Zróżnicowanie zwycięskich projektów budżetu obywatelskiego w latach 2013-2016 w polskich miastach

• Autorzy: Agnieszka Mucha

Warianty tytułu

Diversity of the Winning Projects of Participatory Budgeting in Polish Cities in the Years 2013-2016

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ze względu na organizowanie budżetów obywatelskich przez coraz większą liczbę miast w Polsce oraz rozproszoną wiedzę na temat realizowanych w ich efekcie projektów podjęto próbę jej uporządkowania. Celem artykułu było poznanie przestrzennego i ilościowego zróżnicowania zwycięskich projektów z przeprowadzonych do tej pory edycji budżetów. Artykuł prezentuje analizę wszystkich projektów, które po zgłoszeniu do budżetów obywatelskich w latach 2013-2016 zostały wybrane do realizacji, a dane na ich temat były publicznie dostępne. Analizie poddano 6061 projektów, dokonując ich szczegółowej klasyfikacji na podstawie literatury przedmiotu i własnych obserwacji w 243 miastach. Badanie wykazało istnienie trzech głównych typów projektów: infrastruktury technicznej, społecznej i projektów miękkich oraz ich licznych podtypów. Wyniki potwierdzają istotną rolę projektów wzbogacających funkcje sportowe i rekreacyjne przestrzeni miejskich, doposażania i poprawy bezpieczeństwa placówek oświatowych i innych miejsc przebywania dzieci oraz poprawiających jakość infrastruktury drogowej. Autorka prezentuje kontekst, w jakim funkcjonują budżety obywatelskie, odnosi wyniki swoich badań do obecnych w literaturze rozważań o budżetach obywatelskich oraz proponuje kierunki dalszych badań prowadzących do lepszego zrozumienia motywacji społecznych w tym zakresie oraz oceny projektów zwycięskich. (abstrakt oryginalny)

EN

As the number of Polish cities organizing participatory budgeting is growing and the knowledge about the projects being realized is dispersed, an attempt to organize this knowledge has been made. The aim of the article is to present the spatial and quantitative diversity of the winning projects of the budgeting editions to date. The article presents an analysis of all the projects that were chosen for realization in the years 2013-2016 for which the data were publicly available. The analysis included 6061 projects which went through the process of detailed classification, based on the literature on the subject as well as own observations in 243 cities and towns. The analysis points out three main types of projects - technical infrastructure, social infrastructure and soft projects as well as their numerous subtypes. The results confirm an important role of the projects which focus on sport and recreational functions of urban spaces, on equipping and improving the security of educational establishments and other places where children stay, and on improving the quality of road infrastructure. The author presents the context in which participatory budgeting is functioning, relates own research results to the ones present in the literature on the subject, and suggests directions of further research leading to a better understanding of social motivations in this area and to an evaluation of the winning projects. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Budżet obywatelski; Partycypacja społeczna; Społeczeństwo obywatelskie; Zróżnicowanie przestrzenne; Miasto

EN

Participatory budgeting; Social participation; Civic society; Spatial differentiation; City

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2018
• Numer: z. 154
• Strony: 55--70

