Foresight strategiczny w przedsiębiorstwach - od redukcji do absorpcji niepewności

• Autorzy: Agnieszka Dziubińska

Warianty tytułu

Strategic Foresight - from Reduction to Uncertainty Absorption

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto wyzwanie w zakresie konceptualizacji wytycznych do doboru instrumentów foresightu strategicznego w związku z uwarunkowaniami działalności przedsiębiorstw, jakie niesie ze sobą niepewność współczesnego otoczenia. Uwzględniono w tym zakresie dwie perspektywy teoretyczne. Pierwsza odnosi się do teorii złożoności (a dokładniej adaptacyjnych systemów złożonych). Sugeruje ona, że możliwości zarządzania (a więc również zadania foresightu) są różne w zależności od uwarunkowań, jakie stwarzają te systemy. Druga perspektywa dotyczy założeń przyjmowanych w projektowaniu instrumentów foresightu. Nałożenie na siebie tych punktów widzenia pozwoliło sformułować kryteria typologii instrumentów foresightu. W związku z ujawnionymi tą drogą grupami instrumentów możliwe stało się również sformułowanie wniosków na temat kierunków rozwoju foresightu strategicznego i wykorzystywanych w jego ramach instrumentów, uwzględniającego rosnącą niepewność towarzyszącą działaniom współczesnych przedsiębiorstw.(abstrakt oryginalny)

EN

The main purpose of the article was the conceptualization of the guidelines for the selection of foresight instruments in relation to the conditions of business activities that are associated with uncertainty. On the basis of literature studies, two theoretical perspectives were considered important. The first refers to the theory of complexity (and more specifically adaptive complex systems). It suggests that management capabilities (and therefore foresight tasks) vary depending on the conditions that these systems create. The second perspective concerns the statistical assumptions used in the design of foresight methods. Imposing these views allowed to formulate criteria for the typology of foresight instruments. In view of the disclosed clusters, it was also possible to formulate conclusions about the direction of strategic foresight development, taking into consideration the growing uncertainty accompanying the actions of modern companies.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Metoda foresight; Zarządzanie strategiczne; Zarządzanie przedsiębiorstwem

