Przyczyny i ograniczenia interwencjonizmu państwowego w rolnictwie

• Autorzy: Adrian Sadłowski

Warianty tytułu

The Causes and Limitations of State Interventionism in Agriculture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono podstawowe kwestie związane z interwencją państwa w gospodarce, w szczególności przesłanki i ograniczenia interwencjonizmu rolnego oraz rolę kluczowego instrumentu Wspólnej Polityki Rolnej, tj. systemu płatności bezpośrednich, w realizacji gospodarczych funkcji państwa. Aby w pełni oddać dylematy polityki gospodarczej, nie ograniczono się do przedstawienia przesłanek interwencjonizmu państwowego (mających swe źródła w zawodności rynku jako regulatora stosunków społeczno-gospodarczych), lecz również omówiono - zidentyfikowane przez teoretyków wyboru publicznego - ułomności państwa, oddalające realną politykę gospodarczą od jej idealnego wzorca, będącego emanacją interesu społecznego. Ponadto zaprezentowano istotę krytyki polityki rolnej państw rozwiniętych ze strony ekonomistów o poglądach liberalnych.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents fundamental problems of state interventionism in economy, especially the premises and limitations of agricultural interventionism and the role of the key instrument of the Common Agricultural Policy, i.e. the direct payments system in the implementation of economic functions of the state. The article is not limited to a presentation of the premises of state interventionism, which was introduced due to the unreliability of the market as a regulator of socioeconomic relations. In order to give a full view of dilemmas of the economic policy, the article also discusses defects of the state, which were identified by public choice theoreticians. These defects cause that the real economic policy drifts away from the ideal model, which is an emanation of the social interest. Apart from that, the article presents the essence of liberal economists' criticism of the agricultural policy of the developed countries.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Interwencjonizm państwa; Interwencjonizm w rolnictwie; Zawodność rynku; Polityka rolna

EN

Government intervention; Interventionism in agriculture; Market failure; Agricultural policy

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku. Nauki Ekonomiczne
• Rocznik: 2018
• Tom: 27
• Strony: 167--185

