analiza publikacji

• Autorzy: Nelli Artienwicz

Warianty tytułu

Psychological Issues in Polish Accounting Articles - an Analysis of Publications

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W naukach ekonomicznych, w tym w rachunkowości, szczególnego znaczenia nabrała psychologia i koncepcje psychologiczne jako odpowiedź na kwestionowanie prawdziwości paradygmatu człowieka ekonomicznego. Celem tego artykułu jest analiza polskich tekstów naukowych z dziedziny rachunkowości, które uwzględniają kwestie psychologiczne. Analiza dorobku polskiego środowiska naukowego jest przeprowadzona zarówno pod względem ilościowym, jak i tematycznym artykułów. Dotychczas opublikowane artykuły mają głównie charakter wprowadzający. Za szczególnie wartościowe należy uznać dogłębne i przekrojowe artykuły teoretyczne, które w sposób wszechstronny analizują konkretną zmienną psychologiczną, oraz nieliczne jeszcze artykuły empiryczne. (abstrakt oryginalny)

EN

As a response to questioning the homo oeconomicus paradigm, psychology and psychological concepts have acquired a special meaning in economics and business, including accounting. The purpose of this paper is to analyze Polish scientific articles on accounting which take psychological issues into account. The analysis concentrates on the quantitative as well as the thematic aspect of the publications. The analyzed papers mostly have an introductory character. The most valuable contributions include theoretical papers which provide an in-depth comprehensive analysis of specific psychological variables and a number of empirical papers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość behawioralna; Psychologiczne aspekty ekonomii; Interdyscyplinarność

EN

Behavioural accounting; Psychological aspects of economics; Interdisciplinarity

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2018
• Tom: 100
• Numer: nr 156
• Strony: 11--29

