Samodzielność tytułu do dziedziczenia z ustawy przez dalszych zstępnych a odrzucenie spadku. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2016 r., II CSK 529/15

• Autorzy: Grzegorz Wolak

Warianty tytułu

Independence of the Statutory Inheritance Right by Remoter Descendants and Rejection of Inheritance. Gloss to the Decision of the Supreme Court of 15 June 2016, II CSK 529/15

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W glosie do postanowienia z dnia 15 czerwca 2016 r., II CSK 529/15, wyrażona została przez Autora aprobata dla poglądu Sądu Najwyższego o tym, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku po ojcu nie ma wpływu na dziedziczenie po dziadkach. W myśl 931 § 2 k.c., regulującego dziedziczenie ustawowe spadkobierców pierwszej grupy, tj. małżonka i dzieci spadkodawcy, jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. W orzeczeniu tym prawidłowo, zgodnie z zapatrywaniem wyrażonym w piśmiennictwie i judykaturze, uznano, że przewidziane w art. 931 § 2 k.c. następstwo, w którym dzieci zmarłego wcześniej dziecka spadkodawcy wchodzą w miejsce swojego rodzica, powoduje, że zstępni zmarłego dziedziczną w istocie bezpośrednio po spadkodawcy. Wnuki spadkodawcy w opisanej w tym przepisie sytuacji dochodzą do spadku prawem własnym, bezpośrednio po spadkodawcy, a nie po swoim wstępnym, ponieważ ich dziedziczenie uzależnione jest od istnienia przesłanek dziedziczenia takiego zstępnego w stosunku do spadkodawcy, nie zaś względem swego bezpośrednio przodka. (abstrakt oryginalny)

EN

In the gloss to the decision of the Supreme Court of 15 June 2016, II CSK 529/15, the approval is expressed by the author for the view of the Supreme Court that making declaration of rejection of inheritance from the father does not affect inheritance from the grandparents. According to art. 931 § 2 Civil Code that regulates statutory inheritance of the first group heirs, i.e. testator's spouse and children, if the testator's child did not survive the opening of the inheritance, the share in inheritance that would be due to them falls to their children in equal shares. This provision is applied accordingly to remoter descendants. In this decision, it has been correctly, according to the view expressed in the literature and judicature, found that the succession provided for in art. 931 § 2 Civil Code in which the children of the previously deceased testator's child enter the place of their parent causes that the descendants of the deceased in fact inherit directly from the deceased. In the situation described in this provision, testator's grandchildren come to the inheritance in their own right, directly from the testator and not from their ascendant, because their inheritance depends on the existence of premises for inheritance of such a descendant in relation to the testator, and not in relation to their immediate ancestor. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo spadkowe; Podatek od spadków i darowizn; Sąd Najwyższy; Sądownictwo

EN

Succession law; Inheritance and donation tax; Supreme Court; Judicature

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 44/2
• Strony: 380--396

Twórcy

autor

Grzegorz Wolak

• Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli

Bibliografia

• Dekret z dnia 18 lipca 1945 r. - Kodeks postępowania niespornego - (Dz. U. Nr 27, poz. 169).
• Dekret z dnia 8 listopada 1946 r. o postępowaniu niespornym z zakresu prawa rzeczowego (Dz. U. Nr 63, poz. 345).
• Dekret z dnia 8 listopada 1946 r. o postępowaniu spadkowym (Dz. U. Nr 63, poz. 346).
• Dekret z dnia 8 czerwca 1955 r. - prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 25, poz. 151).
• Ustawa z dnia 27 czerwca 1950 r. o postępowaniu niespornym w sprawach rodzinnych oraz z zakresu kurateli (Dz. U. Nr 34, poz. 310).
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296, tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 155).
• Ustawa z dnia 14 lutego 2003r. o zmianie ustawy-Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408).
• Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 79, poz. 662).
• Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 85, poz. 458).
• W. Borysiak, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Spadki, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2018.
• J. Ciszewski, J. Knabe, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. J. Ciszewskiego, Warszawa 2013.
• A. Kawałko, J. S. Piątowski, H. Witczak [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 10. Prawo spadkowe, pod red. B. Kordasiewicza, Warszawa 2015.
• J. Kremis, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, Warszawa 2011.
• P. Księżak, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom 3. Spadki, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2018.
• M. Łączkowska, [w:] Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 450-1088, pod red. M. Gutowskiego, Warszawa 2016.
• E. Niezbecka, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki, pod red. A. Kidyby, Warszawa 2012.
• E. Niezbecka [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki, pod red. A. Kidyby, Lex 2015.
• J.S. Piątowski [w:] System prawa cywilnego. Tom IV. Prawo spadkowe, pod red. J. S.Piątowskiego, Ossolineum 1986.
• M. Pazdan [w:] Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 450-1088. Przepisy wprowadzające, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2011.
• J. Pietrzykowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, tom 3, Warszawa 1972.
• E. Skowrońska-Bocian, Nowelizacja prawa spadkowego. Komentarz, Warszawa 2010.
• E. Skowrońska - Bocian, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga czwarta. Spadki, Warszawa 2011.
• E. Skowrońska - Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2011.
• A. Sylwestrzak, Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2011 r., III CZP 49/11, Orzecznictwo Sądów Polskich 2012 nr 6, poz. 60.
• G. Wolak, Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2011 r., III CZP 49/11, Monitor Prawniczy 2013, nr 18.