EN

Foresight method; Strategic management; Enterprise management

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 359
• Strony: 48--66

Twórcy

autor

Agnieszka Dziubińska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Aliseda A. (2006), Abductivereasoning: Logical Investigations Into Discovery and Explanation, Springer, Dordrecht.
• Andriani P., McKelvey B. (2007), Beyond Gaussian Averages: Redirecting Organization Science Toward Extreme Events and Power Laws, "Journal of International Business Studies", Vol. 38, s. 1212-1230.
• Andriani P., McKelvey B. (2009), From Gaussian to Paretian Thinking: Causes and Implications of Power Laws in Organizations, "Organization Science", Vol. 20, s. 1053-1071.
• Ansoff H.I. (1979), Strategic Management, John Wiley and Sons, New York.
• Ansoff H.I., Declerc R.P., Hayes R.L. (1976), From Strategic Planning to Strategic Management, John Wiley and Sons, London.
• Axelrod R., Cohen M. (1999), Harnessing Complexity: Organizational Implications of a Scientific Frontier, The Free Press, New York.
• Barabasi A.-L. (2002), Linked: The New Science of Networks, Perseus, Cambridge, MA.
• Barabba V., Pourdehnad J., Ackoff R.L. (2002), On Misdirecting Management, "Strategy & Leadership", Vol. 30, No. 5, s. 5-9.
• Boisot M. (1998), Knowledge Assets, Oxford University Press, New York.
• Boisot M., McKelvey B. (2010), Integrating Modernist and Postmodernist Perspectives On Organizations: A Complexity Science Bridge, "Academy of Management Review", Vol. 35, No. 3, s. 415-433.
• Brown S.L., Eisenhardt K.M. (1997), The Art of Continuous Change: Linking Complexity Theory and Time-Paced Evolution in Relentlessly Shifting Organizations, "Administrative Science Quarterly", Vol. 42, s. 1-34.
• Choo Ch.W., Bontis N., red. (2002), The Strategic Management of Intellectual Capital and Organizational Knowledge, Oxford University Press, New York.
• Collins J.G., Parras J.I. (1994), Built to Last, HarperCollins, New York.
• De Wit B., Meyer R. (2007), Synteza strategii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Dewey J. (1925), Experience and Nature, OpenCourt, Chicago.
• Douglas M. (1996), Purity and Danger, Routledge, London.
• Eisenhardt K.M. (1989), Making Fast Strategic Decision in High-Velocity Environment, "Academy of Management Journal", Vol. 32, s. 543-576.
• Eisenhardt K.M., Tabrizi B.N. (1995), Accelerating Adaptive Process: Product Innovation in the Global Computer Industry, "Administrative Science Quarterly", Vol. 40, s. 84-110.
• Gell-Mann M. (2002), What Is Complexity? [w:] A.Q. Curzio, M. Fortis (red.), Complexity and Industrial Clusters, Physica-Verlag, Heidelberg, s. 13-24.
• Glaser P. (2009), Fitness and Inequality in an Increasing Returns World: Applying the Tools of Complexity Economics to Study the Changing Distribution of US Stock Market Capitalizations from 1930 to 2008, unpublished paper, UCLA Anderson School of Management, Los Angeles.
• Grant R.M. (2000), Shifts in the World Economy: The Drivers of Knowledge Management [w:] C. Despres, D. Chauvel (red.), Knowledge Horizons: The Present and the Promise of Knowledge Management, Butterworth Heinemann, Boston, s. 27-54.
• Greene W.H. (2002), Econometric Analysis (5th ed.), Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
• Hamel G., Prahalad C.K. (1994), Competing for the Future, Harvard Business School Press, Boston, MA.
• James W. (1907), Pragmatism: A New Name for Some Old Ways of Thinking, Longman Green, New York.
• Jędralska K., red. (2010), Zarządzanie niepewnością, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
• Juarrero A. (1999), Dynamics in Action: Intentional Behavior as a Complex System, MIT Press, Cambridge.
• Kahneman D. (2012), Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań.
• Klein G., Baxter H.C. (2006), Cognitive Transformation Theory: Contrasting Cognitive and Behavioural Learning, Industry Training, Simulation, and Education Conference, Paper No. 2500, https://pdfs.semanticscholar.org/99f0/b9bdbce6432c3232fdeffeae0fddea7bcebd.pdf (dostęp: 15.06.2017).
• Komańda M. (2014), Postmodern View of the Nature of the Internet as a Source of Information, "Journal of Interdisciplinary Research", Vol. 4, s. 37-40.
• Kozielecki J. (2004), Społeczeństwo w warunkach niepewności. Podręcznik dla zaawansowanych, PWN, Warszawa.
• Koźmiński A.K. (2004), Zarządzanie w warunkach niepewności. Podręcznik dla zaawansowanych, PWN, Warszawa.
• Krzyśko M. (2009), Podstawy wielowymiarowego wnioskowania statystycznego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Leonard-Barton D. (1995), The Wellsprings of Knowledge, Harvard Business School Press, Boston.
• McKelvey B., Boisot M. (2010), Redefining Strategic Foresight: "Fast" and "Far" Sight via Complexity Science [w:] L.A. Constanzo, R.B. MacKay (red.), Handbook of Research on Strategy and Foresight, Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northampton, MA, USA.
• Mukopadhyay P. (2009), Multivariate Statistical Analysis, World Scientific, Hackensack, NJ.
• North D.C. (2005), Understanding the Process of Economic Change, Princeton University Press, Princeton.
• O'Reilly C.A. III, Pfeffer J. (2000), Hidden Value, Harvard Business School Press, Cambridge, MA.
• Peirce C.S. (1935), The Collected Papers of Charles Sanders Peirce, Vol. 5, Harvard University Press, Cambridge, MA.
• Porter M.E. (1980), Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors, Free Press, New York.
• Rokita J., Dziubińska A. (2016), Systemy złożone w zarządzaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
• Rouse W.B., Boff R.K., Sanderson P. (2012), Complex Socio-Technical Systems - Understanding and Influencing Causality of Change, IOS Press, s. 135-150.
• Simon H.A. (1999), Coping With Complexity [w:] Groupe de Recherche sur l'Adaptation la Systémique et la Complexité Economique (GRASCE) (red.), Entre systémique et complexité chemin faisant... Mélange en hommage à Jean-Louis Le Moigne, Presses Universitaires de France, Paris, s. 233-240.
• Slywotsky A. (1996), Value Migration, Harvard Business School Press, Boston, MA.
• Snowden D. (2011), Good Fences Make Good Neighbours, "Information Knowledge Systems Management", Vol. 10, s. 135-150.
• Stacey R.D. (1995), The Science of Complexity: An Alternative Perspective for Strategic Change Process, "Strategic Management Journal", Vol. 16, s. 477-495.
• Stacey R.D. (1996), Emerging Strategies for a Chaotic Environment, "Long Range Planning", Vol. 29, No. 2, s. 182-189.
• Stacey R.D. (2001), Complex Responsive Processes in Organizations: Learning and Knowledge Creation, Routledge, London.
• Stacey R.D. (2011), Strategic Management and Organizational Dynamics. The Challenge of Complexity to Ways of Thinking about Organizations, Pearson, Harlow.
• Strader T.J. (2010), Digital Product Management, Technology and Practice: Interdisciplinary Perspectives, IGI Global, Hershey.
• Surowiecki J. (2004), The Wisdom of Crowds: Why the Many Are Smarter Than the Few and How Collective Wisdom Shapes Business, Economies, Societies and Nations, Doubleday, New York.
• Trzpiot G. (2013), Wybrane statystyki odporne, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 152, s. 162-173.
• Uhl-Bien M., Ross M. (2009), Complexity Leadership in Bureaucratic Forms of Organizing: A Meso Model, "The Leadership Quarterly", Vol. 20, Issue 4, s. 631-650.
• Uhl-Bien M., Ross M., McKelvey B. (2007), Complexity Leadership Theory: Shifting Leadership from the Industrial Age to the Knowledge Era, "The Leadership Quarterly", Vol. 18, Issue 4, s. 298-318.