Twórcy

autor

Nelli Artienwicz

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Artienwicz N. (2016), Behavioral stream in Polish accounting: its relation to behavioral finance and the perspectives for neuroaccounting development in Poland, [w:] B. Christiansen, E. Lechman (eds.), Neuroeconomics and the decision-making process, Business Science Reference, Hershey, PA.
• Artienwicz N. (2015), Neurorachunkowość jako potencjalny, ale trudny kierunek rozwoju rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 82 (138), s. 9-17.
• Artienwicz N. (2014), Analiza zakresu proaktywności dla poszczególnych stopni kariery zawodowej księgowego, "Zarządzanie i Finanse", 2, s. 161-171.
• Artienwicz N. (2013), Rachunkowość behawioralna jako interdyscyplinarny nurt rachunkowości i społecznych nauk o zachowaniu, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 71 (127), s. 7-23.
• Artienwicz (2011a), Możliwości badania zachowania księgowych w świetle paradygmatów rachunkowości, "Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego", 9 (1/2), s. 355-362.
• Artienwicz N. (2011b), Sztuka pomiaru i komunikowania z perspektywy umiejętności księgowego, [w:] Rachunkowość. Sztuka pomiaru i komunikowania, pod redakcją pracowników Katedry Rachunkowości, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa, s. 23-36.
• Bąk M. (2011a), Majątek niewidzialny przedsiębiorstwa w świetle problemów rachunkowych i behawioralnych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 193, s. 91-107.
• Bąk M. (2011b), Problemy behawioralne w rachunkowości przedsiębiorstwa, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia", 32, s. 47-60.
• Caplan E.H. (1989), Behavioral Accounting - a personal view, "Behavioral Research in Accounting", 2, s. 109-122.
• Cewińska J., Grzesiak L., Kabalski P. Kusideł E. (2017), Holland's Personality Types versus Preferences in Accounting, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 93 (149), s. 23-59.
• Cewińska J., Grzesiak L., Kabalski P., Kusidel E. (2016), Profil osobowości studentów rachunkowości a wymogi współczesnego systemu rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 90 (146), s. 87-104.
• Cieciura M. (2016), Rachunkowość jako generator użytecznej informacji ekonomicznej w obliczu dylematu "człowiek racjonalny versus człowiek emocjonalny", "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", 300, s. 68-77.
• Cieciura M. (2015a), Behawioralne aspekty rachunkowości we współczesnej gospodarce - zarys problemu, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 388, s. 32-40.
• Cieciura M. (2015b), Etyka w świetle rozwijającego się behawioryzmu w rachunkowości, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 396, s. 19-27.
• Czupryńska A.M. (2017), Istota i znaczenie rachunkowości behawioralnej a jej postrzeganie i realizacja w jednostkach gospodarczych, Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej (praca magisterska, niepubl.).
• Dobija D., Kucharczyk M. (red.) (2009), Rachunkowość zarządcza: teoria, praktyka, aspekty behawioralne, WAiP, Warszawa.
• Gmińska R. (2016a), Psychologiczne aspekty podejmowania decyzji a rachunkowość zarządcza, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 440, s. 205-214.
• Gmińska R. (2016b), Teorie psychologii poznawczej a rachunkowość - wybrane problemy, [w:] D. Adamek-Hyska, K. Tkocz-Wolny (red.), Współczesne problemy i kierunki transformacji rachunkowości i rewizji finansowej, t. 2: Aspekty zarządcze w rachunkowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 45-52.
• Gmińska R. (2014), Aspekty behawioralne w rachunkowości zarządczej, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 344, s. 185-193.
• Gmińska R., Magier-Łakomy E. (2014), Efekt obramowania w decyzjach ekonomicznych wspomaganych informacjami z rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 77 (133), s. 79-89.
• Garbarczyk J., Czechowski F. (2016), Psychologiczny aspekt rachunkowości, jako możliwość oddziaływania na odbiorcę informacji, [w:] E. Śnieżek, F. Czechowski, S. Dorob (red.), Ewolucja rachunkowości w teorii i praktyce gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 105-113.
• Grzesiak L., Kabalski P. (2016), Wpływ płci na preferencje w zakresie polityki rachunkowości, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", 17 (2, cz. 3), s. 249-260.
• Hasik W. (2008), Jakość informacji sprawozdawczej w kontekście rachunkowości behawioralnej a praktyka gospodarcza, "Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu", 1199, s. 20-27.
• Hofstedt T.R., Kinard J.C. (1970), A strategy for behavioral accounting research, "The Accounting Review", January, s. 38-54.
• Jaworska E. (2015), Poznawcze aspekty formułowania sądów i podejmowania decyzji w rachunkowości behawioralnej - wybrane zagadnienia, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 389, s. 130-138.
• Jaworska E. (2014), Perspektywa behawioralna w rachunkowości w świetle wybranych teorii psychologii motywacji, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego". Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia, 70, s. 49-58.
• Kabalski P. (2015), Księgowy jako zawód konwencjonalny - dekonstrukcja stereotypu, "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi", 1, s. 149-164.
• Kabalski P. (2012), Wybrane problemy stosowania Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w Polsce. Organizacja, kultura, osobowość, język, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kabalski P., Przygodzka W. (2017), Osobowość zawodowa, środowisko zawodowe i zadowolenie z pracy na przykładzie centrum usług księgowych, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 95 (151), s. 31-40.
• Kamela-Sowińska A. (2006), Psychologiczne i ekonomiczne źródła oszustw księgowych, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 32, s. 106-117.
• Kasperowicz A. (2014), Wykorzystanie mapy myśli jako narzędzia wspomagającego pamięć w nauczaniu rachunkowości, "Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis", 75, s. 75-84.
