Jak wylesienie doprowadziło do katastrofy - przypadek Wyspy Wielkanocnej

• Autorzy: Przemysław Piotr Tomczyk

Warianty tytułu

How Deforestation Led to a Catastrophe - the Case of Easter Island

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wyspa Wielkanocna jest jednym z najbardziej odizolowanych lądów na świecie. Pierwotnie porośnięta bujnymi lasami tropikalnymi, po zasiedleniu przez ludzi szybko przeobraziła się w bezleśne pustkowie. Wymarły endemiczne palmy Paschalococos disperta, w głównej mierze tworzące drzewostan, a także wiele gatunków również endemicznych ptaków. Po wylesieniu załamał się także system społeczny mieszkańców, prowadząc do walk i dramatycznego spadku ludności. Niniejsza praca przedstawia współczesne poglądy na temat przyczyn wylesienia wyspy oraz opisuje jej dawną przyrodę, skupiając się na Paschalococos disperta, mającej duże znaczenie dla ekosystemu i dla mieszkańców. (abstrakt oryginalny)

EN

Easter Island is one of the most isolated lands in the world. Originally covered with tropical forests, after settling by people it quickly transformed into a forestless wasteland. Endemic Paschalococos disperta palms, mainly forming tree stand have disappeared, as well as many species of endemic birds. After deforestation, the social system of the inhabitants also broke down, leading to fights and dramatic population decline. This paper presents contemporary views on the causes of deforestation of the island and describes its former nature, focusing on the Paschalococos disperta, which was of great importance to both the ecosystem and the inhabitants. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekosystem; Katastrofa ekologiczna; Las tropikalny

EN

Ecosystem; Ecological disaster; Tropical forest

• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 12
• Strony: 9--11

Twórcy

autor

Przemysław Piotr Tomczyk

• Uniwersytet Łódzki, doktorant

Bibliografia

• [1] Deutsch, David, 2012. Dalekie od równowagi, Znak; 681; 27-34.
• [2] Dransfield, John, 2008, Paschalococos disperta, Palm & Cycad Society of Australia [dostęp on-line 07.07.2018; http://www.pacsoa.org.au/w/index.php?title=Paschalococos_disperta].
• [3] Fiedler, Marek, 2017, Mała Wielka Wyspa Wielkanocna. W poszukiwaniu rozwiązania jednej z najbardziej intrygujących zagadek świata, Edica, Poznań.
• [4] Hunt, Terry; Lipo, Carl, 2012, Ecological Catastrophe and Collapse: The Myth of 'Ecocide' on Rapa Nui (Easter Island), PERC Research Paper; 12/3.
• [5] Mieth, Andreas; Bork Hans-Rudolf, 2010. Humans, climate or introduced rats - which is to blame for the woodland destruction on prehistoric Rapa Nui (Easter Island)? Journal of Archaeological Science; 37(2); 417-426.
• [6] Piaseczny, Jan, 2006. Katastrofa na Wyspie Wielkanocnej, Przegląd; 15; 10-12.
• [7] Pozdniakov, I.; Pozdniakov K., 2007, Rapanui Writing and the Rapanui Language: Preliminary Results of a Statistical Analysis, Forum for Anthropology and Culture 3: 3-36.
• [8] Rainbird, Paul, 2010. A message for our future? The Rapa Nui (Easter Island) ecodisaster and Pacific island environments, World Archaeology; 33(3); 436-451.
• [9] Steadman, David, 2006, Extinction and Biogeography of Tropical Pacific Birds, The University of Chicago Press, Chicago.

Identyfikatory

DOI

10.15199/2.2018.12.2