Postrzeganie dziedzictwa narodowego i kultywowanie tradycji w regionach uwarunkowanych historycznie

• Autorzy: Piotr Łysoń , Stanisław Radkowski , Wacława Kraśniewska

Warianty tytułu

Perception and Preservation of National Heritage in Historically Conditioned Regions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej propozycji wyodrębnienia regionów na podstawie granic historycznych (z ostatnich 400 lat, przede wszystkim granic przecinających Polskę w XIX i XX w.) oraz weryfikacja hipotezy, że granice te różnicują nasz kraj w sferze postrzegania dziedzictwa narodowego i kultywowania tradycji oraz w odniesieniu do analizowanych wskaźników społecznych. W opracowaniu wykorzystano dane statystyczne o postrzeganiu dziedzictwa narodowego i kultywowaniu tradycji, uogólnione dla wyodrębnionych regionów uwarunkowanych historycznie, pochodzące z cyklicznego, wieloaspektowego, ankietowego Badania spójności społecznej (BSS), przeprowadzonego przez GUS w 2015 r. Uwzględniono również dane Narodowego Instytutu Dziedzictwa (NID) o zabytkach oraz statystykę ludności według rejestru TERYT. Największe różnice - w stosunku do przeciętnych dla kraju - wartości analizowanych wskaźników wystąpiły w przypadku: Ziem Zachodnich i Północnych, obszaru woj. śląskiego w II RP, Galicji i wschodniej części zaboru rosyjskiego w obecnych granicach Polski (kongresowego Królestwa Polskiego) - na wschód od Wisły, Narwi i Pisy. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to present an author's proposal to distinguish regions based on the analysis of historical borders (from the last 400 years, mainly the borders crossing Poland in the 19th and the 20th century) and to verify the hypothesis that those historical borders diversify our country in the sphere of perception and preservation of national heritage and in relation to the analysed social indicators. The study contains statistical data on the perception and preservation of national heritage generalised for the elaborated historically conditioned regions from the cyclic, multidimensional Social Cohesion Survey conducted by Statistics Poland in 2015. In addition, data on monuments of the National Heritage Board of Poland and population data based on National Official Register of the Territorial Division of the Country (TERYT) were also taken into account. The largest differences in relation to the country's average values of the analysed indicators occurred in the western and northern territories of Poland, the Śląskie voivodship area in Poland before the World War II, as well as Galicia and the eastern part of Russian partition within the present borders of Poland - east of the Vistula, Narew and Pisa rivers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dziedzictwo kulturowe; Zabytki; Spójność społeczna

EN

Cultural heritage; Monuments; Social cohesion

• Czasopismo: Wiadomości Statystyczne
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 11
• Strony: 56--83

Twórcy

autor

Piotr Łysoń

• Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

autor

Stanisław Radkowski

• Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

autor

Wacława Kraśniewska

• Główny Urząd Statystyczny w Warszawie

Bibliografia

• Altenberg, H., Seyfarth, G., Wende, E. i S-ka. (ante 1920). Królestwo Polskie i przyległe prowincye Austryi, Niemiec i Rosyi w 6.ciu sekcyach. W: H. Altenberg, G. Seyfarth, E. Wende i S-ka we Lwowie. Mapa polityczna Polski: z podziałem na województwa i powiaty: skala 1:750 000. Lwów: H. Altenberg.
• Cieślar, T. (1966). Pomorze Wschodnie w XIX i XX wieku ze specjalnym uwzględnieniem podziałów administracyjnych. Rozprawy i materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego.
• Davies, N. (2011). Orzeł biały, czerwona gwiazda. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Eberhardt, P. (1995). Zagadnienia ludnościowe obszaru byłych Prus Wschodnich. Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, z. 29. Warszawa: PAN.
• Gawryszewski, A. (2005). Ludność Polski w XX wieku. Monografie, 5. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. St. Leszczyckiego PAN.
• Gigilewicz, E. (red.). (2011). Encyklopedia katolicka. T. 15. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2011.
• GUS, US w Łodzi. (2017). Jakość życia w Polsce w 2015 r. Wyniki Badania spójności społecznej. Warszawa: GUS.
• Jasienica, P. (1990a). Polska Jagiellonów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Jasienica, P. (1990b). Polska Piastów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Jasienica, P. (1990c). Rzeczpospolita Obojga Narodów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Kieniewicz, S. (1987). Historia Polski 1795-1918. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Krzyżanowski, A., Kumaniecki, K. (1915). Statystyka Polski. Kraków: Skład główny w Księgarni G. Gebethnera i Sp. w Krakowie.
• Kuroński, E. (1939). Polacy w Niemczech w urzędowych spisach ludności. Warszawa: Instytut Badań Spraw Narodowościowych.
• Leszczycki, S. (red.). (1973-1978). Narodowy Atlas Polski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Litak, S. (2006). Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
• Międzynarodowe Centrum Kultury. (2015). Dziedzictwo kulturowe ma znaczenie dla Europy. Skrót raportu. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
• Preussische Statistik. (1864). Die Ergebnisse der Volkszaehlung und Volksbeschreibung nach den Aufnahmen vom 3. Dezember 1861, resp. Anfang 1862. Berlin.
• Pyrek, M. Historia Kościoła Katolickiego w Pile do 1951 roku. Pobrane z: https://pocztowki--schneidemuhl.pila.pl/historia-kosciola- katolickiego-w-pile-do-1951-roku/.
• Romer, E. (1916). Geograficzno-statystyczny Atlas Polski. Warszawa i Kraków: Gebethner i Wolff.
• Wielhorski, W. (1932). Procesy narodowościowe w Prusach Wschodnich. Sprawy Narodowościowe, 6(1), 28-54.