• Kiziukiewicz T., Jaworska E. (2017), Obszary oddziaływań behawioralnych na rachunkowość finansową i zarządczą, "Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia", 4 (88), s. 105-118.
• Kołodziej S., Maruszewska E. (2016), Skłonność do unikania i uchylania się od opodatkowania w świetle teorii moralnego rozwoju Kohlberga - zagadnienia etyczne w praktyce rachunkowości, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 86 (142), s. 35-51.
• Korzeniowska D. (2017), Pionierzy i wybrane teorie istotne dla rozwoju rachunkowości behawioralnej, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 92 (148), s. 71-83.
• Korzeniowska D. (2016), Rozwój problematyki rachunkowości behawioralnej, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", 17 (9, cz. 1), s. 143-156.
• Korzeniowska D. (2011), Wpływ czynników psychologicznych na podejmowanie decyzji dotyczących płynności finansowej przedsiębiorstwa w okresie niestabilności gospodarczej, "Acta Universitatis Lodziensis". Folia Oeconomica, 247, s. 289-306.
• Kutluk F.A., Ersoy A. (2010), Literature Review of Behavioral Research in Accounting between 1999-2008, "Journal of Yasar University", 19 (5), s. 3171-3198.
• Kwiecień M. (2008), Funkcja informacyjna rachunkowości a rachunkowość behawioralna, [w:] G. Dyklewicz, G. Kamecka-Roszkowska (red.), Informacyjna funkcja rachunkowości w gospodarce współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Białostockiego, Białystok.
• Lis T. (2016), Aspekty behawioralne w rachunkowości przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 440, s. 382-391.
• Łada-Cieślak M. (2000), Charakterystyka behawioralnego kierunku badań rachunkowości zarządczej w zakresie budżetowania operacyjnego, [w:] R. Pajda (red.), Wybrane uwarunkowania działalności ekonomicznej, Wydział Zarządzania Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Kraków.
• Magier-Łakomy E., Gmińska R. (2015), Modyfikowanie efektu obramowania w decyzjach finansowych doświadczeniem zawodowym i poziomem samooceny, "Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku", 38, s. 259-271.
• Marcinkowska M. (2009), Behawioralne aspekty controllingu, "Przegląd Organizacji", 10, s. 20-24.
• Masztalerz M. (2010), Użyteczność sprawozdań finansowych w świetle finansów klasycznych i behawioralnych, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 57 (113), s. 41-56.
• Mazurowska M. (2014a), The role of behavioural research in management accounting, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 345, s. 66-73.
• Mazurowska M. (2014b), Paradygmat homo oeconomicus a rachunkowość behawioralna, "Studia Oeconomica Posnaniensia", 2 (4), s. 88-101.
• Meyer, M., Rigsby, J. T. (2001), A Descriptive Analysis of The Content and Contributors of Behavioral Research in Accounting 1989-1998, "Behavioral Research in Accounting", 13, s. 253-278.
• Miązek A. (2014), Neurorachunkowość jako nowoczesne podejście w rachunkowości, "Studia Oeconomica Posnaniensia", 2 (5), s. 75-83.
• Michalczyk L. (2011), Etos polskiego księgowego - artykuł dyskusyjny, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 61 (117), s. 107-127.
• Nowak M. (2016a), Praca biegłego rewidenta w ujęciu psychologicznym. Koncepcje cech, style atrybucji, strategie obronne oraz błędy i efekty poznawcze, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 424, s. 182-190.
• Nowak M. (2016b), Semantyka terminu "rachunkowość behawioralna". Problemy znaczeniowe, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", 300, s. 150-160.
• Nowak M. (2016c), Behavioral Accounting Research-Accounting Researchin the Behavioral Paradigm? True or False?, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu", 66, s. 119-127.
• Nowak M. (2015a), Pomiędzy rachunkowością a psami Pawłowa, czyli krytyka pojęcia "rachunkowość behawioralna", "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 389, s. 287-296.
• Nowak M. (2015b), Rachunkowość zarządcza, rachunkowość behawioralna - dwie strony tego samego medalu, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 374, s. 154-161.
• Nowak M. (2011), Możliwości zastosowania rachunkowości w zarządzaniu jednostkami gospodarczymi w świetle badań z zakresu psychologii międzykulturowej, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego". Finanse. Rynki Finansowe. Ubezpieczenia, 41, s. 445-457.
• Smelser N.J., Baltes P.B. (eds.) (2001), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, Elsevier, Oxford.
• Strojek-Filus M. (2016), Zarządzanie wynikiem finansowym i sferą regulacyjną sprawozdań finansowych z perspektywy finansów behawioralnych, "Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach", 5 (274), s. 26-35.
• Stronczek A. (2011), Rachunkowość zarządcza w kontekście zachowań członków organizacji, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 181, s. 557-565.
• Sulik-Górecka A., Strojek-Filus M. (2015), Problemy behawioralne rachunkowości, "Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach", 252, s. 107-117.
• Szewieczek A., Strojek-Filus M., Sulik-Górecka A. (2017), Preliminary research on the glass ceiling phe-nomenon in accounting and financial audit practice in Poland, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 61 (117), s. 107-127.
• Tobór-Osadnik K., Wyganowska M., Kabalski P. (2012), Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej a homo sovieticus i postawy pracownicze polskich księgowych, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", 65 (121), s. 71-98.
• Wąsowska A. (2013), Heurystyki i błędy poznawcze jako źródło niepowodzeń audytu zewnętrznego, "Problemy Zarządzania", 11 (3), s. 189-202.
• Zygmański T. (2017), Wymagania informacyjne interesariuszy w zakresie kapitału intelektualnego a rachunkowość behawioralna, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 471, s. 458-466.
• Żuraw P. (2016), Psychologiczne aspekty zachowań patologicznych we współczesnym zarządzaniu na przykładzie wybranych manipulacji finansowo-księgowych, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", 17 (4, cz. 1), s. 201-215.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.7309