Twórcy

autor

Agnieszka Mucha

• Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa

Bibliografia

• Bank danych lokalnych GUS, https://bdl.stat.gov.pl (15.05.2017).
• Bonikowska M., Grucza B., Majewski M., Małek M., 2006, Podręcznik zarządzania projektami miękkimi w kontekście Europejskiego Funduszu Społecznego, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, https://www.efs.2007-2013.gov.pl/dzialaniapromocyjne/Documents/podrecznikzarzadzaniaprojektamimiekkimi_ EFS.pdf (7.11.2016).
• Chimiak G., 2004, Motywacje społeczników działających w organizacjach pozarządowych w Polsce. Próba typologii, [w:] P. Gliński, B. Lewenstein, S. Siciński (red.), Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, IFiS PAN, Warszawa, 106-134.
• Chrzanowski O., 2014, Partycypacja publiczna krok po kroku. Antologia tekstów, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
• Czapiński J., 2015, Stan społeczeństwa obywatelskiego, [w:] J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa, http://www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2015.pdf (13.06.2017).
• Drozdowski R., Frąckowiak M., 2013, Bilans społecznej wyobraźni. Komentarz socjologiczny do poznańskiego budżetu obywatelskiego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 75, 4, Poznań, 197-214.
• Gonda-Soroczyńska E., Przybyła K., 2011, Poziom rozwoju infrastruktury technicznej w gminach wiejskich powiatu jeleniogórskiego, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 10, 197-204, http://www.infraeco.pl/pl/art/a_16462.htm?plik=1086 (7.11.2016).
• Jackowski A., 2008, Infrastruktura techniczna, [w:] A. Jackowski (red.), Encyklopedia szkolna. Geografia, Zielona Sowa, Kraków, 186.
• Jakubowski M., 2005, Dobra publiczne i dobra wspólne, [w:] J. Wilkin (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Jastrzębska E., 2015, Budżet partycypacyjny jako instrument wspierania rozwoju miast, [w:] T. Kudłacz, P. Lityński (red.), Gospodarowanie przestrzenią miast i regionów - uwarunkowania i kierunki, Studia KPZK PAN, 161, Warszawa, 190-199.
• Kajdanek K., 2015, Budżet obywatelski czy "budżet obywatelski"? Komentarz w sprawie Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego, Problemy Rozwoju Miast, 2, Kraków, 29-35.
• Kargol-Wasiluk A., 2008, Teoria dóbr publicznych a paradygmat ekonomii sektora publicznego, Zarządzanie Publiczne, 3, 91-117.
• Kębłowski W., 2014, Budżet partycypacyjny. Ewaluacja, Instytut Obywatelski, Warszawa.
• Kobylarek A., 2008, Bierny obywatel, [w:] A. Keplinger (red.), Bierność społeczna. Studia interdyscyplinarne, Eneteia, Warszawa, 269-282.
• Kowalewska A., 2015, Poradnik dla Wnioskodawcy. Jak przygotować dobry projekt, a potem przeprowadzić jego ewaluację, Departament Edukacji i Wydawnictw NBP, Warszawa, 13.
• Kraszewski D., Mojkowski K., 2014, Budżet obywatelski w Polsce, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa, 1-28.
• Kuriata A., 2013, Budżet partycypacyjny jako przejaw demokracji uczestniczącej w samorządzie lokalnym, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, http://www.bibliotekacyfrowa. pl/dlibra/doccontent?id=42869 (12.11.2016).
• Kwiatkowski J., 2003, Partycypacja społeczna i rozwój społeczny, Agencja Wydawniczo-Reklamowa MT, Warszawa.
• Lauriusz N., 2013, Wprowadzenie do partycypacji społecznej w Polsce, [w:] M. Ćwiklicki, M. Frączak (red.), Partycypacja społeczna w Polsce. Atlas dobrych praktyk, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków, 24-37.
• Legiędź T., 2005, Motywy działania polityków w świetle teorii wyboru publicznego, Annale: Etyka w Życiu Gospodarczym, 8, 1, http://www.annalesonline.uni.lodz.pl/archiwum/2005/2005_01_ legiedz_277_283.pdf (14.06.2017).
• Leksykon budżetowy, http://sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/BASLeksykon.xsp?id=667DCF4F24778F- 74C1257A710030C2E9&litera=B) (06.06.2017).
• Lissowski G., 2010, Uzasadnienia metod wyboru społecznego, Decyzje, 14, Warszawa, 5-32.
• Niklewicz K., 2014, Budżety obywatelskie w kontekście wyborów samorządowych: szansa czy ryzyko?, Kwartalnik Naukowy OAP UW "e-Politikon", 11, Warszawa, 99-199.
• Ostrowski Ł., Rudnicki R., 2015, Jak ewaluować budżet partycypacyjny (obywatelski). Poradnik dla praktyków, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych "Stocznia", Warszawa, http://partycypacjaobywatelska. pl/wp-content/uploads/2016/01/Jak-ewaluowac-BP-BO.pdf (27.11.2016).
• Pawłowska K., 2010, Zanim wybuchnie konflikt. Idea i metody partycypacji społecznej w ochronie krajobrazu i kształtowaniu przestrzeni, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków.
• Piasecki A., 2008, Obowiązek czy przywilej? Bariery partycypacji na przykładzie głosowań lokalnych, [w:] K. Łabędź (red.), Bariery aktywności publicznej, Wyd. Adam Marszałek, Toruń, 69-85.
• Rutkowska G., 2007, Analiza porównawcza infrastruktury technicznej i społecznej w wybranej gminie z wymogami UE, Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 16/2 (36), Warszawa, 64-72.
• Rytel-Warzocha A., 2010, Partycypacja społeczna w sprawach budżetowych. Model Porto Alegre jako pierwowzór rozwiązań europejskich, Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 1, 93-102.
• Siemiński W., 2007, Cele i zasady partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym. Przegląd literatury, Człowiek i Środowisko, 31, Warszawa, 37-59.
• Siemiński W., 2010, Dyskusja publiczna w planowaniu przestrzennym, Człowiek i Środowisko, 34 (3-4), Warszawa, 31-46.
• Simlat M., 2008, Niektórzy obywatele nie są Obywatelami, [w:] A. Keplinger (red.), Bierność społeczna. Studia interdyscyplinarne, Eneteia, Warszawa, 13-26.
• Stokłuska E. (red.), 2015, Standardy procesów budżetu partycypacyjnego w Polsce, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych "Stocznia", Warszawa, http://bp.partycypacjaobywatelska.pl/wp- -content/uploads/2015/04/broszura-budzety-partycypacyjne-wydanie2.pdf (15.11.2016).
• Stokłuska E., Bluj A., 2015, Budżet partycypacyjny (obywatelski) krok po kroku. Poradnik dla praktyków, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych "Stocznia", Warszawa, http://partycypacjaobywatelska. pl/wp-content/uploads/2016/01/BP_krokpokroku.pdf (17.11.2016).
• Sułek A., 2009, Doświadczenia i umiejętności obywatelskie Polaków. Próba diagnozy, [w:] P. Gliński, A. Kościański (red.), Socjologia - style życia - społeczeństwo obywatelskie - studia nad przyszłością, IFiS PAN, Warszawa, 13-25.
• Swianiewicz P., Klimska U., Mielczarek A., 2004, Nierówne koalicje - liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem, Scholar, Warszawa.
• Szaranowicz-Kusz M., 2014, Budżet partycypacyjny. Jak mieszkańcy mogą współdecydować o budżecie miasta?, Fundacja Pole Dialogu, Warszawa, 3-20.
• Szaranowicz-Kusz M., 2016, Budżet partycypacyjny w Polsce, Infos, 1, 1-4.
• Uchwała nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, MP 2012, poz. 252, https://www.mr.gov.pl (7.11.2016).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95) http:// isap.sejm.gov.pl (15.11.2016).

Identyfikatory

DOI

10.4467/20833113PG.18.009.8761