Zestrzelenie samolotu a zasada zwierzchnictwa powietrznego

• Autorzy: Mateusz Osiecki

Warianty tytułu

Shooting Down Aircraft in the Light of Sovereignty of Aerospace

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą analizy prawnej zjawiska, które od lat stanowi zagrożenie dla lotnictwa cywilnego - zestrzeliwania samolotów. Zjawisko to jest związane z zasadą zwierzchnictwa powietrznego - fundamentalną dla światowej awiacji. Naruszenie jej przez jakiekolwiek państwo rodzi bowiem dlań szereg konsekwencji, wśród których niestety w obecnym świecie zdarzają się i zestrzelenia statków powietrznych. Celem artykuł jest omówienie problemu z perspektywy Konwencji chicagowskiej będącej swoistą "konstytucją" międzynarodowego lotnictwa cywilnego oraz jego praktyczne studium w formie analizy kilku wybranych przypadków zestrzeleń z ostatnich dekad. Należy zaznaczyć, że przypadki te uwzględniają jedynie udział podmiotów państwowych, ponieważ te, jako strony Konwencji chicagowskiej, są związane jej postanowieniami. Choć rdzeniem badań jest tutaj akt zestrzelenia samolotu cywilnego, nieco uwagi poświęcono także zjawisku strącenia maszyny wojskowej w oparciu o niedawny wypadek z udziałem rosyjskiego Su-24 przelatującego nad terytorium Turcji. Wnioski zawarte w końcowej części opracowania uwzględniają aprobatę dla działań społeczności międzynarodowej czyniącej starania, aby akty zestrzeleń wyeliminować całkowicie, przy jednoczesnej krytyce niekompletności obecnych regulacji prawno-międzynarodowych.(abstrakt oryginalny)

EN

Hereby article aims at juridical analysis of a phenomenon that has constituted a threat to civil aviation since years - shooting down aircraft. The phenomenon is connected with the principle of sovereignty in the airspace - fundamental one for global aviation. Breach of the rule by any state results in multiple consequence, among which unfortunately nowadays also aircraft shot-down occurs. The article features discussion on problem from the perspective of Chicago Convention being a "constitution" of international civil aviation and its practical study in a form of analysis of selected cases of shot-down from last decades. Vital is to note that the cases involve participation of states, due to the fact that only such entities, as parties to Chicago Convention are bound by its provisions. Although the core of research is shot-down of civil aeroplanes, also some attention is focused on loss of military aircraft based on the lastly occurred accident involving Russian Su-24 having performed an overflight in Turkish aerospace. Conclusions in the last part of the article include approval of international community's actions taking efforts to eliminate the problem of aircraft shot-downs, as well as criticism of flaws of current international law regulations.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samoloty; Lotnictwo; Lotnictwo cywilne; Prawo lotnicze

EN

Planes; Aviation; Civil aviation; Aviation law

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2016
• Tom: 101
• Strony: 99--111

Twórcy

autor

Mateusz Osiecki

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisana w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. - Konwencja chicagowska (Dz.U. z 1959 r., nr 35, poz. 212, z późn. zm.).
• Encyklopedia prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1976.
• Max Planck Encyklopedia of Public International Law, Oxford Public International Law, Oxford 2009.
• Bierzanek Remigiusz, Symonides Janusz, Prawo międzynarodowe publiczne, LexisNexis, Warszawa 2005.
• Foont Brian, Shooting Down Civilian Aircraft: Is There an International Law?, Journal of Air Law and Commerce 2007/72/4.
• Shaw Malcolm N., Prawo międzynarodowe, Książka i Wiedza, Warszawa 2006.
• Żylicz Marek, Prawo lotnicze międzynarodowe, europejskie i krajowe, LexisNexis, Warszawa 2011.
• http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19730221-1; stan na 24.04.2016 r.
• http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19830901-0; stan na 24.04.2016 r.
• http://aviation-safety.net/database/record.php?id=19880703-0; stan na 24.04.2016 r.
• http://www.stosunki.pl/?q=content/zestrzelenie-rosyjskiego-bombowca-%E2%80%93-co-naprawo-mi%C4%99dzynarodowe; stan na 25.11.2015 r.