Twórcy

autor

Adrian Sadłowski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Acocella Nicola. 2002. Zasady polityki gospodarczej. Wartości i metody analizy. Warszawa: WN PWN.
• Adamowicz Mieczysław. 1992. "Cele i skutki interwencjonizmu rolnego". Wieś i Rolnictwo, nr 3-4: 35-49.
• Adamowicz Mieczysław. 2005. "Zrównoważony i wielofunkcyjny rozwój rolnictwa a agronomia". Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E (Agricultura), t. 60: 71-91.
• Adamowicz Mieczysław. 2009. "Współczesna rola rolnictwa a modele interwencjonizmu rolnego". Wieś i Rolnictwo, t. 143, nr 2: 32-54.
• Alesina Alberto. 1987. "Macroeconomic Policy in a Two-party System as a Repeated Game". Quarterly Journal of Economics, t. 102, nr 3: 651-678.
• Balcerowicz Leszek. 1993. Wieś, rolnictwo, wolny rynek. Warszawa: Fundacja im. M. Rataja.
• Baldock David, Hart Kaley, Scheele Martin. Dobra publiczne i interwencja publiczna w rolnictwie. Europejska Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. http://enrd.ec.europa.eu/enrd-static/fms/pdf/45227AED-EB65-0E88-C0FF- 9D706AF6572C.pdf (dostęp: 28.06.2017).
• Baum Rafał, Śleszyński Jerzy. 2009. "Nowe funkcje rolnictwa - dostarczanie dóbr publicznych". Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, t. 11, z. 2: 19-23.
• Bazin G. et al. 2008. "Quelle politique agricole pour l'Europe?". Pour. La revue du Groupe Ruralités, Éducation et Politiques, t. 198, nr 3: 23-35.
• Begg David, Fischer Stanley, Dornbusch Rudiger. 2003. Mikroekonomia. Warszawa: PWE.
• Błąd Marta. 2010. Kulturowe funkcje wsi i rolnictwa. W Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, red. Jerzy Wilkin, 165-180. Warszawa: IRWiR PAN.
• Bołtromiuk Artur. 2006. "Przyczyny i skutki wzrostu zainteresowania aspektem środowiskowym w polityce rolnej UE". Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, t. 8, z. 4: 59-63.
• Bołtromiuk Artur. 2010. Działalność rolnicza w Dolinie Biebrzy - elementy symbiozy i konfliktu. W Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, red. Jerzy Wilkin, 113-143. Warszawa: IRWiR PAN.
• Czarny Elżbieta. 2006. Mikroekonomia. Warszawa: PWE.
• Czyżewski Andrzej, Kułyk Piotr. 2008. "Płatności bezpośrednie a interesy polskiego rolnictwa". Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19): 115-124.
• Fiedor Bogusław. 2013. "Błędy rynku a błędy państwa - regulacja rynkowa versus regulacja publiczna". Ekonomista, nr 2: 183-200.
• Frentrup Mechthild, Heyder Matthias, Theuvsen Ludwig. 2011. Risikomanagement in der Landwirtschaft, Edmund Rehwinkel-Stiftung der Rentenbank. https://www.rentenbank.de/dokumente/Nachdruck_LeitfadenRisikomanagement_ 23112011_final.pdf (dostęp: 16.06.2017).
• Friedman Milton. 2008. Kapitalizm i wolność. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Giza Wojciech. 2013. Zawodność rynku. Powstanie i rozwój idei. "Zeszyty Naukowe. Seria specjalna: Monografie", nr 222. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Gorzelak Eugeniusz. 1998. Ekonomiczno-finansowe instrumenty polityki rolnej w Polsce w latach 1990-1997 kształtujące sytuację społeczno-ekonomiczną ludności rolniczej. "Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego", nr 57. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• Hibbs Douglas A. 1977. "Political Parties and Macroeconomic Policy". The American Political Science Review, t. 71, nr 4: 1467-1487.
• Klimkowski Cezary, Rembisz Włodzimierz. 2014. "Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie". Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 85-96.
• Krajewska Anna. 2005. Niedoskonałości rynku i rola państwa w gospodarce. W Podstawy ekonomii, red. Roman Milewski, Eugeniusz Kwiatkowski, 197-226. Warszawa: WN PWN.
• Krueger Anne O. 1974. "The Political Economy of the Rent-Seeking Society". The American Economic Review, t. 64, nr 3: 291-303.
• Landreth Harry, Colander David C. 2005. Historia myśli ekonomicznej. Warszawa: PWN.
• Lipowski Adam. 2001. "O akademickiej koncepcji zawodności rynku krytycznie". Ekonomista, nr 3: 303-322.
• Lipowski Adam. 2002. "Ekonomiczna zawodność państwa - krytyczna analiza ujęcia antyetatystycznego". Ekonomista, nr 2: 165-193.
• Milczarek-Andrzejewska Dominika, Tłaczała Piotr. 2012. Analiza grup interesu. W Teoria wyboru publicznego. Główne nurty i zastosowania, red. Jerzy Wilkin, 196-220. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Niskanen William A. 1975. "Bureaucrats and Politicians". The Journal of Law and Economics, t. 18, nr 3: 617-643.
• Nordhaus William D. 1975. "The Political Business Cycle". Review of Economic Studies, t. 42, nr 2: 169-190.
• Oleszko-Kurzyna Bożena. 2007. "Postawy rolników wobec grup producentów rolnych". Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H (Oeconomia), t. 41, nr 11: 161-176.
• Olson Mancur. 2012. Logika działania zbiorowego. Dobra publiczne i teoria grup. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Rembisz Włodzimierz. 2009. Instrumenty rynku rolnego. Warszawa: Vizja Press & IT.
• Rembisz Włodzimierz. 2010. "Krytyczna analiza podstaw i ewolucji interwencji w rolnictwie". Współczesna Ekonomia, nr 4: 7-24.
• Rogall Holger. 2010. Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 608, ze zm.).
• Sadłowski Adrian. 2012. "The reform of the Common Agricultural Policy after 2013 - adjusting the instruments to the strategic plan for agriculture and rural development". Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, nr 11: 57-66.
• Samuelson Paul A., Nordhaus William D. 2004. Ekonomia, tom 1. Warszawa: WN PWN.
• Santarek Krzysztof. 2017. Rola asymetrii informacji w zarządzaniu. W Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, tom 1, red. Ryszard Knosala, 259-267. Opole: Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją.
• Sobiecki Roman. 2007. Globalizacja a funkcje polskiego rolnictwa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• Staniak Mariola. 2009. "Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w aspekcie środowiskowym". Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, t. 9, z. 3: 187-194.
• Stiglitz Joseph E. 1987. "Some theoretical aspects of agricultural policies". World Bank Research Observer, t. 2, nr 1: 43-60.
• Stiglitz Joseph E. 2004. Ekonomia sektora publicznego. Warszawa: WN PWN.
• Szymański Władysław. 2008. Globalizacja a wyzwania konkurencyjne przedsiębiorstw gospodarki żywnościowej. W Wybrane aspekty konkurencyjności polskich producentów żywności, red. Iwona Szczepaniak, 23-43. Warszawa: IERiGŻ PIB.
• Śmiglak-Krajewska Magdalena. 2014. "Sposoby ograniczania ryzyka w gospodarstwach rolnych z terenu Województwa Kujawsko-Pomorskiego". Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4, s. 136-143.
• Tullock Gordon. 1967. "The Welfare Costs of Tariffs, Monopolies, and Theft". Western Economic Journal, t. 5, nr 3: 224-232.
• Von Hayek Friedrich A. 2011. Konstytucja wolności. Warszawa: WN PWN.
• Von Münchhausen Hilmar. 2003. Ansätze zur Weiterentwicklung der Agrarumweltmaßnahmen. W Angebotsnaturschutz - Vorschläge zur Weiterentwicklung des Vertragsnaturschutzes. Tagungsbericht der gleichlautenden Fachtagung 23.- 24. Oktober 2002 in Wuppertal, red. Klaus Nottmeyer-Linden, Stefan Müller, Dieter Pasch, 77-86. BfN-Skript 89, Bonn - Bad Godesberg.
• Wojtyna Andrzej. 2001. "Nowe kierunki badań nad ekonomiczną rolą państwa". Ekonomista, nr 1: 9-40.
• Wyzińska-Ludian Jadwiga. 1998/1999. "Uwarunkowania interwencjonizmu państwowego w rolnictwie polskim". Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H (Oeconomia), t. 32-33: 277-292.

Identyfikatory

DOI

10.19251/ne/2018.27(11)