Opłaty drogowe jako instrument internalizacji kosztów zewnętrznych transportu

• Autorzy: Sylwia Kowalska

Warianty tytułu

Toll Roads as an Instrument of Internalisation of External Transport Costs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ruch samochodowy generuje negatywne skutki w postaci kosztów, które ponoszone są przez społeczeństwo, środowisko oraz gospodarkę. Jednym z głównych problemów jest znaczny wzrost emisji CO2 w UE. Wzmożony ruch wpływa także na pogorszenie się stanu infrastruktury drogowej. Zgodnie z polityką transportową Unii Europejskiej koszty te powinny zostać włączone do rachunku sprawców, zgodnie z zasadami "użytkownik płaci" oraz "zanieczyszczający płaci". Skuteczny system opłat drogowych mógłby stać się ważnym instrumentem wykorzystywanym w celu internalizacji kosztów zewnętrznych transportu. Aby to jednak osiągnąć, opłaty drogowe przede wszystkim nie powinny być pobierane ze względu na czas przejazdu (winiety), ponieważ dyskryminuje to kierowców z zagranicy, jak również użytkowników płatnych dróg, którzy rzadziej korzystają z samochodów. W Polsce elektroniczny system poboru opłat drogowych stał się instrumentem internalizacji kosztów zewnętrznych 1 lipca 2011 roku. Od tej pory egzekwuje od użytkowników pokrywanie wygenerowanych strat związanych z negatywnymi efektami zewnętrznymi. Podjęto próbę oceny, czy opłaty drogowe stały się skutecznym bodźcem dla przewoźników drogowych do brania pod uwagę zewnętrznych kosztów transportu samochodowego w trakcie procesu podejmowania decyzji transportowych. Ważnym czynnikiem procesu internalizacji efektów zewnętrznych jest system prawodawczy Unii Europejskiej, który wpływa na dobór instrumentów internalizacji kosztów zewnętrznych, a także ich zakres. Istotne na tym polu okazują się opłaty drogowe jako narzędzie do kreowania oczekiwanych zachowań użytkowników dróg.(abstrakt oryginalny)

EN

Road transport causes negative effects as costs that are bear by society, environment and economy. One of the biggest problem is significant increase of CO2 emission in EU countries. Moreover increased traffic affects the deterioration of road infrastructure. Transport policy of European Union maintains that those costs should be included into the polluters account according to "user pays" and "polluter pays" rules. Efficient system of road charging could become more relevant instrument used for internalization of external transport costs. To achieve that goal toll roads should not in the first place, be charged by the time of travel (vignettes), because it discriminates against foreign drivers as well as users that rarely use cars. In Poland electronic toll system became an instrument of internalization of external costs on the 1st of July 2011. From that moment it enforces users to cover losses generated by them associated with negative external effects. An attempt was made to make an assessment if toll roads became efficient incentive for road hauliers to take into account the external costs of road transport during the transport decision making process. Important factor of internalization of external effects process is legislative system of European Union that affects the choice of instruments for internalising external costs as well as their scope. Road Tolls are a valuable toll in this field as a toll for creating the expected behaviour of road users. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Efekty zewnętrzne; Internacjonalizacja

EN

Spillover effects; Internationalization

• Czasopismo: Europa Regionum
• Rocznik: 2017
• Tom: 32
• Strony: 31--40

Twórcy

autor

Sylwia Kowalska

• Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług

Bibliografia

• Di Ciommo, F., Monzon, A., Fernandez, A. (2013). Improving the analysis of road pricing accteptability surveys by using hybrid models. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 49, 302-316. DOI: 10.1016/j.tra.2013.01.007.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/38/WE z dnia 17 maja 2006 r. zmieniająca dyrektywę 1999/62/WE w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/76/UE z dnia 27 września 2011 r. zmieniająca dyrektywę 1999/62/WE w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe.
• Essen, H., Schroten A., Otten M., Sutter D., Schreyer C., Zandonella R., Maibach M., Doll C. (2011). External Costs of Transport in Europe. Delf: CE Delft INFRAS, Fraunhofer ISI.
• Komisja Europejska (2016). Pobrano z: www.ec.europe.eu.
• Kosior, M. (2008). Historyczny rozwój programów działań na rzecz środowiska w Unii Europejskiej. Studia Ecologiae et Bioethicae, 6, 201-212.
• Liszek, J., Rześny-Cieplińska, J. (2011). System elektronicznej opłaty za korzystanie z infrastruktury drogowej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Ekonomika Transportu i Logistyka, 41, 93-103.
• Pawłowska, B. (2000). Zewnętrzne koszty transportu, problem ekonomicznej wyceny. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Pawłowska, B. (2013). Zrównoważony rozwój transportu na tle współczesnych procesów społeczno-gospodarczych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Polityka Transportowa Państwa na lata 2006-2025 (2005). Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury.
• Promoting a European Framework for Corporate Social Responsibility, Green Paper, European Commission, Directorate-General for Employment and Social Affairs, July 2001, COM (2001) 336 final.
• Schroten, A., Hoen, M. (2016). Infrastructure and external cost coverage of road freight transport on EU28 motorways. Felft: CE Delft.
• Silla, A., Spina, G.F., Witter, R. Internalization of External Costs in 2015. Implication for the transport chain of a global producer company in Western Europe. University of Karlsruhe, University of the Aegean, Polytechnical University of Lausanne.
• Statistical pocketbook. EU transport in figures (2017). Publications Office of the European Union.
• Stiglitz, J.E. (2005). Ekonomia sektora publicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Traktat Rzymski, marzec 1957 r.
• Update of the Handbook on External Costs of Transport (2014). Report for the European Commission.
• Ustawa z dnia 21 marca 1985 r o drogach publicznych. Dz.U. nr 14, poz. 60.
• Viatoll.pl (2017). Pobrano z: www.viatoll.pl.
• Załoga, E. (2013). Trendy w transporcie lądowym Unii Europejskiej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Zielona Księga (1995). W kierunku uczciwych i efektywnych cen w transporcie. Kierunki internalizacji kosztów zewnętrznych transportu w Unii Europejskiej.

Identyfikatory

DOI

10.18276/er.2017.32-03